ئامادەكردنی: نامیق ڕەسوڵ چالاكانی بزوتنەوەی " هێلەك زەردەكان" لە سەرەتای ناڕەزایەتییەكانیاندا دژی سیاسەتەكانی ئیمانوێل ماكرۆن، سەرۆكی فەرەنسا رەتیاندەكردەوە كەسێك یان زیاتر بەناوی ئەوانەوە قسەبكات، بەڵام لەگەڵ پەرەسەندنی خۆپیشاندانەكان كە هەموو شەممەیەك لە پاریس و شارەكانی تری فەرەنسا بەڕێوەدەچن، چەند دەموچاوێك دەركەوتن و لە میدیاكانی فەرەنساوە دەناسێنران، لەو سۆنگەیەوە كە شیاون بۆئەوەی بەناوی ئەم رەوت یان ئەو رەوتەوە قسەبكەن كە هەندێكیان گفتوگۆ لەگەڵ دەسەڵاتی سیاسی رەتدەكەنەوە و هەندێكی تریان باوەڕیان وایە كە ئەم گفتوگۆیە كاری بنەڕەتییە، چونكە چارەسەری هەموو كێشەكان یان بەشێكی كەمی لە رێگەی گفتوگۆوە دەبێت. سەرەڕای زۆری ئەوانەی هەوڵدەدەن لەناو بزوتنەوەی " هێلەك زەردەكاندا" دەربكەون وەك نوێنەری نیمچە رەسمی، بەڵام ئەمڕۆ كۆدەنگییەك هەیە كە " بریسیلیا لۆدۆسكی" رۆڵی دیار و بەرچاوی هەبووە لە دەستپێكردن و دامەزراندنی ئەو بزوتنەوەیەدا كە دوكانێكی بچوكی لە گەڕەکی " ئاڤینۆ لۆتە مپڵ" لە پاریس هەیە و پێشتر فەرمانبەرێكی ئاسایی بووە لە یەكێك لە بانكەكاندا. 29ی ئایاری 2018 بریسلیا لۆدۆسكی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوكەوە یاداشتێكی ئاراستەی دەسەڵاتدارانی فەرەنسا كرد و تێیدا ئەو هۆكارانەی رونكردەوە كە بوونەتە هۆی قورسكردنی ئەركی سەرشانی ئەو كەسانەی كە داهاتیان سنوردارە، یان خاوەنی دامەزراوەی بچوكن و بەرزبوونەوەی نرخی سوتەمەنی تەنگیان پێهەڵدەچنێت. ئەوەی جێگەی سەرنجە لەو یاداشتەدا، ئەوەیە لۆدۆسكی نوسەری تێیدا داوای دابەزاندنی نرخی سوتەمەنی دەكات و لە هەمان کاتیشدا زنجیرەیەك پێشنیاری پراكتیكی خستوەتەڕوو، دەكرێت ببنە یارمەتیدەری حكومەتی فەرەنسا بۆئەوەی هاوسەنگییەک بێنێتە کایەوەو لە یەك كاتدا لەلایەكەوە رەچاوی دۆخی كۆمەڵایەتی ئەو كەسانە بكات كە داهاتیان سنوردارە، لەلایەكی تریشەوە رەچاوی دۆخی ژینگەش بكات كە وادەخوازێت كەمتر پشت بەو سەرچاوەی وزانە ببەسترێت كە دەبنە هۆی پیسبونی ژینگە. دەقی یاداشتەكە دەنگدانەوەیەكی ئەرێنی بەرفراوانی لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا لێكەوتەوە، بەتایبەتی دوای ئەوەی ژمارەی بینەران و ئەوانەی كە پشتگیریان لە بیرۆكە و پێشنیارەكانی دەكرد گەیشتە یەك ملیۆن كەس. ئەوانەی كە لە نزیكەوە رۆژانە چاودێری خۆپیشاندانەكانی بزوتنەوەی " هێلەك زەردەكان" دەكەن دەڵێن ئەو ژنە لە رێگەی هێمنی و واقعبینییەوە رۆڵی گەورەی دەبێت لە قایلكردنی حكومەتی فەرەنسا و بە تایبەتیش ئیمانوێل ماكرۆن سەرۆكی فەرەنسا بەوەی كە پێویستە بە زووترین كات وەڵامی هەبێت و لانیكەم بەشێك لە داخوازی خۆپیشاندەران جێبەجێبكات. سەرچاوە: مۆنتی كارلۆ
راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت لە نزیك شەقامی شانزەلیزیە لە ناوەڕاستی پاریس جارێكی تر پێكدادان لەنێوان هێزە ئەمنییەكانو خۆپیشاندەرانی بزوتنەوەی "هێلەك زەردەكان" رویدا. خۆپیشاندانەكانی ئەمڕۆی فەرەنسا درێژكراوەی نزیكەی چوار هەفتە ناڕەزایەتییە لەدژی گرانبوونی بژێوی ژیان. بەر لە دەستپێكردنی خۆپیشاندانەكان، دەسەڵاتدارانی فەرەنسا هەزاران پۆلیسیان لە پاریسی پایتەختو چەند شارێكی تر بڵاوكردەوە، بۆ رێگریكردنیش لە روداوەكانی تاڵانی، تاوەری ئیڤڵو بازاڕو شوێنە گەشتیارییەكان داخران، كورسی سەرشەقامەكانیش لابران بۆ ئەوەی لەحاڵەتی رودانی پێداداندا لەلایەن خۆپیشاندەرانەوە بەكارنەهێنرێن بۆ روبەڕووبونەوە لەگەڵ پۆلیس. لەسەرتاسەری فەرەنسا نزیكەی (89 هەزار) پۆلیس لە حاڵەتی ئامادەباشیدان، تەنیا لە پاریسی پایتەخت (8 هەزار) پۆلیس بڵاوبونەتەوە بەمەبەستی رێگریكردن لە دووبارەبوونەوەی روداوەكانی رۆژی شەممەی رابردوو، كاتێك "هێلەك زەردەكان" ئاگریان لە ئۆتۆمبیل بەرداو كۆگا بازرگانییەكانی شەقامی شانزەلیزەیان تاڵان كردو دیوارەكانی ناوچەكەیان بە نوسینو وێنەكێشان لەدژی ئیمانوێل ماكرۆنی سەرۆكی وڵات رەنگ كرد. سەرەتای ئاگرەكەی پاریس ناڕەزایەتییەكان مانگی رابردوو دەستیپێكرد، حكومەت لەناو بودجەی خێزاندا باجی سوتەمەنی زیادكرد، ئەمە سەرەتای شەپۆلێك خۆپیشان بوو كە دواتر سەریكێشا بۆ یاخیبونێكی بەرفراوانو هەندێكجاریش توندوتیژی لەگەڵدا بوو. ئێستا ئەوەی چارەسەركردنو هێوركردنەوەی بارودۆخەكەی سەخت كردووە، ئەوەیە بزوتنەوەی "هێلەك زەردەكان" رێبەرێكی ناسراو و دیاریان نییە كە دەسەڵاتداران بتوانن مامەڵەی لەگەڵدا بكەن. دەسەڵاتدارانی فەرەنسا دەڵێن" رەوتی راستڕەوی توندڕەو لەگەڵ خەڵكانی ئاژاوەگێڕ سواری شەپۆلی ناڕەزایەتییەكان بوونو بە ئاڕاستەی توندوتیژی هەنگاو دەنێن"، ئەمەش وەكو ئاڵنگارییەكی راستەوخۆ لەگەڵ ئیمانوێل ماكرۆنی سەرۆكی وڵاتو هێزە ئەمنییەكان. بزوتنەوەی "هێلەك زەردەكان" ماكرۆنیان ناچاركرد گەورەترین سازش بكات لەماوەی