(درەو میدیا): سەرۆكی پێشووی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، هەرێمی كوردستان تۆمەتبار دەكات بەڕادەستكردنەوەی دوو ژنەی داعشیی بە ئەڵمانیا. حاكم زاملی سەرۆكی پێشووی لیژنەی ئاسایش و بەرگری پەرلەمانی عێراق، داوای لە حكومەتی عێراق كرد، لەڕێی گرتنەبەری سەرجەم كەناڵە نێودەوڵەتییەكانەوە داوا لە حكومەتی ئەڵمانیا بكات ئەو دوو ژنە داعیشییەی ڕادەستبكاتەوە كە لەڕێی هەرێمی كوردستانەوە بەنایاسایی ڕەوانەی وڵاتەكەیان كراونەتەوە. داواش لە حكومەتی هەرێم دەكات، دەستەبەجێ تەواوی زیندانییەكانی "داعش" ڕادەستی بەغداد بكاتەوە. زاملی لە بەشێكی تری قسەكانیدا بە "سۆمەرییە نیوز"ی وتووە" بەندینخانەكانی عێراق بەتەواوی لەژێر كۆنتڕۆڵی حكومەتی عێراقدان و ڕێگە بەهیچ لایەنێك نادرێت دەستوەردان لە كاروباریان بكات".  ئاشكرایكردووە" زیاتر لە پێنج هەزار بەندكراوی "داعش" لە زیندانەكانی ئاسایشی هەرێمی كوردستانن و زیاتر لەجارێكیش داوایانكردووە پرۆسە هاوبەشەكان ئاگاداری دۆخی زیندانەكانی هەرێم بن، بەڵام تائێستا ئەنجامی نەبووە. بەگوێرەی قسەی زاملی، ئەو دوو ژنە داعشییەی بەقاچاغ ڕەوانەی ئەڵمانیا كراونەتەوە لەگەڵ منداڵەكانیان، یەكێكیان خاوەنی ڕەگەز ئەڵمانییە و ئەوی تریان خاوەنی رەگەزنامەی توركییەو هەڵگری ڕەگەزنامەی ئەڵمانییە، لەساڵی 2017 وە، دەستگیركراون.  

راپۆرتی/ محەمەد رەئوف لە یادی دامەزراندنی حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستاندا، نماییشی سەربازی لە گوندی گوڵەخانەی زێدی ( محەمەدی حاجی مەحمود ) و پایتەختی سیاسی و سەربازی حزبی سۆسیالیست ئەنجامدراو، كاردانەوەی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، هەندێك پێیانوایە دەبو لەبری ئەم نمایشە حزبیە، سۆسیالیست سەرقاڵی نمایشی بەرنامەكانی بوایە بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و خستەڕوی تێڕاوانیيەكانی بۆ پێشخستنی ژیانی خەڵك و چارەسەركردنی كێشە زۆرو زەوەندەكانی، لەبەرامبەر ئەم ڕایەش بۆچونێكی تر هەیە دەڵێت، ئەوەى دەگوزەرێت تەحسیڵ حاسڵەو وەك چۆن یەكێتی و پارتی خاوەنی هێزن و مەهامی ئەم هێزانەش بەو شێوەیە ئاڕاستە دەكەن كە خزمەت بەمانەوەو بەهێزكردنی خۆیان دەكات، بەوپێودانەگە سۆسیالیستیش لەبری نمایشی تێڕوانینەكانی بۆ گۆڕینی ژیانی كۆمەڵگا، نمایشی هێز دەكات، ڕەنگە ئەویش وەك یەكێتی و پارتی هەمان ئەو بڕوایەی لاچەسپیبێت كە خاوەندارێتی هێزی چەكدار ڕۆڵێكی دیار دەگێرێت لە بەهێزكردنی پێگە و مانەوە لە گەمە سیاسەكاندا.    محەمەدی حاجی مەحمود لەبارەی ئەم نمایشە سەربازییەوە ئاماژەی بەوە كردووە" كە پێشتر چەندین جار مانۆڕی سەربازیمانكردووە، لە 5/3/1992 لە شەقامی سالم لە سلێمانی نماییشی سەربازیمان ئەنجامداوە، دواتر لەنەوەدەكاندا سێ چوارجار لە سەید سادق و شارەزوور نماییشی سەربازیمان كردووە، چەندین مانۆڕی سەربازیمان ئەنجامداوە و چەكی قورسی تیا بەكارهاتووە".  لەو سەروبەندەداو یەكێك لەو یادەوەرییانەی كە ڕەنگە تائەم ساتەش لەبیرەوەی خەڵكی سنوری پارێزگای سلێمانیدا مابێتەوە، لە چوارچێوەی نماییشە سەربازیەكانی حزبی سۆسیالیسدا فڕۆكەیەكی جۆری هێلی كۆپتەری درووستكراوی دەستیيان نماییشیان دەكرد و درووشمی ( سەدام بۆیە تۆقیوە، تەیارەی حیسكی دیوە) دەوتەوە. بەڵام نماییشی سەربازی رۆژی 8/8/2018 كە لە گوندی گوڵە خانە بەڕێوە چوو جیاواز لە نماییشەكانی رابردوو زۆرترین موشتومڕو كاردانەوەی بەدوای خۆیدا هێنا، ئەگەرچی ساڵی رابردوو لە 31/3/2017 لە نمایشێكی گەورەی سەربازی لە گوندی گوڵەخانە ئەنجامدراو لەلایەن راهێنەری بیانیيەوە وانەی سەربازی وترایەوە و بە شێوەی پراكتیكی چەكی تیا بەكارهێنرا.  هێزە سەربازیيەكەی سۆسیالیست لەگەڵ هێزە چەكدارەكان لە چوارچێوەی هێزی پێشمەرگەی كوردستاندا رێكخراون و وەزارەتێكی تایبەت بەخۆیان هەیە، بەڵام لە واقیعدا هێزەكان دابەش بوون بەسەر یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستاندا، هاوكات حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستانیش هێزی تایبەت بەخۆی هەیە. ئەو هێزەی كە لە 8/8/2018 لە گوڵەخانە نماییشی سەربازیان ئەنجامدا بریتی بوون لە هێزەكانی حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان كە پێكهاتوون لە: * فەوجێكی هێزی پێشمەرگە كەلە چوارچێوەی هێزەكانی 80ی سەربە پارتی دیموكراتی كوردستاندایە و ژمارەیان نزیكەی 550 كەسە * سریەیەكی سەربازیی كەلە چوارچێوەی هێزەكانی زێرەڤانی وەزارەتی ناوخۆی سەربە پارتی دیموكراتی كوردستاندان و ژمارەیان نزیكەی 250 كەسە * سریەیەكی سەربازیی كە لە چوارچێوەی هێزەكانی بەرگری و فریاكەوتنی وەزارەتی ناوخۆی سەربە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان كە ژمارەیان نزیكەی 250 كەسە  * هێزێكی سەربازیی كە وەك خۆیان دەڵێن هێزێكی ناریكخراوی خۆبەخشە و لە رووداوو پەرەسەندنە سەربازییەكاندا كۆدەبنەوە و لەلایەن محەمەدی حاجی مەحمود سەرپەرشتی دەكات و جموجوڵیان پێدەكات. ئەوە لەكاتێكدایە، هەموو ئەو راجیمە و تۆپە دوورهاوێژ و چەكە قورسانەی كە نماییشكران موڵكی حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستانن و لە راپەڕینی بەهاری 1991 و روخانی رژێمی بەعس لە 2003 دەستی كەوتوون. جارجار لە پێناو پێشاندانی هێزو پێگەی خۆی، حزبی سۆسیالیست لە گوندی گوڵەخانە نماییشی سەربازی دەكات و مەشق و راهێنانی سەربازی دەكات، كە نماییشی 8/8/2018 لەلایەك پیشاندانی پێگەكەیەتی بە یەكێتی و پارتی و تەنانەت وڵاتە دراوسێكانیش بۆ ئەوەی مامەڵەی هێزی لەگەڵ بكرێت و لەلایەكیش بەشێكە لە هەڵمەتی ساردی هەڵبژاردن و گەرمكردنەوەی لایەنگرانی خۆیان. مانۆڕ یان نماییشی سەربازی مانۆڕی سەربازی كە زیاتر لە نێوان وڵاتە هاوپەیمانەكاندا ئەنجامدەدرێت، بۆ پیشاندانی هێزو توانای سەربازی و ئەو وڵاتانەو راهێنان و تاقیكردنەوەو توانای سەربازیانە. لە دۆخی ئاشتیدا مانۆڕی سەربازی وا پێناسە دەكرێت كە بریتیيە لە" راهێنانێكی سەربازی كە لە نێوان وڵاتێك یان ژمارەیەك وڵاتی هاوپەیماندا ئەنجام دەدرێت بۆ پەرەدان بە تواناو لێهاتووی مەیدانی بەهێزكردنی پەیوەندی سەربازی لە نێوان ئەو وڵاتانەی كە بەشداری مانۆڕەكە دەكەن". بەڵام لە بارودۆخی شەڕدا مەبەست لە مانۆڕی سەربازی ئەوەیە" بریتیيە لەو گوزارشتەی كە سەربازەكان بەكاری دەهێنن وەك ئاماژەیەك بۆ ستراتیژیەتێكی سەربازی لەسەر بنەمای دەستپێكردنی هێرشێكی جوڵاو و خێرا كە دوژمن توشی شڵەژان بكات و زیانی گەورەی لێبدات، بەبێ ئەوەی دووژمن بە كاتی هێرشەكە بزانێت". رەگەزەكانی مانۆڕی سەربازی یەكەم/ چاودێری و ئاراستەكردن و راپۆرت و كاراكردن دووەم/ خاڵی پەیوەندی: لێدان لە دوژمن لە كات و شوێنی گونجاودا سێیەم/ كوتوپَری: مەبەست لەم بنەمایە فێڵ و تەڵەكەی سەربازی چوارەم/ چەكی جۆراوجۆر و گونجاو  پێنجەم/ نەرم و نیانی: مەبەست لەوە كەسی سەربازی دەبێت پشودرێژوو گشتگیر وتوانای لەوە زیاتری لەبەر دەست بێت كە پێویستی پێیەتی شەشەم/ ناناوەندێتی لە فەرماندەییدا: مەبەستی لەوەیە لەناو پرۆسەی سەربازیدا بڕیاردان خێرا بێت و بەجۆرێك گونجاو بێت لەگەڵ ئەو بارودۆخ و پێشهاتەی تێی دەكەوێت. نماییشی سەربازی بریتیيە لەو چالاكیەی كە هێزە سەربازیيەكان چەك و توانای خۆیانی تیایدا نماییش دەكەن بەبێ هیچ جۆرە مەشق و راهێنانێك یاخود تاقیكردنەوەی چەكێك، زۆربەی كات بریتيیە لە رێ رۆیشتنی رێكخراوی هێزە سەربازیيەكان لە شوێنێكی گشتیدا. جیاوازی نمایشی سەربازی و مانۆڕ لەوەدایە كە لە مانۆڕدا مەشق و راهێنانی سەربازی تێدا دەكرێت وچەك و تەقەمەنی تیادا بەكار دەهێنرێت، بەڵام لە نماییشی سەربازیدا زیاتر نماییش و رێرۆیشتنی سەربازیە بە شێوەیەكی رێكخراو. بۆیە ئەوەی حزبی سۆسیالیست لە 8/8 دا ئەنجامیدا دەچێتە چوارچێوەی نماییشی سەربازیيەوە نەك مانۆڕی سەربازی.    