سەرۆكایەتییەكەیدا، ئەوەش كاتێك بوو كە ماكرۆن بڕیاریدا باجی سوتەمەنی هەڵگرێت. ئێستا بەپێی راپرسییەكان، ئاستی جەماوەریی ماكرۆن لە فەرەنسا پاشەكشێی كردووە. "هێلەك زەردەكان" هێشتا دەیانەوێت سازشی زیاتر بە سەرۆكی وڵات بكەن، ئەوان سەرەتا تەنیا داوای هەڵگرتنی باجی سوتەمەنییان دەكردو داواكەیان جێبەجێكرا، بەڵام ئێستا لیستێك داواكاری تریان هەیە لەوانە: • كەمكردنەوەی باجەكان • زیادكردنی موچە • كەمكردنەوەی خەرجی وزە • دەستلەكاركێشانەوەی ئیمانوێل ماكرۆنی سەرۆكی وڵات هەفتەیەكە ماكرۆن هیچ قسەیەكی بۆ رایگشتی فەرەنسا نەكردووە، بەڵام شەممەی رابردوو لەكاتی بەشداریكردنی لە لوتكەی بیست لە ئەرژەنتین ئیدانەی خۆپیشاندانەكانی كرد، نوسینگەكەی دەڵێ لەم هەفتەیەدا ماكرۆن قسەی نوێی دەبێت. لەدوای هەڵبژاردنی وەكو سەرۆكی فەرەنسا بەر لە 18 مانگ، ئەمە گەورەترین قەیرانە كە روبەڕووی ئیمانوێل ماكرۆن دەبێتەوە، ماكرون دەسەڵاتی مامەڵەكردنی لەگەڵ ناڕەزایەتییەكان بۆ ئیدوارد فلیپی سەرۆك وەزیران جێهێشتووە، بەڵام سەرباری ئەوەش لەژێر فشاری خۆپیشاندەراندایەو ناچاردەكرێت قسە بكات. میدیاكانی فەرەنسا دەڵێن، لەدوای خۆپیشاندانی خوێندكاران لە ساڵی 1968 كە توندوتیژی لێكەوتەوە، ئەمە خراپترین شەپۆلی ناڕەزایەتییە لە فەرەنسا روبدات. لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانەوە بۆ شەقام! سەرەتای ناڕەزایەتییەكان لە فەرەنسا لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانەوە دەستیپێكرد، داواكرا نرخی سوتەمەنی كەمبكرێتەوە، لەماوەیەكی كەمدا سەدان هەزار ئیمزا كۆكرایەوەو بزوتنەوەی "هێلەك زەردەكان" راگەیەندرا. رۆژی 17ی مانگی رابردوو، ناڕازییەكان لە تۆڕی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان هاتنەدەرەوەو بۆیەكەمجار لەسەر شەقام گوزارشتیان لە خۆیانكرد، لە یەكەم رۆژی خۆپیشاندانەكاندا نزیكەی (3 هەزار) كەس بەشداربوون، كە سەربە هیچ پارتو لایەنێكی سیاسی نەبوون. دوای هەفتەیەك توندوتیژی دەستیپێكرد، سەرباری ئەوەی لە چەند ناوچەیەك خۆپیشاندانی ئاشتیانە بەڕێوەچوو، بەڵام لە پاریسی پایتەخت هەندێك لە خۆپیشاندەران رێگاكانیان داخستو دەستیانكرد بە روبەڕووبونەوەی لەگەڵ پۆلیس، لە ئەنجامدا دەیان كەس برینداربوونو زیاتر لە (100) كەس دەستگیركران. رۆژی 27ی مانگی رابردوو ئیمانوێل ماكرۆن رایگەیاند، پێشنیازی میكانیزمێك دەكات بۆ راستكردنەوەی زیادەی باج، هاوكات بەڵێنیدا كاری حكومەت خێرا بكات بۆ كەمكردنەوەی باری سەرشانی خێزانە كاركەرەكانو كەمكردنەوەی خەرجییە گشتییەكان، بەڵام ئەمە خۆپیشاندەرانی قایل نەكرد، بزوتنەوەی "هێلەك زەردەكان" داوای خۆپیشاندانی كرد لە یەكەم رۆژی ئەم مانگەدا، لێرەوە ئیتر دۆخەكە بەرەو خراپتر داخزا، ژمارەیەكی زۆر ئۆتۆمبیل لە شەقامی شانزەلیزە سوتێنراو بازاڕەكان تاڵانكران، دیوارەكان پڕكران لە نوسین دژ بە ئیمانوێل ماكرۆن. ماكرۆن لە وەڵامی خۆپیشاندەراندا لە لوتكەی بیست لە ئەرژەنتین وتی: "ئێمە هەمیشە رێز لە ناڕەزایەتییەكان دەگرین، بەڵام بەهیچ جۆرێك توندوتیژی قبوڵ ناكەین"، دوای گەڕانەوەی بۆ پاریس، ماكرۆن لە كۆشكی ئیلیزێ كۆبونەوەیەكی كرد بۆ چارەسەركردنی قەیرانەكە، دواتر سەردانی ئەو شوێنانەی كرد كە زیانیان بەركەوتبوو، ماكرۆن لەو سەردانەیدا روبەڕووی هوتافی ناڕەزایی خۆپیشاندەران بووەوە. بۆ كەمكردنەوەی ئاستی توڕەیی شەقام، ئیدوارد فلیپی سەرۆك وەزیران بڕیاریدا زیادكردنی باج لەسەر سوتەمەنی هەڵگرێت، ئەمە سەرباری راگرتنی باجی سەر كارەباو غاز لە وەرزی زستاندا، بەڵام ئەم رێوشوێنانە بەس نەبوون بۆ بێدەنگكردنی "هێلەك زەردەكان" كە بڕیاریاندابوو ئەمڕۆ ناڕەزایەتییەكانیان ببەنە قۆناغێكی نوێوە. هێلەك زەردەكان كێن؟ بزوتنەوەی "هێلەك زەردەكان" كۆمەڵێك كەسی ناهاوئاهەنگی خۆپیشاندەرن كە تەمەنو كارو ناوچەی جوگرافییان جیاوازە، لەناویاندا گەنجە بێكارەكانو خەڵكانی خانەنیشینو ئەو كەسانە هەن كە كرێیەكی كەمی كاركردن وەردەگرن. هاوكات لەناو ئەم بزوتنەوەیەدا چالاكوانانی سەربە رەوتی راستڕەوی توندڕەو و چەپی توندڕەو هەن، بەڵام هەندێك لە خۆپیشاندەران دەیانەوێت هەموو شێوازەكانی توندڕەویی حزبیو توندوتیژی لە جوڵانەوەكە دوربخەنەوە. هێلەك زەردەكان كێشەیان چییە؟ رێوشوێنەكانی حكومەت بۆ زیادكردنی نرخی سوتەمەنیو دانانی باجی راستتەوخۆ لەسەر گازو كاربۆن، لەناوەندەكانی فەرەنسا توڕەیی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، بەتایبەتی لەناو ئەو چینو توێژانەی كە رۆژانە بۆ راپەڕاندنی كاروباری ژیانیان ئۆتۆمبیلی تایبەتی خۆیان بەكاردەهێنن، ئەمەش زیاتر ئەو كەسانەی دەگرتەوە كە دورن لە ئامرازەكانی هاتوچۆی گشتیو بە ئۆتۆمبیلی خۆیان دەچین بۆ سەركارەكانیانو دەگەڕێنەوە. لەبەرامبەر زیادكردنی باج لەسەر چینی كاركەر، ماكرۆن هیچ هەنگاوێكی