مانۆڕێك بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمان بەڕای بەشێك لەچاودێران، ئەو نماییشە سەربازیەی حزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان كەلە رۆژی 8/8/2018 لە گوڵە خانە ئەنجامیدا، هەڵمەتێك بوو بۆ هەڵبژاردن و گەرمكردنی شەقامی خۆیان و نیشاندانی هێزوو توانای خۆیان بەرامبەر بە هێزەكانی دیكە. چونكە لە هەڵبژاردنی 2013 ی پەرلەمانی كوردستان حزبی سۆسیالیست كورسیيەكی پەرلەمانی مسۆگەركرد و ( 12 هەزارو 501 ) دەنگی بەدەستهێنابوو، بەڵام لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق لە سێ پارێزگاكەی هەرێم تەنها (8480  ) دەنگی بەدەستهێناوە، كە بەشی كورسی پەرلەمانی كوردستان ناكات,ئەگەرچی بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو لەگەڵ یەكێتی نەتەوەیی و حزبی كرێكاران رەنجدەران بە لیستی سەردەم بەشدارن, بۆیە هەوڵەكانی بۆ ئەوەیە پارێزگاری لە كورسيیەكەی بكات لە پەرلەمانی كوردستان. حزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان لە دوایین هەڵبژادنی پەرلەمانی عێراق لە 12ی ئایاری 2018 بەرێوەچوو  لە پارێزگای سلێمانی ( 4895 ) دەنگی بەدەستهێناوە، ئەوە لەكاتێكدایە لە هەڵبژاردنی 1992 دا، لە سلێمانی(11,978) دەنگی هێنابوو, لە هەولێر لە هەڵبژاردنی12ی ئایاری 2018  ( 2329 ) دەنگی هێنابو لە هەڵبژاردنی 1992 لە هەولێر (8843) دەنگی بەدەستهێناوە, لە پارێزگای دهۆك لە هەڵبژاردنی12ی ئایاری 2018   ( 1256 ) دەنگی بەدەستهێناوەو لە هەڵبژاردنی 1992 لە دهۆك( 7983)  دەنگی بەدەستهێناوە.  پێكهاتەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لە ساڵی 1992 و لە پێكهێنانی یەكەم كابینەی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا بڕیاری یەكخستنی هێزی پێشمەرگەی كوردستان دراو چەند هێزوو لەشكرێكی حزبەكان لە چوارچێوەی هێزی پێشمەرگەدا یەكخران، بەڵام بەهۆی شەڕی ناوخۆوە بەتەواوی لێكترازان، تا پێكهێنانی حكومەتی یەكگرتووی كوردستان لە 2005 بڕیاردرا كار بكرێت بۆ یەكخستنی هێزی پێشمەرگەی كوردستان، لەگەڵ دەستپێكردنی جەنگی دژ بە داعش و بە بریاری ژمارە (19) پەرلەمانی كوردستان لە 23/7/2014 دا 21 بریاری تایبەت بە هێزی پێشمەرگەی كوردستان دەركرا، لە برگەی چوارەمی بریارەكەی پەرلەماندا هاتووە (پێویستە لەسەر حكومەتی هەرێم هەموو هێزەكانی پێشمەرگە لەماوەی ( 6 ) مانگ لە دەرچوونی ئەم بریارەوە لە چوارچێوەی وەزارەتی پێشمەرگەدا وەك هێزێكی نیشتیمانی یەك بخات بەتایبەتی یەكەكانی ( 70 و 80 ) . بەڵام تا ئەمرۆش جگە لە چەند لیوایەكی هاوبەش تەواوی هێزەكان دابەش بوون بەسەر یەكێتی و پارتی و سۆسیالیستدا و جگە لە حزب بەسەر كارەكتەرە سیاسیەكانیشدا دابەشبوون. 1- وەزارەتی پێشمەرگە پێكدێت لە 16 لیوای یەكگرتوو كە هاوبەشەو نزیكەی 40 هەزار پێشمەرگەیە، هەر لیوایەكیش لە بارگا وچوار فەوج پێك دێت، هەر فەوجێك نزیكەی ٦٠٠ سەرباز وئەفسەر دەبن، هەر لیوایەكیش 2400پێشمەرگە لە خو دەگرێت.  2- هێزەكانی سەربە پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتیمانی كوردستان كە پێكدێن لە :. أ - هێزەكانی ٧٠ لە پێشمەرگەكانی فەرماندەی گشتی پێك دێن، سەر بە یەكێتی نیشتیمانی كوردستانن. نزیكەی 20.000 بیست هەزار پێشمەرگە لە خۆدەگریت وفەرمانداری گشتی شێخ جەعفەرە.  ب- هێزەكانی ٨٠ لە پێشمەرگەكانی فەرماندەیی لەشكری كوردستان (فەلەك) پێك دین، سەر بە پارتی دیموكراتی كوردستانن، نزیكەی 35.000 سی و پێنچ هەزار پێشمەرگە لە خۆ دەگریت وفەرمانداری گشتی فەریق شێروانە،    ج - هێزی پشتیوانی یەك: ئەو هێزە لە ژێر دەسەلاتی پارتی دیموكراتی كوردستانە، بە فەرماندەیی سیداد بارزانی برای مەسعود بارزانی كەنزیكەی 5.000 پێنچ هەزار پێشمەرگە لە خۆ دەگریت.  ب - هێزەكانی پشتیوانی دوو: ئەو هێزە لەژێر دەسەلاتی یەكێتی نشتیمانی كوردستانە ، بە فەرماندەیی لیوا مەریوان محەمەد ئەمین، نزیكەی 7.000 حەوت هەزار پێشمەرگە لە خۆ دەگریت.  هێزی پشتیوانی یەك و تەواوی چەكە قورسەكانی  وەك تانك، زریپۆش ، توپی دوور هاوێژ، موشەكی جوراوجور لەدەستدایەو  كە سەرجەمیان  لەژێر دەسەلاتی پارتی ویەكێتی دان. 3- فەرماندەی پێشمەرگەی زێرەڤانی و بەرگری فریاكەوتن، كە سەربە وەزارەتی ناوخۆن ئەم هیزانەش دابەشكراونەتە سەر دوو لایەن: أ‌. زێرەڤانی: ئەم هێزانە لە ژێر دەسەڵاتی پارتی دیموكراتی كوردستانە ، بە فەرماندەیی لیوا عزیز وەیسی و ژمارەیان نزیكەی 35 هەزار پێشمەرگەیە. ب‌. بەرگری فریاكەوتن: سەر بە یەكێتی نشتیمانی كوردستانن ، بە فەرماندەیی عەمید كاكەمەند و ژمارەیان نزیكەی 15 هەزار پێشمەرگەیە.   وەك چۆن هێزەكان بەسەر یەكێتی و پارتیدا دابەش بوون و هێزی حزبین لەبەرگی یاسادا، بەهەمان شێوەش هێزەكەی سۆسیالیست هێزی حزبیە لە بەرگی یاساییدا، بۆیە بارودۆخی سەربازی هەرێمی كوردستان بە شێوەیەكە هێزەكان نەك دابەشبوون بەسەر حزبەكاندا بەڵكو لەناو حزبەكاندا بەسەر كارەكتەرەكاندا دابەش بوون و هێزەكان هێندەی ئینتیمایان بۆ كەس و حزبەكانیان هەیەو لەژێر فەرماندەیی ئەواندان هێندە لەژێر فەرماندەیی وەزارەت و دەزگا یاساییەكاندا نین.  ئەوەی نماییشكرا لە گوڵەخانە روداوێكی ناسروشت و نامۆ نەبوو, بەڵكو رەنگدانەوەی ئەو واقیعە نەخوازراوەی هێزەسەربازیەكانە كە لە هەرێمی كوردستاندا بوونی هەیە، كە رەنگە یەكێتی نەتەوەیی غەفور مەخموری و حزبی زەحمەتكێشان و بزووتنەوی ئیسلامیش بیر لە نماییشی سەربازی بكەنەوە، بۆیە ئەوەی لە هەرێمی كوردستاندایە هێزی پێشمەرگەی حزبیە لەبەرگی وەزارەتی پێشمەرگەدا بە هەمان سەرەتای نەوەدەكان كە لەبەرگی بەرەی كوردستانیدابوو. وێناكردنەكە بەو شێوەیەیە ئەو حزبانەی هێزی سەربازی و باڵی سەربازیان هەیە لە ئاستی هەرێم و عێراقیش حیسابی زیاتریان بۆ دەكرێت و مامەڵەی جیاوازتریان لەگەڵ دەكرێت لە ئاستی دەرەوەو ناوخۆشدا، هەروەك باڵە سەربازیەكانی ( بەدرو سەرایە سەلام و عەسایبی ئەهلی حەق و سەرایای خۆراسانی و كەتیبەكانی حزبوڵا ... هتد)باڵی سەربازی حزبە عێراقیيەكان، ئاواش لە ئاستی هەرێمی كوردستان ( هێزەكانی یەكێتی و پارتی و سۆسیالیست و زەحمەتكێشان و هتد.. هەروەها هێزەكانی شیخ جەعفەر و مەحمود سەنگاوی ومحەمەدی حاجی مەحمودو نەجاتی عەلی فاتێ و سیروان بارزانی ... هتد..)   

(درەو میدیا): حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران كوژرانی 12ی سەربازی ئێرانی لە سنوری شاری شنۆی رۆژهەڵاتی كوردستان راگەیاند. بەپێی هەواڵێك كە لەسەر ئەژماری تایبەتی حزبی دیموكرات لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر بڵاوكراوەتەوە، لە نزیك شاری شنۆ پێكدادان لەنێوان پێشمەرگەكانی حزبی دیموكرات و سوپای پاسدارانی ئێران رویداوە و لەو روبەڕوبونەوەیەدا 12ی سەرباز كوژراون. سایتی "سپاە نیوز" لەزاری قەرارگای "حمزە سید الشهدا"هەواڵی رودانی پێكدادانەكەی پشتڕاستكردوە، بەڵام ئسمعەلی خەلیلزادە یاریدەدەری فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەكانی قەرارگاكە رەتیكردەوە هیچ سەربازێك كوژرابێت. قەرارگای "سەید الشهدا" یەكێك لە گرنگترین قەرارگاكانی هێزی زەمینی سوپای پاسدارانە كە ناوچەی جموجوڵی ئەم قەرارگایە دەكەوێتە پارێزگاكانی ئازەربایجانی غەربی (ورمێ) و كوردستان (سنە) و كرماشان تادەگاتە سنورەكانی هەرێمی كوردستان و توركیا. سایتی ""سوپاە نیوز" هیچ زانیارییەكی تری لەبارەی پێكدادانەكەی پێشمەگەكانی دیموكرات و سوپای پاسداران ئاشكرانەكردووە تەنیا ئەوە نەبێت هێزەكەی پێشمەرگە بە "گروپێكی وابەستە بە دەزگای هەواڵگری بێگانە" ناودەبات. ئاژانسی كۆماری ئیسلامیش بەپێچەوانەی حزبی دیموكراتەوە رایگەیاند، 10 پێشمەرگە لە شەڕەكەدا "كوژراون".

راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت "هەر كەسێك لەگەڵ ئێران بازرگانی بكات، ناتوانێت لەگەڵ ئەمریكا بازرگانی بكات" ئەمە دواین قسەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكایە لەبارەی گەڕاندنەوەی سزا ئابورییەكانی بۆسەر ئێران. هەرێمی كوردستان (513) كیلۆمەتر سنوری لەگەڵ ئێران هەیە، ئەم سنورە هاوبەشە هەمیشە جێگەی كێشمەكێش بووە لەنێوان حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق و ئێراندا.   لە نێوان هەرێمی كوردستان و ئێراندا (3) دەروازەی سنوریی فەرمی هەیە كە بریتین لە: • دەروازەی پەروێزخان • دەروازەی باشماخ • دەروازەی حاجی ئۆمەران جگە لەم دەروازە سنورییە فەرمییانە، چەند دەروازەیەكی نیمچە فەرمی هەن كە بریتین لە: • دەروازەی كێلێ لە شارۆچكەی قەڵادزێ‌ • دەروازەی سەیرانبەن لە شارۆچكەی پێنجوێن • دەروازەی شوشمێ‌ لە تەوێڵە رۆژی 25ی ئایلولی ساڵی رابردوو لە هەرێمی كوردستان ریفراندۆم بەڕێوەچوو بۆ بڕیاردان لەسەر جیابونەوە لە عێراق، ئێران بە توندی دژی هەوڵی جیابونەوەی هەرێمی كوردستان لە عێراق وەستایەوە، لە یەكەم هەنگاویشدا دەروازە سنورییەكانی بەڕووی هەرێمدا داخست، ئەوكات ئێران گەمارۆ ئابورییەكانی لەسەر هەڵگیرابوو. دوای شكستهێنانی هەوڵی جیابونەوە لە عێراق، حكومەتی بەغداد بە مەرج ئامادەبوو دەست بە گفتوگۆ لەگەڵ هەرێمی كوردستان بكاتەوە، یەكێك لە مەرجەكانی ئەوە بوو، هەرێمی كوردستان دەسەڵاتی دەروازە سنورییەكان و فڕۆكەخانەكان رادەستی حكومەتی ناوەند بكاتەوە كە خۆی لە بنەڕەتەوە بەگوێرەی دەستور ئەو دەسەڵاتانە بۆ حكومەتی ناوەند یەكلاكراونەتەوە.   نێچیرڤان بارزانی: ئێمە پابەندین بە عێراقەوە حكومەتی هەرێم دەسەڵاتی دەروازە سنورییەكان و فڕۆكەخانەكانی رادەستی بەغداد كردەوە، بەوهۆیەوە ئێستا بڕیاردان لەسەر چۆنیەتی بازرگانیكردنی لەڕێگەی دەروازە سنورییەكان یاخود ئاسمانەوە لەگەڵ ئێران لەدەستی دەسەڵاتدارانی بەغدادایە. رەنگە ئەمە تاكە لایەنی ئەرێنی رادەستكردنەوەی دەسەڵاتی دەروازە سنوری و فڕۆكەخانەكان بێت، چونكە لە دۆخێكی وەكو ئێستادا كە ئەمریكا سزا ئابورییەكانی بۆسەر ئێران زیندووكردوەتەوە، رەنجاندنی دڵی ئێرانییەكان رەنگە باجی قورسی بۆسەر هەرێمی كوردستان هەبێت، نێچیرڤان بارزانی بەشێوەیەكی زیرەكانە وەڵامی ئەو پرسیارەی دایەوە كە ئایا هەرێمی كوردستان پابەند دەبێت بە سزاكانی ئەمریكاوە بۆ سەر ئێران، كاتێك وتی" ئەم مەسەلەیە پەیوەندی بە هەموو عێراقەوە هەیە، ئێمە ئەو یاسا و تەعلیماتانە جێبەجێ دەكەین كە لە عێراقەوە دەردەچن". بازرگانی هەرێم لەگەڵ ئێران دوای شكستهێنانی ریفراندۆم و كردنەوەی دەروازە سنورییەكان، ئەمریكا لە رێككەوتنە ئەتۆمییەكەی لەگەڵ ئێران كشایەوە، هەر ئەوكات و لە سەرەتای مانگی پێنجی ئەمساڵ لە هەولێر كۆنفرانسی "پەرەپێدانی هاوكارییە ئابورییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و كۆماری ئیسلامی ئێران" بەڕێوەچوو، محەمەد شەریعەتمەداری وەزیری پیشەسازی و بازرگانی ئێران بەشداری تێدا كرد، لە كۆنفرانسەكەدا حكومەتی هەرێم لەگەڵ ئێران رێككەوتننامەیەكی لە بواری بازرگانیدا ئیمزاكرد. لەو كۆنفرانسەدا نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان ئاشكرایكرد" قەبارەی بازرگانی نێوان هەرێمی كوردستان و ئێران ساڵانە (6 ملیار) دۆلاری تێپەڕاندووە و (359) كۆمپانیای ئێرانی لە هەرێمی كوردستان لقیان هەیە". بە گوێرەی هەندێك زانیاری رۆژنامەوانیش بەشێوەیەكی گشتی رێژەی 10%ی كۆی هەناردەی ئێران بۆ هەرێمی كوردستان دێت. لە كاتی پابەندبون بە سزاكانی ئەمریكاوە، هەرێمی كوردستان و ئێران زیاتر لە (6 ملیار) دۆلاری ساڵانەی بەهای ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەدەستدەدەن. ئەمەش تەنیا بەهای هەناردەكردن نییە، بەڵكو بەهای هاوردەكردنیشە، راوەستانی هاوردە لە ئێرانەوە، بازاڕی هەرێمی كوردستان دوچاری قەیران دەكات، چونكە وەكو نێچیرڤان بارزانی دەڵێ" ئێستا رێژەی 25%ی كۆی هاوردەی كاڵا و شمەك بۆ هەرێمی كوردستان لەرێگەی ئێرانەوەیە"، بۆیە لەحاڵەتی پابەندبوون بە سزاكانی ئەمریكاوە ئەگەر حكومەتی هەرێم لە ماوەیەكی كورتدا بۆشایی كاڵا و شمەكی ئێرانی لە بازاڕەكاندا پڕنەكاتەوە، دووچاری كارەسات دەبێت.  بەشی گەورەی بازرگانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ ئێران هاوردەكردنی كەلوپەل و كاڵا و شمەكە، لەبەرامبەردا هەناردەكردن كە شادەماری ئابورییە بۆ هەر وڵاتێك، زۆر لاوازە، هەناردەی هەرێم بۆ ئێران كورت دەبێتەوە لە چەند كاڵایەكدا كە بریتین لە:  • نەوت و نەفتا بە تانكەر • پێستە و ریخۆڵە ئەم دۆخە نوێیەی پەیوەندییەكانی نێوان ئەمریكا و ئێران بەدیوێكی تردا رەنگە بتوانێت هەرێمی كوردستان بكات بە ناوەندێكی گەورەی بازرگانی، ئەگەر هەرێم پابەند نەبێت بە سزاكانی ئەمریكاوە، رەنگە بتوانێت ببێت بە رێگەی سەرەكی گواستنەوەی كاڵا و شمەك و تەنانەت دراوی قورس بۆ ئێران، بەڵام ئەمەش باجی خۆی دەبێت. سزاكانی ئەمریكا چین ؟ رۆژی سێ شەممەی رابردوو دۆناڵد ترەمپ بڕیاری گەڕاندنەوەی سزاكانی سەر ئێرانی ئیمزاكرد: سزاكانی سەر ئێران بریتین لەمانە:  • سزا لەسەر كڕینی دۆلاری ئەمریكی لەلایەن ئێرانەوە • پارچەی یەدەگ و پیشەسازی فڕۆكە • بازرگانی كانزا گرانبەهاكان • خۆراك و خواردەمەنی • فەڕشی ئێرانی • بازرگانی ئەلەمنیۆم، پۆڵا، گرانێت و خەڵوز • مامەڵەكردن لەگەڵ دراوی ئێران • پیشەسازی ئۆتۆمبیلی ئێران هەناردەی دۆلار بۆ ئێران ئێستا بەهای دراوی ئێرانی (تمەن) لەبەرامبەر دۆلاری ئەمریكی توشی داڕمان بووە، دەسەڵاتدارانی ئێران بۆ راگرتنی بەهای تمەن هەوڵی دەستخستنی دۆلار دەدەن، بۆ ئەمەش هەرێمی كوردستان و عێراق نزیكترین سەرچاوەی دۆلاری ئەمریكین. لە ماوەی رابردوودا كاتێك ئەمریكا سزای بەسەر ئێراندا سەپاند، چەندین راپۆرتی رۆژنامەوانی بڵاوبونەوە كە باسیان لەوە دەكرد، لە بازاڕەكانی هەرێمی كوردستانەوە (دۆلار) كۆدەكرێتەوە و رەوانەی ئێران دەكرێت، ئێرانییەكان بۆ بەدەستهێنانی دۆلار هەوڵدەدەن ئاسانكاری زیاتری بازرگانی بكەن تاوەكو لەرێگەی هەناردەی كاڵا و شمەكەوە دۆلار لە هەرێمی كوردستان و عێراقەوە كۆبكەنەوە. ئێستا كە حكومەتی هەرێمی كوردستان بڕیاری پابەندبون یان نەبونی بە سزاكانی ئەمریكاوە بۆسەر ئێران بەستوەتەوە بە بڕیاری حكومەتی عێراقەوە، ئایا حكومەتی عێراق كە لەدوای روخانی رژێمی پێشووەوە لە 2003 لەژێر هەژمونی ئێراندایە بڕیاری چی دەدات؟ عێراق پابەند دەبێت بە سزاكانەوە ؟ بڕیاری پابەندبون بە سزاكانی ئەمریكاوە بۆ پێكهاتەی شیعەی عێراق كە زۆرینەی حزبە سیاسییەكانیان مێژوویەكی ریشەداری دۆستایەتی و كاری هاوبەشیان لەگەڵ ئێران هەیە، بڕیارێكی ئاسان نییە، سەرباری ئەمە عێراق (1458) كیلۆمەتر سنوری وشكانی لەگەڵ ئێران هەیە. رۆژێك بەرلەوەی سزاكانی ئەمریكا لەسەر ئێران بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە، فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆمارە كوردەكەی عێراق كە حزبەكەی (یەكێتی نیشتمانی كوردستان) پەیوەندییەكی مێژویی لەگەڵ ئێران هەیە، وتی" بارودۆخی عێراق و سروشتی پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئێران وادەكات سەخت بێت بۆی پابەند بێت بە جێبەجێكردنی ئەو سزایانەوە كە واشنتۆن بەسەر تاراندا دەیسەپێنێت". بە پێچەوانەوە سەرۆك كۆمارە كوردەكەوە، حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی شیعە مەزهەبی عێراق زۆر بە رونتر لەبارەی سزاكانی ئەمریكاوە بۆسەر ئێران قسەی كرد كاتێك لە رۆژی 8ی ئەم مانگە لە كۆنگرەی هەفتانەی خۆیدا رایگەیاند"ئێمە پابەند دەبين بە سزاكانی ئەمریكاوە بۆسەر ئێران، چونكە نامانەوێت بەرژەوەندی هاوڵاتیانی عێراقی بخەینە مەترسییەوە". هەر ئەو رۆژەی كە عەبادی ئەم قسەیەی كرد، لەناوەندی سیاسی عێراقدا مشتومڕی توند لەبارەی پابەندبون یان نەبوون بە سزاكانی ئەمریكا بۆسەر ئێران دروستبوو، بەڵام ئەوەی جێگەی سەرنجە تائێستا حەیدەر عەبادی و حكومەتی عێراق هیچ رێنماییەكیان دەرنەكردووە سەبارەت بە چۆنیەتی پابەندبون بە سزاكانی ئەمریكاوە. هەندێك لە حزب و گروپە چەكدارەكانی نزیك لە ئێران وەكو (بەدر و مالیكی و عەسائیبی ئەهلی حەق) بەیاننامەیان لەدژی قسەكانی عەبادی بڵاوكردەوە و دژایەتی خۆیان بۆ ئەو سزایانە راگەیاند كە ئەمریكا بەسەر ئێراندا سەپاندویەتی، بەهانەی دژایەتیكردنەكەشیان بەوە هێنایەوە عێراق پێشتر ئەزمونی سزا و گەمارۆی ئابوری كردووە و ئەمجۆرە سیاسەتانە تەنیا زیان بە گەلی ئێران دەگەیەنێت نەك رژێمە سیاسییەكەی. عێراق هاوشێوەی هەرێمی كوردستان پشت بە هاوردەكردنی كاڵا و شمەكی ئێرانی دەبەستێت، سەرباری ئەمە گرێبەستی لە بواری كارەبا و گاز و نەوت لەگەڵ ئێران هەیە، پابەندبونی بە سزاكانی ئەمریكاوە لە ئەم ڕوەوە زیانی پێدەگەیەنێت. ئەمە وایكردووە ئێستا لەناو ناوەندی سیاسی عێراقدا بۆچونی سێیەم هاتوەتە ئاراوە و هەندێك لە سیاسییەكان دەخوازن عێراق پابەند بێت بە سزاكانەوە، بەڵام بەجۆرێك كە زیان بە ئابوری خۆی نەگەیەنێت. چارەسەرێكی مامناوەندی عێراق ساڵانە بەبەهای (12 ملیار) دۆلار ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەگەڵ ئێران هەیە، مانگی ئابی رابردوو حەمید حوسەینی سەرۆكی ژوری بازرگانی ئێران رایگەیاند، ئێران رۆژانە بە بەهای (20 ملیۆن) دۆلار كاڵا هەناردەی عێراق دەكات و عێراق دووەم گەورە سەرچاوەی هەناردەی ئێرانە كە خۆی دەبینێتەوە لە كەلوپەلی بیناسازی و بەرهەمە نەوتییەكان و مادە خۆراكییەكان. بەگوێرەی زانیارییەكان ئێستا جموجوڵێكی دیپلۆماسی لە عێراق دەستیپێكردووە كە كار دەكات لەسەر دۆزینەوەی دەرەچەیەكی یاسایی بۆ پاراستنی بازرگانی بەرفراوانی نێوان عێراق و ئێران بەبێ ئەوەی عێراق بكەوێتە داوی شكاندنی سزاكانی ئەمریكاوە بۆ سەر ئێران. دیار نییە حكومەتی عێراق چۆن دەتوانێت بەرژەوەندییە ئابورییەكانی خۆی لەگەڵ ئێران بپارێزێت و هاوكاتیش پابەندبێت بە سزاكانی ئەمریكاوە بۆسەر ئەو وڵاتە، بەڵام ئەزمونی پێشووی مامەڵەكردنی عێراق لەگەڵ سزاكانی ئەمریكا ئەوە دەردەخات رەنگە عێراق رێگەیەكی تر بەكاربهێنێت بۆ حەواڵە داراییەكان لەگەڵ ئێراندا بەبێ بەكارهێنانی دۆلار، ئەمەش وەكو ئاڵوگۆڕی راستەوخۆی كاڵای ئێرانی، یاخود گواستنەوەی كاڵای ئێرانی بۆ بازاڕەكانی جیهان لەرێگەی نێوەندگیری كۆمپانیا عێراقییەكانەوە. هێشتا زنجیرەیەك سزای تر ماون كە بڕیارە مانگی تشرینی دووەمی داهاتوو ئەمریكا بەسەر ئێراندا بیسەپێنێت، لەمەشدا عێراق دوچاری كێشە دەبێت و ناتوانێت نەوتی ئێران بفرۆشێت. ئەم بارودۆخە نوێیەی پەیوەندییەكانی نێوان ئەمریكا و ئێران لەكاتێكدایە ماوەی سێ مانگە هەڵبژاردنی پەرلەمانی لە عێراق كراوە، بەڵام هێشتا كابینەی نوێی حكومەت پێكنەهاتووە، حكومەتی نوێی عێراق لە حاڵی پێكهاتنیدا مەحكوم دەبێت بە بڕیاری یەكلاكەرەوەی لەبارەی ئەو سزایانەوە. لە حاڵەتی پێكهاتنیدا، ئەگەر حكومەتەكە نزیك بێت لە ئێرانەوە پابەندنابێت بە سزاكانی ئەمریكاوە، ئەمەش بڕیارێكی سەختە بۆ بارودۆخی ئێستا كە شەپۆلێكی بەرفراوانی ناڕەزایەتی لە شەقامی عێراقی هەیە دژ بە خراپی خزمەتگوزارییەكان و گەندەڵی، سەرباری ئەمانە، بڕیاری پابەندبون یان نەبوون بە سزاكانی ئەمریكاوە بۆسەر ئێران لە هەردوو حاڵەتەكەدا جۆرێك لە سەرچڵیكردنە بە دۆخی ئەمنی وڵاتەوە كە ماوەیەكی كەمە دوای شەڕی دژ بە "داعش" تاڕادەیەك بەرەو جێگیربوون دەڕوات.   ئەمریكا لە عێراق كێ‌ سزادەدات؟  ئەمریكا لە ماوەی رابردوودا بە تۆمەتی پشتیوانیكردن و هاوكاریكردنی چالاكییەكانی حزبوڵای لوبنان سزای بەسەر چەند كەسایەتی و دامەزراوەیەكی ئێران و عێراقیدا سەپاند و یەكێك لەوانەش ئاراس حەبیب سەرۆكی پارتی كۆنگرەی نیشتمانی عێراقە كە كاندیدی ژمارە چوارە لە لیستەی " النصر"ی حەیدەر عەبادی. لە حاڵەتی پابەندنەبوونی عێراق بە سزاكانی ئەمریكاوە، پێدەچێت دەسەڵاتدارانی واشنتۆن سزای ئەو كەسانە بدەن كە راستەوخۆ لە عێراقدا هاوكاری ئێران دەكەن لە سووكردنی سزاكانی سەریدا و لە ماوەی رابردووشدا ئەمریكا بە تۆمەتی پشتیوانیكردن و هاوكاریكردنی چالاكییەكانی حزبوڵای لوبنان سزای بەسەر چەند كەسایەتی و دامەزراوەیەكی ئێران و عێراقیدا سەپاند و یەكێك لەوانەش ئاراس حەبیب سەرۆكی پارتی كۆنگرەی نیشتمانی عێراقە كە كاندیدی ژمارە چوارە لە لیستەی " النصر"ی حەیدەر عەبادی. ئاراس حەبیب ئاراس كوڕی حەبیب محەمەد كەریم سكرتێری پێشووتری پارتی دیموكراتی كوردستانە و كوردی فەیلییە، ئێستا سەرۆكی پارتی كۆنگرەی نیشتمانی عێراقە كە پێشتر ئەحمەد چەلەپی سەرۆكایەتی دەكرد . ئاراس حەبیب بەڕێوەبەری بانكی " بلاد"ی ئیسلامییە لە عێراق و ئەمریكا تۆمەتباریدەكات بە هاوكاریكردنی دارایی فەیلەقی قودس، و كەرتی بانكی عێراقی قۆزتوەتەوە بۆ ئەوەی پارە لە تارانەوە بۆ حزبولا حەواڵە بكات و بەوەش سەلامەتی سیستمی دارایی عێراقی رووبەڕووی مەترسی كردوەتەوە. ئاراس حەبیب لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا كە رۆژی 12ی ئایار بەڕێوەچوو كاندیدی ژمارە چواری لیستەكەی حەیدەر عەبادیی بوو لە بەغداد.

(درەو میدیا): " ئەگەر كێشە ناوخۆییەكان چارەسەرنەكرێن بایكۆتی هەڵبژاردن دەكەین" ئەمە داواكاری  كۆمەڵێك كادر و هەڵسوڕاوی بزوتنەوەی گۆڕانە كە ئەمرۆ لەسەر مەزاری نەوشیروان مستەفا لە گردی زەرگەتە خستیانە روو.  ئەو هەڵسوڕاوانەی گۆڕان كۆمەڵێك داواكاریان خوێندەوە و خستیانەروو كە دیارترینیان" هەڵوەشاندنەوەی خانەی راپەڕاندن و رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان"ە هاوكات داوایانكردووە" چارەسەری خاوەندارێتی گردی زەرگەتە و پشكەكانی گۆڕان لە كۆمپانیاكان بكرێ ، لایەنی دارایی و سەرچاوەی ئابوری شەفاف بێت بۆ هەمووان و مانگانە ڕاپۆرت هەبێت لەو بارەوە"   سەبارەت بە میدیاش ئەو كۆمەڵە هەڵسوڕاوەی بزوتنەوەی گۆڕان رایان گەیاندووە كە" میدیای گۆڕان و راگەیاندنەكەی سەربەخۆ نیەو پێویستە بێلایەنانە تەختیەی هەواڵ بكرێ" جەختیشیان لەسەر ئەوە كردوەتەوە كە دەبێت " ئەو دەستە لەرزۆكانەی كە ناوخۆی بزوتنەوەكەیان تێكداوە و گۆڕانیان بەلاڕێدا بردووە، دووربخرێنەوە، كە بەردەوام خەریكی دەستەگەری و تەكەتولن و بەدوای بەرژەوەندی خۆیانەوەن" لە كۆتایی بەیاننامەكەشدا كە لەسەر مەزاری نەوشیروان مستەفا خوێندیانەوە ئەو هەڵسوڕاوانەی بزوتنەوەی گۆڕان هۆشداریان داوەتەوە بزوتنەوەكەیان كە " لەم دۆخەی كە تێپەڕ دەبێت بەسەر ناوخۆی گۆڕاندا بێدەنگ نابین و خاوەندارێتی لە بزوتنەوەكە دەكەین و بەردەوام دەبین و پشتیوانی لە هەر چالاكی و جموجوڵ و كارێكی و ڕەخنەی دروستكەر دەكەی,لەپێناو جێبەجێ كردنی ئەم پرۆژە هەموو هەوڵ و تواناكانمان دەخەینە گەڕ ، داواكارین لە جەماوەر و دەنگدەری بزووتنەوەی گۆڕان بێ دەنگ نەبن و بە بەرپرسیارێتیەوە هەڵسوكەوت بكەن تاكو بتوانین نێو ماڵی خۆمان چارەسەر بكەین ، ئەگەر نا ئامادەنین بەشداری هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و ئەنجومەنی پارێزگاكان بكەین ، بایكۆتی دەكەین .   دەقی بەیاننامەكەی كۆمەڵێك هەڵسوڕاوی بزوتنەوەی گۆڕان: (هەوڵ و پرۆژەی چارەسەری نێوماڵی گۆڕان) جەماوەر و كادر و هەڵسوڕاوە بەئەمەكەكانی بزوتنەوەی گۆڕان ، سەرجەم چین و توێژە زیندوو بەهەڵوێستەكانی بزووتنەوەی گۆڕان لە ساتە وەختی دامەزراندنی بزووتنەوەی گۆڕان كە ماوەی (۹) ساڵە هەتا ئەم چركەساتانە كە دەیگوزەرێنیین ئەندام و لایەنگرانی لەلایەن دەسەڵاتدارانی یەكێتی و پارتی و شاگردەكانیانەوە تووشی دەیان چەرمەسەری و ناڕەحەتی و نانبڕین و قوربانی بوونەتەوە . بەڵام هێشتا كادر و هەڵسوڕاوەكانی ئەم بزووتنەوە بە ئیرادەیەكی پۆڵاین و ئومێدەوە دژی دەسەڵاتی فاشستی یەكێتی و پارتی وەستاونەتەوە و پاڵپشتی بزووتنەوەكە و پرۆژەكەی دەكەن و چاوەڕێن گۆڕان بتوانێت لە داهاتوودا خەون و هیوای میللەتەكەمان بهێنێتە دی و نموونەی حوكمڕانیەكی دروست و جوان و خۆماڵی بنیادبنێ و لەسەر بنەمای ڕێبازی ڕەوانشاد نەوشیروان مستەفا سیستەمی سیاسی هەرێم زیندوو ڕۆشن بكاتەوە و شوێن پێ و هەنگاوەكانی ئەو زاتە هەڵگرێت . بەداخەوە دوای (۹) ساڵ دەزگا پەیوەندیدار و بەرپرس و دەست ڕۆیشتووەكانی بزووتنەوەكە نەیانتوانی ئەزموونێكی حیزبایەتی تەندروست و مۆدێڕن بنیادبنێن و پەرەی پێ بدەن ، بەتایبەتی دوای ڕەوانشاد نەوشیروان مستەفا هەنگاوەكان بەرەو دواوە دەگەڕێنەوە و خەون و ئاواتی دەیان هەزار لە شەقام و خەڵكی كوردستان بەرەو چارەنووسێكی نادیار هەنگاو دەنێت . لەم ماوەیەدا بە دراسەكردن و ڕاپۆرت و بەدواداچوونمان لە ناوخۆ و لە سۆشیال میدیا لەسەر كۆی بزووتنەوەكە ئەزموونێكی تاڵمان تاقیكردەوە لەگەڵ دەست ڕۆیشتوو ئارەستەكەرەكانی كاری سیاسی بزووتنەوەكە كە : ۱. لە دوای یەكەم كۆنگرەی بزووتنەوەكە لە كۆتاییەكانی ساڵی (۲۰۱۳) یەكەم دەستووری بزووتنەوەكە بە زۆرینەی زۆری ئەندامانی كۆنگرە داڕێژرا و پەسەندكرا ، بەڵام بەداخەوە نەتوانرا یەك ماددەی جێبەجێ بكرێ بەڕوون و ئاشكرا پێشێلكاری دەستووری كراوە ، داوا دەكەین بگەڕێنەوە بۆ دەستوور و كاری پێ بكەن. ۲.ڕێكخەری گشتی و خانەی ڕاپەڕاندن لە پرۆسەیەكی ئاڵۆز و نادیموكراسیدا هەڵبژێران ، چونكە شەرعیەتیان لە جڤاتی نیشتمانیەوە وەرگرت كە پێكهاتەی ئەندامانی جڤات هیچ شەرعیەتێكی یاسایی و دەستووریان نەبوو ، داوا دەكەین سەرلەبەری هەڵبوەشێتەوە. ۳. نەخشە ڕێگای كاری سیاسی بزووتنەوەی گۆڕان ڕوون نیە ، تەماشای هەڵوێستەكانی ڕابردووی دەربارەی ( ڕێككەوتن لەگەڵ یەكێتی ، پرسی ڕیفراندۆم ، پەیوەندی و دبلۆماسیەت ،  پشتیوانی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیەكان ، یاسای تیرۆر ، یاسای خانەنشینی پلە باڵاكان ) پێویستە سیاسەتی ڕوون و شەفاف بێت . ۴. ماوەی پێنج ساڵە نەیتوانیوە كۆنفرانسی نیشتمانی و كۆنفڕانسی پارێزگاكان بگرێت كە بەپێی دەستوور دەبێت كۆنفڕانسی نیشتمانی چوار ساڵ جارێك و كۆنفڕانسی پارێزگاكان دوو ساڵ جارێك ببەستێت . ۵.لە ماوەی ڕابردوو هەیكەل و ئۆرگانەكانی بزووتنەوەكە بەشێوەیەك شێواوە و ناڕێك و بێ شیرازەیە كە دروست ناتوانرێ بازنە و ڕایەڵە و ئەنجومەنەكان كۆببنەوە و چالاكی بەرنامەڕێژی بكەن ، بۆیە داوا دەكەین كە هەڵبژاردنی ناوخۆیی بكرێ و بە میكانیزمی گونجاو ڕێك بخرێتەوە. ٦. بێ هەڵوێستی و بێ باكی و بێ منەتی سەركردایەتی گۆڕان بەرامبەر نیگەرانی و ناڕازی بوونی زۆرێك لە كادر و هەڵسوڕاو و جەماوەر و شەقامی ناڕازی ، داوا دەكەین بە زووترین كات شەقام و كادرە دڵسۆزەكان ئاشت بكرێتەوە و بەرپرسەكانی گردەكە بێنە ناو خەڵك و جەماوەر. ۷. سەربەخۆ نەبوونی ڕاگەیاندن و میدیای گۆڕان ، پێویستە پلان و بەرنامەڕێژی تەواو بكرێ ڕاگەیاندنەوە ، بێلایەنانە تەختیەی هەواڵ بكرێ. ۸. داوا دەكەین چارەسەری خاوەندارێتی گردی زەرگەتە و پشكەكانی گۆڕان لە كۆمپانیاكان بكرێ ، لایەنی دارایی و سەرچاوەی ئابووری شەفاف بێت بۆ هەمووان و مانگانە ڕاپۆرت هەبێت لەو بارەوە. ۹. دوورخستنەوەی ئەو دەستە لەرزۆكانەی كە ناوخۆی بزووتنەوەكەیان تێكداوە و گۆڕانیان بەلاڕێدا بردووە ، بەردەوام خەریكی دەستەگەری و تەكەتوولن و بەدوای بەرژەوەندی خۆیانەوەن. بۆیە ئێمە وەك كۆمەڵێك كادر و هەڵسوڕاوی بزووتنەوەی گۆڕان لەم دۆخەی كە تێپەڕ دەبێت بەسەر ناوخۆی گۆڕاندا بێدەنگ نابین و خاوەندارێتی لە بزووتنەوەكە دەكەین و بەردەوام دەبین و پشتیوانی لە هەر چالاكی و جموجوڵ و كارێكی و ڕەخنەی دروستكەر دەكەین . لەپێناو جێبەجێ كردنی ئەم پرۆژە هەموو هەوڵ و تواناكانمان دەخەینە گەڕ ، داواكارین لە جەماوەر و دەنگدەری بزووتنەوەی گۆڕان بێ دەنگ نەبن و بە بەرپرسیارێتیەوە هەڵسوكەوت بكەن تاكو بتوانین نێو ماڵی خۆمان چارەسەر بكەین ، ئەگەر نا ئامادەنین بەشداری هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و ئەنجومەنی پارێزگاكان بكەین ، بایكۆتی دەكەین . بە پێچەوانەشەوە ئامادەین دژی گەندەڵی و ناعەدالەتی كۆمەڵایەتی سیاسەتی داسەپاوی یەكێتی و پارتی ببینەوە و ئامادەین قوربانی بە گیانی خۆمان بدەین . لەگەڵ ڕێزماندا كۆمەڵێك كادر و هەڵسوڕاوی بزووتنەوەی گۆڕان ۱۱ / ۸ / ۲۰۱۸ شەممە  

درەو میدیا: -    پارتی دیموكراتی كوردستان / سلێمانی: 48706 ,  هەولێر: 321920 ,  دهۆك: 354101 /كۆی گشتی 724727  -    یەكێتی نیشتیمانی كوردستان /سلێمانی: 259378 , هەولێر: 79745 , دهۆك: 25515 / كۆی گشتی  364638  -    بزوتنەوەی گۆڕان  /سلێمانی: 154947 , هەولێر: 40863 ,دهۆك: 3801  / كۆی گشتی 199611  -    نەوەی نوێ /سلێمانی: 63760  , هەولێر: 70833  , دهۆك: 18052 / كۆی گشتی 152645  -    هاوپەیمانی /سلێمانی: 46552  , هەولێر: 50537  , دهۆك: 25664/  كۆی گشتی 122753  -    یەكگرتووی ئیسلامی /سلێمانی: 30019  , هەولێر: 24475  , دهۆك: 43525 / كۆی گشتی 98019  -    كۆمەڵی ئیسلامی /سلێمانی: 51563  , هەولێر: 36784  , دهۆك: 3621  / كۆی گشتی 91968  -    كۆی گشتی/ سلێمانی: 659796  , هەولێر: 627166 , دهۆك: 475532/ كۆی گشتی 1762494   

ماوەی سێ رۆژە عادل مەلا ساڵح ئەندامی سەركردایەتی حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان و بەرێوەبەری ناحیەی بەمۆ بەتۆمەتی وەرگرتنی بەرتیل ( رشوە ) راگیراوەو دەستگیركراوەو تا رۆژی 23ی مانگ دەخایەنێت,لە بەرێوەبەرایەتی پۆلیسی گەرمیان. شەرچاوەیەكی ئەمنی لە گەرمیانەوە بە درەو میدیای راگەیاند: ئەو تۆمەتەی كە روبەرووی عادل مەلا ساڵح كراوەتەوە بە پێی مادەی ( 307 ) لە یاسای سزادانی عێراقی كە تایبەتە بەوەرگرتنی بەرتیل ( رشوە) راگیراوە, تۆمەتەكەی دەگەڕێتەوە بۆ ئەو كاتەی بەرێوەبەری ناحیەی ئاوە سپی بووە تۆمەتی ئەوەی لەسەرە كە بەرتیلی لە كۆمپانیایەكی توركی وەرگرتووە. 

درەو میدیا: بەپێی ئەنجامی كۆتایی ئەژماری دەستی هەڵبژاردنەكانی عێراق لە پارێزگای سلێمانی دەنگی تەواوی لیستەكان كەمیكردووە. یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بەپێی ئەنجامی ئەلكترۆنی (267,442 ) دەنگی هێنابوو بەڵام لە ئەژماری دەستیدا (259,378 ) دەنگی هێناوە واتا ( 8064 ) دەنگ كەمیكردووە بزوتنەوەی گۆڕان بەپێی ئەنجامی ئەلكترۆنی (156,973 ) دەنگی هێنابوو بەڵام لە ئەژماری دەستیدا (154,947 ) دەنگی هێناوە واتا ( 2026 ) دەنگ كەمیكردووە هێزەكانی تریش بە پێی ئەم خشتەیەی خوارەوە كەمیكردووە 

درەو میدیا:  بەپێی ئەنجامی كۆتایی ئەژماركردنەوەی دەستی دەنگەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە لەلایەن کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەوە راگەیەنراوە, هیچ گۆڕانکارییەک لە کەرکوک و پارێزگاکانی هەرێم ڕووی نەداوە. هەولێر 1- پارتی 8 كورسی 2- یەكێتی 2 كورسی 3- نەوەی نوێ 2 كورسی 4- گۆڕان 1 كورسی 5- هاوپەیمانی 1 كورسی  6- كۆمەڵی ئیسلامی 1 كورسی سلێمانی 1-یەكێتی 8 كورسی 2-گۆڕان 4 كورسی 3- نەوەی نوێ 2 كورسی 4- كۆمەڵی ئیسلامی 1 كورسی 5- پارتی 1 كورسی 6- یەكگرتوو 1 كورسی 7-هاوپەیمانی 1 كورسی دهۆك 1- پارتی 10 كورسی 2- یەكگرتوو 1 كورسی 3- هاوپەیمانی رافیدەین 1 كورسی كەركووك 1-یەكێتی 6 كورسی 2-هاوپەیمانی عەرەبی 3 كورسی 3-بەرەی توركمانی 3 كورسی نەینەوا 1-هاوپەیمانی نەسر 7 كورسی 2-پارتی 6 كورسی 3-هاوپەیمانیی نیشتمانی 4 كورسی 3-نەینەوا ناسنامەمانە 3 كورسی 4- هاوپەیمانی فەتح 3 كورسی 5- هاوپەیمانی بڕیاری عێراق 3 كورسی 6- جەماوەری نیشتمانی 2 كورسی 7- رێبازی دیموكراتی 1 كورسی 8- یەكێتی 1 كورسی 9- تەمەدوون 1 كورسی دیالە 1- فەتح 3 كورسی 2- هاوپەیمانی قەرار 3 كورسی 3- هاوپەیمانی نیشتمانی 3 كورسی 4- سائیروون 2 كورسی 5- نەسر 1 كورسی 6- رەوتی حیكمە 1 كورسی 7- یەكێتی 1 كورسی  

( درەو میدیا): بەرێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی لە نوسراوێكدا كەلە 7/8/2018 دەرچووەو ئاراستەی پۆلیسی چەمچەماڵكراوە داوای دەستگیركردنی عەبدوڵای كوێخا موبارەك دەكات.  بەپێی نوسراوەكەی بەرێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی/ جوڵانەوەی تاوان/ تاوان, بە ژمارە ( 18299) لە 17/7/2018 كە بۆ بنكەی پۆلیسی چەمچەماڵ نێردراوە داوای دەستگیركردنی ( عەبدوڵای كوێخا موبارەك) دەكات و نوسراوەكە ئاماژەی بەوەشكردووە باژێروانی مەكۆی چەمچەماڵی بزوتنەوەی گۆڕان, لەبەرئەوەی فەرمانی دەستگیكردنی هەیە, دەستگیری بكەن. پێشتر عەبدوڵای كۆێخا موبارەك لە نوسێنێكدا رەخنەی توندی لە كۆسرەت رەسوڵ عەلی گرتبوو, هەربۆیە ناوبراو لەرێگەی بریكار و پارێزەرەكانیەوە سكاڵای یاسایی تۆماركردووە. عەبدوڵای كوێخا موبارەك كە باژێروانی چەمچەماڵی بزوتنەوەی گۆڕان بوو لە مانگی رابردوودا دەستی لەكاركێشایەوە.  

(درەو میدیا): برێت مەكگۆرك نوێنەری تایبەتی سەرۆكی ئەمریكا لە هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی دژ بە داعش رایدەگەیەنێت دیاریكردنی وادەی هەڵبژاردنەكان پرسێكی تایبەتی ناوخۆیی هەرێمی كوردستانە. مەكگۆرگ لە تویتێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسیوێتی:" سەرۆك وەزیران بارزانی راست دەكات، ئێمە روونمانكردەوە كە دیاریكردنی وادەی هەڵبژاردنەكان پرسێكی ناوخۆییە و لە كۆتاییدا سەركردەكانی هەرێمی كوردستان و پەرلەمانەكەی دۆخی هەرێم و عێراق لەبەرچاودەگرن و هەر دەنگۆیەكیش پێچەوانەی ئەوە بێت راست نیە". لە چەند رۆژی رابردوودا بەرپرسانی بەشێك لە حزبەكانی هەرێمی كوردستان رایانگەیاند كە مەكگۆرك داوایكردووە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كە بڕیاری 30 مانگی ئەیلولی داهاتوو بكرێت دوابخرێت و لە كۆنفراسێكی رۆژنامەوانیدا نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم رایگەیاند ئەو هەواڵانە راست نین كە باس لەوەدەكەن مەكگۆرك داوای دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی كردووە. https://twitter.com/brett_mcgurk/status/1027216906774896642  

راپۆرتی/ محەمەد رەئوف لەدوای روخانی رژێمی بەعس لە 2003 وە ئێران و ئەمریكا یاریكەری سەرەكی پرۆسەی سیاسی و هەڵبژاردنەكانی عێراق و هەرێمی كوردستان بوون, ئەنجامی هەموو هەڵبژاردنەكان لە تاران و واشنتۆنەوە یەكلاكراوەتەوە, لە گۆڕینی ئەنجامەكان و دیاریكردنی كاندیدی سەركەوتۆ بۆ حكومەت و پۆستە هەستیارەكان. لە هەرێمی كوردستانیشدا بەپلەی یەكەم ئێران رۆڵی سەرەكی گێڕاوە لە هەڵبژاردنەكانداو هەر جوڵەیەكی سیاسی لە هەرێمی كوردستان بەبێ كارەكتەرە سەرەكیەكانی ئێران سەركەوتوو نەبووە یاخود ئەنجامەكەی بە زیان كەوتۆتەوە. ئیران یان ئەمریكا هەڵبژاردن یەكلا دەكەنەوە نوێنەری سەرۆكی ئەمریكا بۆ شەڕی داعش, جموجوڵ و كۆبونەوەكانی لەگەڵ بەرپرسانی هەرێمی كوردستان زیاتركردووە, لەبەرامبەریشدا دوور لەچاوی كامێراكان, وەفدی ئێرانی لەگەڵ تەواوی هێزە سیاسیەكانی هەرێمی كوردستان كۆبۆتەوە, بەڵام هەردوو وەفدی ئێران و ئەمریكاش لەسەر دووخاڵ كۆكن و لە گفتوگۆكانیاندا لەگەڵ بەرپرسانی هەریم جەختیان لەسەر كردۆتەوە لەوانە. یەكەم/ بەشداریكردن و پشتیوانی كردنی پرۆسەی سیاسی لە عێراق و سەرخستنی پرۆسەی حكومەتی نوێی عێراق. دووەم/ ئەنجامنەدانی هیچ جوڵەیەكی سیاسی گەورە لە هەرێمی كوردستان بەتایبەتیش ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان چونكە پێیان وایە كاتەكەی گونجاو نیە. هەرچی ئەمریكایە پێی وایە ئاساییە هەڵبژاردن ئەنجامبدرێت, بەڵام پێیان وایە كاتەكەی گونجاو نیە, بەڵام هەرچی ئێرانە داوا دەكات هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان ئەنجام نەدرێت، كە بەپێی زانیاریەكان یەكێتی نیشتیمانی كوردستان دوای ئەوەی لە كۆبونەوەكانیان لەگەڵ پارتی نەیانتوانی قەناعەت بەو حزبە بەكەن بۆ ئەوەی هەڵبژاردن دوابخات, بۆیە داوایان لە ئێرانیەكان كردووە كە فشار بكەن بۆ دواخستنی هەڵبژاردن بۆ ئەوەی خۆیان ئامادە بكەن بۆ بەشداری جدی لە حكومەتی داهاتووی عێراق, لایەنە ناڕازیەكانیش ترسیان لە ئەنجامی هەڵبژاردن هەیە لەلایەك بەهۆی ساختەكاری و لەلایەكیش چاوەڕەوانی باكۆتی زۆری هەڵبژاردن دەكرێت. محەمەدی حاجی مەحمود دركاندی ئەگەرچی لەناو شەقامی كوردیدا باس لە فشاری برێت مەكگۆرك دەكرێت كە داوای دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی كردووە, بەڵام محەمەدی حاجی مەحمود بەروونیرایگەیاند" كە ئەمریكا داوای دواخستنی هەڵبژاردنی نەكردووە، بەڵكو ئێرانیەكان داوای دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانیان كردووە", سكرتێری حزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان بە ئێن ئاڕتی راگەیاند, كە لایەنەكان ناوێرن باسی فشاری ئێران بكەن بۆ دواخستنی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستان, دەڵێن ئەمریكا داوای دواخستنی دەكات, لە كاتێكدا ئەمریكا داوای دواخستنی نەكردووەو ئەوەی داوای كردووە كۆماری ئیسلامی ئێران بووە, نەك ئەمریكا. ئەم لێدوانەی محەمەدی حاجی مەحمود لەوەوە سەرچاوەی گرتووە كە وەفدی ئێران چڕو پڕتر و مەیدانی تر لەچاوی ئەمریكا سەردانی تەواوی لایەنە سیاسیەكانیان كردووەو بە رونی پێیان راگەیاندوون كەلەگەڵ ئەنجامدانی هەڵبژاردن نین, بەڵكو دەیانەوێت لە ئێستادا هەموو تەركیزێكیان لەسەر پێكهێنانی حكومەتی نوێی عێراق بێت. بارزانی دیسان قبوڵی ناكات! مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان جارێكی تر رایگەیاند "قبوڵی ناكەم هیچ كەسێك داوا لە خەڵكی دیكە بكات، بۆ ئەوەی هەڵبژاردن دوابخرێت". ئەم قبوڵنەكردنەی مەسعود بارزانی هەمان لێدوانە توندەكانی سەردەمی ریفراندۆمی بەبیر هاولاتیان هێنایەوە كە چەندین جار بارزانی رایگەیاندبوو" حیساب بۆ هیچ كەسێك ناكەم" و " لەكەسی قوبڵناكەم بڕیارەكانی بەسەرماندا بسەپێنێت... قبوڵی ناكەم .. قبوڵی ناكەم ...." كە دواجار بە كارەساتێكی گەورە بۆ هاوڵاتیانی كوردستان كۆتایی هات. بارزانی كە لەدوای ریفراندۆمەكەی 25ی ئەیلولی 2017 ەوە بۆ یەكەمجار بەو شێوەیە وتار پێشكەش بكات و رایگەیاند" هیچ كەسێك داوای لێنەكردووین هەڵبژاردن دوابخەین" سەبارەت بە فشارەكانی نوێنەری سەرۆكی ئەمریكا بارزانی وتی: لەگەڵ برێت مەكگۆرك كۆبوومەوە و باسی هەڵبژاردنیشمان كرد، بەڵام ئەوەی كە دەگوترێت لەبارەی دواخستنی هەڵبژاردن بڕیاریدابێت ئەسڵ و ئەساسی نییە و نەیگوتووە هەڵبژاردن دوابخەن، گوتی ئەوە پەیوەندی بە حیزبەكانی نێوخۆی كوردستانەوە هەیە و خۆتان بڕیاری لەسەر بدەن"  بۆیە ئەوەی لە قسەكانی مەسعود بارزانیدا دەخوێنرایەوە, جدیەتی زۆری پێوە دیاربوو بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردن و دەیەوێت هەرچۆنێك بێت هەڵبژاردن بكرێت, قۆناغەكە تێپەڕێنرێت. حكومەت هەڵبژاردن ئەنجامدەدات ئێستا بڕیاری دواخستنی هەڵبژاردن لەلای سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە, بەو پێیەی دەسەڵاتەكانی سەرۆكی هەرێم بۆ دیاریكردنی رۆژی هەڵبژاردن درایە سەرۆكی حكومەت, نێچیرڤان بارزانیش جەختی لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن كردەوە لە 30ی ئەیلولی داهاتوو. نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان, لە كۆنگرەی رۆژنامەنووسی هەفتانەی خۆیدا ئاماژەی بەوەكرد"لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیراندا تەئكیدمان لەوەكردەوە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان لە وادەی خۆیدا بەڕێوەبچێت". نێچیرڤان بارزانی جەختیشی كردەوە كە" هیچ لایەنێك بە فەرمی داوای دواخستنی هەڵبژاردنی پەلەمانی كوردستانی نەكردووە". ئەمە لە كاتێكدایە قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم رۆژی رابردوو رایگەیاند" هەموو لایەنەكان لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنن بەڵام كەسیان ناوێرن بیڵێن"  بە پێی زانیاریەكان هەموو لایەنەكان جگە لە ( پارتی و نەوەی نوێ) لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنن بەڵام كەسیان جورئەتی ئەوە ناكەن بە رەسمی رایبگەیەنن هەڵبژاردن دوابخەن.     كێ دەسەڵاتی دواخستنی هەڵبژاردنی هەیە ئەگەرچی لەفۆرمە یاساییەكەیدا بڕیاری دواخستنی هەڵبژاردن لای سەرۆكی حكومەتەو دەبێت لە پەرلەمانەوە بڕیاری لەسەر بدرێت چونكە ئیشكالیەتەكە لەوەدایە هەر دواخستنێكی هەڵبژاردن دەبێت تەمەنی پەرلەمانیش درێژبكرێتەوە. بەڵام ئەوەی دەسەڵاتی دواخستنی پەرلەمانی لایەو هەموو هێزەكانی دیكە چاویان لەدەستیەتی پارتی دیموكراتی كوردستانە, بەو پێیەی ئێستا جومگە سەرەكیەكانی دەسەڵات لە هەرێم لای پارتیە( سەرۆكی حكومەت, سەرۆكی پەرلەمان، سەرۆكی كۆمسیۆن , سەرۆكی دەسەڵاتی دادوەری, وەزیرانی پێشمەرگەو ناوخۆو نەوت و دارایی ..هتد.). واتا دەسەڵاتی كۆتایی لای پارتی دیموكراتی كوردستانەو بەپلەی یەكەمیش لای خودی مەسعود بارزانیە, كە لە ئێستادا پارتی وەك مەرجەعی خۆی سەیری دەكات و ئەویش سورە لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن لەكاتی خۆیدا, لەلایەك لەبەر ئەوەی بارودۆخەكە لەبەرژەوەندی حزبەكەیەتی و لەلایەكیش دەیەوێت كۆتایی بەم حكومەت و پەرلەمانە پڕ كێشەو قوفڵبووە بهێنێت. هەرچی یەكێتی نیشتیمانی كوردستانە كە خۆی بە هاوپەیمانی پارتی دەزانێت چەندجارێك پێشنیازی دواخستنی هەڵبژاردنی خستۆتە بەردەم پارتی بەڵام پارتی رەتی كردۆتەوەو تەنانەت بە پێی زانیاریەكان یەكێتی داوای لە بزووتنەوەی گۆڕانیش كردووە كە بە وەفدێكی هاوبەش یاخود بە داواكاری هاوبەش داوای دواخستنی هەڵبژاردن بكەن, چونكە هیچ هێزێك نایەوێت خۆی بخاتە ژێر باری ئەو بەرپرسیاریەتیەوە. لێدوانەكانی ئەمرۆِی بەرپرسانی هەرێم بەتایبەتیش بەرپرسانی پلە یەكی پارتی جدی بوونی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی پێوە دیاربوو, بەڵام ئەگەر لە دوو سێ رۆژی داهاتوودا ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری عێراق رابگەیەنرێت و لایەنەكان سەرقاڵ بكەن بە پێكهێنانی حكومەتی عێراقەوەو بەو هۆیەشەوە هەڵبژاردنی هەرێم دوابخەن, بەتایبەتیش كە ئێران رۆڵی گەورەی هەیە لە درووستكردنی سیناریۆ بۆ جێبەجێكردنی پلانەكانی. ئێستا دیمەنەكە تەواو لە دیمەنەكانی ساتی ئەنجامدانی ریفراندۆمی 25ی ئەیلولی 2017 دەچێت، بارزانی هەمیشە دەيوت قبوڵی ناكەم، ئەمریكا و ئێران داوای ئەنجامنەدانی ریفراندۆمیان دەكرد لایەنەكانی دیكەش دژی بوون, بارزانی ریفراندۆمەكەی كردوو كارەساتەكە رویدا, ئێستاش بۆ هەڵبژاردن هەمان پرۆسە رودەدەنەوە ئایا ئەمجاریش بارزانی بەقسەی كەس ناكات و قبوڵی ناكات و هەڵبژاردنەكە دەكات یاخود ئەمجار ملدەدات.  هەڵبژاردنی خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستان كە بڕیارە لە 30ی ئەیلولی داهاتوو بەرێوە بچێت, تیایدا   لە هەرێمی كوردستان ( 3,088,642 ) سێ ملیۆن و 88 هەزارو 642 كەس مافی دەنگدانیان هەیە -    لە پارێزگای هەولێر( 1,103,732)  یەك میلۆن و103 هەزارو 732 كەس مافی دەنگدانیان هەیە -     لە پارێزگای سلێمانی (1,193,768) یەك ملیۆن و 193 هەزارو 768 كەس مافی دەنگدانیان هەیە. -    لە پارێزگای دهۆك( 722,920)  722 هەزارو 920 كەس مافی دەنگدانیان هەیە -     لە پارێزگای هەڵەبجە(68,234) 68 هەزارو 234 كەس مافی دەنگدانیان هەیە

  كۆمیسیۆنی هەڵبژاردن و راپرسی هەرێمی كوردستان لە راگەیێندراوێكدا ناوە سڕاوەكانی بڵاوكردەوەو رایگەیاند: "پێویستە لەو ماوەیەی كە بۆ نوێكردنەوەی تۆماری دەنگدەران دیاریكراوە سەردانی بنكەكانی نوێكردنەوەی تۆماری دەنگدەران بكەن بۆ دووبارە چالاككردنەوەی ناوەكانیان بۆ ئەوەی بتوانن لە رۆژی دەنگداندا دەنگ بدەن". كۆمیسیۆن لە سێ خاڵدا زیاتر رونی دەكاتەو:  1-سەرجەم ئەو ناوانەی كە لە تۆمارەكەدا ناوەكانیان و فۆرمی خۆراك و زۆرینەی زانیارییە كەسێتیەكانیان هاوشیوەیە لەگەڵ كەسێكی دیكە، ئەوا هەردوو ناوە لێكچووەكە سڕكراون. 2-سەرجەم ئەو كەسانەی كە تەمەنیان لە سەرو 90 ساڵەوەیە ناوەكانیان سڕاكراوە لە تۆمارەكەدا. 3- ئەو پلە باڵایانەی كە مووچەكانیان بەرزە و لەلایەن وەزارەتی بازرگانییەوە بریكاری خۆراكیان بڕدراوە و و فۆرمی خۆراكیان نەماوە، ناوەكانیان لەلایەن كۆمیسیۆنەوە بەسەر بنكەكاندا دابەشكراوە و پێویستە سەردانی بنكەكان تۆماری دەنگدەران بكەن بۆ دیاریكردنی ناوەندی دەنگدانی نزیك لە شیونی نیشتەجێبونی خۆیان. لینكی لیستی ناوە سڕكراوەكان: ناوە لێكچووە سڕكراوەكان ناوە سڕكراوە سەرو 90 ساڵەكان ناوە سڕكراوە بێ بنكەكان  

درەو میدیا: دوای حەوت ساڵ پارتی دیموكراتی كوردستان فایلی 17ی شوباتی لەسەر هیوا ئەحمەد بەرپرسی پێشووی لقی چوار داخست كە تۆمەتباربوو بە تەقەكردن لە خۆپیشاندەران. دادگای لێكۆڵینەوەی هەولێر لە نوسراوێكدا بۆ وەزارەتی ناوخۆی حكومەتی هەرێم, بڕیاریداوە بە هەڵوەشاندنەوەی بڕیاری دەستگیركردنی ( هیوا ئەحمەد مستەفا ), كە تۆمەتبار بووە بە مادەی ( 405 ) لە یاسای سزاكان لەلایەن دادگای لێكۆڵینەوەی سلێمانی و دواتر پەڕاوەكە بەپێی بریاری دادگای پێداچوونەوەی هەرێمی كوردستان بە ژمارە ( 1428/ه.ج2 /2017 ) لە رێكەوتی 29/10/2017 رەوانەی ئەو دادگایە كراوە, ئەو دادگایەش بریاریدا بە ئیفراجكردنی ناوبراوو بڕارەكەش پلەی كۆتایی وەرگرتووە. ئەو بڕیارە لە كاتێكدایە كە پارتی دیموكراتی كوردستان چەندین هەوڵێ داوە كە بە رێگەی سوڵحی عەشایەری كێشەكە چارەسەربكات چەندین ئیمتیازیان خستە بەردەم بنەماڵەی شەهیدەكانی 17ی شوبات بەڵام ئەوان رەتیان كردووە, بۆیە پارتی دیموكراتی كوردستان بڕیاری دادگاكەی لە سلێمانیەوە گواستەوە بۆ هەولێرو لەوێ كۆتاییان بەو فایلە هێنا. لە لایەن خۆشەوە هیوا ئەحمەد تۆمەتباری سەرەكی 17ی شوبات دەڵێت: من بێتاوانم و دادگا بڕیاری داخستنی پەراوەكەمی داوە لە رونكردنەوەیەكدا لە ئاكاونتی خۆی هیوا ئەحمەد نوسیویەتی: دوای ئەوەی لەسەر ڕوداوی ۱۷ی شوباتی ۲٠۱۱ لەدادگای سلێمانی بە ماددەی ٤٠٥ تۆمەتباركرام، لەوكاتەوە چەندین جار ئامادەیی خۆم دەربڕی كە بچمەبەردەم دادگا,دوای ئەوەی لە ساڵی ۲٠۱۷ مەلەفەكە گواسترایەوە هەولێر، لەوێش خۆم ڕادەستی پۆلیسی تاوانەكان كرد و پاش ماوەیەك بەكەفالەتی دوو كەس ئازاد كرام, دواتر چەند جاریتر لێكۆڵینەوەم لەگەڵداكراوە و تاسەر ئەنجام دادگا گەیشتە ئەوەی من تاوانبارنیم، بۆیە دوای چەندین مانگ لەلێكۆڵینەوە داگا بڕیاری داخستنی پەڕاوەكەی دەركردووە. رۆژی 17ی شوباتی 2017 لە لقی چواری پارتی دیموكراتی كوردستانەوە تەقە لە خۆپیشاندەران كراو (رێژان عەلی) شەهید بوو, زیاتر لە 57 كەسی دیكەش برینداربوون. 

درەو میدیا: هێزو لایەنەكان و كاندیداكانی هەڵبژاردن تا ئێستاش دوودڵن لەوەی هەڵبژاردن دەكرێت یاخود نا, هەندێك پێیان وایە بارودۆخەكە گونجاو نیەو هەندێكیش ترسیان لە ئەنجامی هەڵبژاردن هەیەو هەندێكیشیان سورن لەسەر ئەنجامدانی. ئەوانەی لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنن پێیان وایە:. 1-    هێشتا ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار رانەگەیەنراوە چۆن لایەنەكان و هاوڵاتیانیش ئامادەن بۆ هەڵبژاردنێكی دیكە. 2-    ئەستەمە بتوانرێت لەماوەی تەنها 7 مانگدا سێ هەڵبژاردن بەرێوە بچێت. 3-    نەبوونی گرنتی كە ئەزمونی هەڵبژاردنی 12ی ئایار دووبارە نابێتەوە لە رووی ساختەكاریەوە 4-    كێشەی ناوخۆیی و نائامادەیی هەندێك لایەن بۆ هەڵبژاردن. 5-    ترس لە بایكۆتی زۆری هاوڵاتیان بۆ هەڵبژاردن  ئەو هێزانەشی كە بارودۆخی ناوخۆیی و دەرەكیان باشە سورن لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن لەكاتی خۆیدا. یەكەم/ پارتی دیموكراتی كوردستان پارتی دیموكراتی كوردستان سورە لەسەر ئەوەی كە هەڵبژاردن لە وادەی خۆیدا ئەنجامبدرێت و دوانەخرێت, لەژێر هیچ بیانوویەك كە رەنگە هۆكارەكەی ئەوە بێت بارودۆخی ناوخۆیی و ناوچەیی لە سودی پارتی بێت و ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاریش لە قازانجی بوو. ئومێد خۆشناو سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی لەپەرلەمانی كوردستان رایگەیاندووە: هیچ هۆكارێك نییە بۆ دواخستنەكانی هەڵبژاردنەكان، چونكە ئەم هەڵبژاردنەی بڕیار لەوادەكەی دراوە، هەڵبژاردنێكی پێشوەختە نیە، بەڵكو هەڵبژاردنێكی درەنگوەختەیە، بۆیە پارتی دەیەوێت لەوادەی خۆیدا هەڵبژاردن ئەنجامبدرێت، تەنانەت كێشەشی پێ چارەسە بكرێت". دووەم/ نەوەی نوێ ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار لەبەرژەوەندی نەوەی نوێ بوو، خراپی بارودۆخی ناوخۆیی و هەرێم و حزبەكان هەموو لەبەژەوەندی نەوەی نوێیە, بۆیە سورە لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن لەوادەی خۆیدا. هەروەك لە راگەیەنراوێكدا نەوەی نوێ ئاماژە بەوە دەكات"  هەر هەوڵێك بۆ دواخستنی هەڵبژاردنەكان ڕەتدەكەینەوەو چونكە ئەو هەوڵە سوكایەتییە بە پڕۆسەی دیموكراسی" نەوەی نوێ پێشی وایە" ئەم هەوڵە ترسی حزبەكانی دەسەڵاتە لە دۆڕاندنیان، كە پێمان وایە جووت حزبی دەسەڵات و ئۆپۆزیسیۆنی تەقلیدی هاوڕاو هاوكارن بۆ دواخستنی هەڵبژاردنەكان" سێیەم/ بزوتنەوەی گۆڕان ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار بەهۆی " ساختەكاریەوە" وەك خۆیان ئاماژەی بۆ دەكەن, لەبەرژەوەندیان نەبوو, بارودۆخی ئەمرۆی كوردستان و دۆخی ناوخۆیی بزووتنەوەی گۆڕان, ئەوە دەخەنە روو كە هەڵبژاردن لە بەرژەوەندی گۆڕان نەبێت, زانیاریەكانیش ئاماژە بەوە دەكەن كە هەوڵێكی ژێر بەژێری لایەنەكان هەیە بۆ دواخستنی. شۆڕش حاجی، ئەندامی خانەی ڕاپەڕاندنی بزووتنەوەی گۆڕان بە سپی میدیای ڕایگەیاندووە" دژی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانن" دەشڵێت" دواخستنی هەڵبژاردن بە هەر پاساوێك دژی پرۆسەی دیموكراسییە و ئێمە بە هەموو شێوەیەك ئەو كارە ڕەتدەكەینەوە". بەڵام بەهار مەحمود ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لەفراكسیۆنی گۆران، بە ئاوێنەی راگەیاندووە “من لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنم، پێشموایە دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان هەنگاوێكی باشە، ئەمە بۆچونی تایبەتی منە لەسەر دواخستنی هەڵبژاردنەكە، بە هەمو شێوەیەكیش پاڵپشتی لە بریاری دواخستنەكەی دەكەم”.  لە هەمان كاتدا كاروان ھاشم, ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان لە ئاوانتی تایبەتی خۆی نوسیویەتی" بزوتنەوەی گۆڕان بەھیچ شێوەیەك لەگەڵ دواخستنی ھەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان نیە بۆ یەك كاتژمێریش" ئەو كە كاندیدی گۆڕانە بۆ پەرلەمانی كوردستان توندتر دەدوێت " ھەر كەسێك لە ھەر ئاستێكی ناو بزوتنەوەی گۆڕان پێچەوانەی ئەمە قسە بكات تەنھا تەعبیر لە رایی خۆی دەكات و گۆڕان لێپرسینەوەی لەگەڵ دەكات" چوارەم/ هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری  بە هەمان شێوە ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار لەبەرژەوەندی هاوپەیمانی نەبوو، بۆیە پێناچێت لەو ماوە كەمەدا ئامادە بێت بۆ هەڵبژاردنێكی دیكە, ئەگەرچی رایدەگەیەنێت لەگەل ئەنجامدانی هەڵبژاردنە بەڵام لە راستیدا ئارەزوو بەدواخستنی هەڵبژاردن دەكات و بە پێی زانیاریەكان سەرۆكی هاوپەیمانێتیەكە لە كۆبونەوەیدا لەگەڵ بریت مەكگۆرك پرسی دواخستنی هەڵبژاردنیان تاوو توێكردووە. بەڵام نەوزاد ساڵەح ئەندامی دامەزراوەی هەڵبژاردن‌و ئاماری هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی‌و دادپەروەری دەڵێت " لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان نین بەڵام رەچاوی بارودۆخی كوردستانیش دەكەن بەوەی ناكرێت لەماوەی 3 مانگ 2 جار دەنگدەر بچێتە سەر سندوقەكانی دەنگدان ، رەنگە تاقەتی ئەوەی نەمێنێت لەماوەیەكی كەمدا 2 جار بروات بۆ دەنگدان”. پێنجەم/ یەكێتی نیشتیمانی كوردستان یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بە ئاشكرا ئاماژە بە دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان دەكات و هەوڵی بۆ دەدات, رەنگە هۆكارەكەی ئەوە بێت كە دەیەوێت ماف و ئیمتیازەكانی لە بەغداد بچنێتەوەو تەركیز بخاتە سەر بەغداد. زیانیاریەكانی درەو میدیا ئاماژە بەوە دەكەن كە هەوڵێك هەیە لە نێوان یەكێتی و گۆڕان بۆ ئەوەی فشاربخەنە سەر پارتی و لە پەرلەمانەوە هەڵبژاردن  دوابخەن. مەلا بەختیار زیاد لەجارێك رایگەیاندووە كە لە كۆبونەوەی رەسمیدا داویان لە پارتی كردووە كە هەڵبژاردن دوابخرێت, ئەویش بەهۆی خراپی بارودۆخی عێراق و رانەگەیاندنی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی عێراقەوە, دەشڵێت بەڵام ئەگەر هەڵبژاردن بكرێت ئامادەن.  دلێر ماوەتی، سەرۆكی فراكسیۆنی یەكێتیی لە‌پەرلەمانی كوردستان ئاماژەی بەوە كردووە كە  ״لە كۆبوونەوەكەی پەرلەمان، كە كۆمیسیۆن ئامادەی بوون، داوایەكم ئاراستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان كرد بۆ ئەوەی داوا لە كۆمیسیۆن بكات هەڵبژاردن بۆ مانگێك دوا بخرێت". هەرچی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان و كۆمەڵی ئیسلامیشە ئەنجامی هەڵبژاردن لە سودیا نیە بەڵام بێدەنگن. ئەبوبەكر هەڵەدنی، ئەندامی فراكسیۆنی یەكگرتوو لە پەرلەمانی كوردستان پێی وایە “بڵاوبونەوەی دەنگۆی دواخستنی هەڵبژاردن‌و ئەنجامنەدانی پرۆسەكە دەگەرێتەوە بۆ كێشەی ناوخۆیی حزبەكانی هەرێم، ئەو حزبانەی دەیانەوێت هەڵبژاردن نەكرێت كێشەی ناوخۆییان زۆرە و ناوێرن بەشداری لە پرۆسەكەدا بكەن”. لەلایەن خۆشیانەوە لە راگەیەنراوێكدا سەكۆی جەمار كە لە كۆمەڵێك سیاسی و رۆژنامەنوس پێكهاتووە ئاماژە بەوە دەكەن" بەشداری كردنی هێزە ئۆپۆزسۆنەكان لەپرۆسەی هەڵبژاردندا ، لە پاڵپشتی كردنی ئەو دوو هێزەو شەرعیەت دان بە ساختەكاری بەو لاوە ئاكامێكێكی تری لێناكەوێتەوە، بۆیە داوا لە هەموو لایەنەكانی ئۆپۆزسیۆن  دەكەین .ئەگەر لیستی تۆماری دەنگدەران پاك نەكرێتەوە ، لەژئر چاودێری نەتەوە یەكگرتوەكان نەبێت بۆ هەڵبژاردنێكی پاك وپێگەرد، بەشداری ئەم شانۆگەریەی هەڵبژاردن نەكەن"   لەسەر ئاستی ناوچەكەش هەریەك لە ئەمریكاو ئێران لەگەڵ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا نین و پێیان وایە دەبێت لە ئێستادا تەركیز بخرێتە سەر عێراق و پێكهێنانی حكومەتی داهاتووی عێراق. دواخستنی پەرلەمان لە دەسەڵاتی كێدایە؟ بەپێی یاسای دابەشكردنی دەسەڵاتەكانی سەرۆكی هەرێم دەسەڵاتی دیاریكردنی هەڵبژاردن لای سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە, بۆیە دەبێت حكومەتی هەرێم داوا لە پەرلەمان بكات بۆ دواخستنی هەڵبژاردنی. -    چونكە هەرجۆرە دواخستنێكی هەڵبژاردن ئەگەر بۆ یەك مانگیش بێت دەبێت پەرلەمان تەمەنی یاسایی خۆی درێژبكاتەوە بۆجاری دووەم, چونكە تەمەنی یاسایی خۆی لە 6/11/2018 تەواو دەبێت, لەبەر ئەوەی ئەگەر هەڵبژاردن دوابخرێت بۆشایی یاسایی درووست دەبێت بۆیە دەبێت پەرلەمان تەمەنی خۆی درێژبكاتەوە -    لەرووی یاساییەوە دواخستنی پەرلەمان كێشەی نیە, چونكە هەرێمی كوردستان دەستوری نیە كە وادەی پەرلەمانی دیاری كردبێت هەمو بریارەكان لەرێگەی یاساوە بووەو بۆیە بڕیاری یاسایی بە یاسا هەڵدەوەشێتەوە.