نەنا بۆ دانانی باج لەسەر سامان، ئەوەی كە لە فەرەنسا هەیە باجی سامان تەنیا ئەو كەسانە دەگرێتەوە كە سامانەكەیان زیاتر لە (ملیۆنێكو 300 هەزار) یۆرۆیە، ئەمە وایكرد چینەكانی تر وەكو خزمەتكردنی چینی سەرمایەداری وڵات تەماشای رێوشوێنەكانی ماكرۆن بكەن بۆ چاكسازیكردن لە دۆخی ئابوری وڵات. جوڵانەوەی "هێلەك زەردەكان" لە چەند هەفتەی رابردوودا پەرەسەندنی گەورەی بەخۆیوە بینیوەو خەریكە ئاستی لۆكاڵی فەرەنسا تێدەپەڕێنێتو وڵاتانی تریش دەگرێتەوە، لە بەسرەی باشوری عێراق كە ماوەیەكە خەڵكەكەی لە ئاستی خزمەتگوزارییەكان ناڕازین، هەندێك لە چالاكوانان هاوشێوەی خۆپیشاندانەكانی فەرەنسا "هێلەكی زەرد"یان لەبەركردو بەمدواییە خۆپیشاندانیان دەستپێكردەوە.
( درەو میدیا): ئەنگێلا مێركڵ، راوێژكاری ئەڵمانیا و سەرۆكی پارتی دیموكرات مەسیحی ئەڵمانیا لە كۆنگرەی گشتی حزبەكەیدا بە وتارێكی كاریگەر ماڵئاوایی لە حزبەكەی كرد و داوا لە سەركردەكانی حزبەكەی كرد یەكڕیزی بپارێزن و بەرگری لە بەهاكانی حزبەكەیان بكەن. مێركڵ لەوتارەكەیدا لە كۆنگرەی گشتی حزبەكەیدا كە ئەمڕۆ هەینی دەستیپێكرد، جەختیكردەوە كە كۆنگرەی گشتی سەركردایەتییەكی نوێ هەڵدەبژێرن بۆئەوەی جێگەی بگرنەوە. هەروەها مێركڵ جەختیكردەوەل ەسەر ئەو دروشمەی كە كۆنگرە بەرزیكردووەتەوە " ئاوێتەبوون و سەركردایەتییەكی هاوبەش" و رایگەیاند حزبەكەی شایستەی ئەوەیە سەركردایەتی ئەڵمانیا بكات وەك حزبێكی جەماوەری كە نوێنەرایەتی رەوتێكی سیاسیی میانڕەو دەكات. مێركڵ ماوەی 18 ساڵە سەرۆكایەتی پارتی دیموكرات مەسیحی ئەڵمانیا دەكات و چوار خولیشە راوێژكاری ئەڵمانیایە و دوای دەستبەرداربوونی لە سەرۆكایەتی حزبەكەی ئێستا چەند كەسێك ركابەری دەكەن لەسەر بەدەستهێنانی ئەو پۆستە كە ئەمانەن: • ئەنگرێت كرامپ كارنپاوەر: ئەمینداری گشتی پارتی دیموكرات مەسیحی • فریدریچ میرتس: سەرۆكی پێشووی فراكسیۆنی پارتی دیموكرات مەسیحی لە پەرلەمانی ئەڵمانیا • یانز شبان: وەزیری تەندروستی فیدراڵی بۆ هەڵبژاردنی سەركردایەتییەكی نوێی حزبی دیموكرات مەسیحی ئەڵمانیا 1001 نوێنەر بەشداری دەنگدان دەكەن و مێركڵ تشرینی یەكەمی رابردووو رایگەیاندبوو كە بەنیازە دەستبەرداری سەرۆكایەتی حزبەكەی بێت و لە پۆستی راوێژكاری ئەڵمانیادا بەردەوام بێت، هەروەها راشیگەیاندبوو كە لە هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەماندا خۆی كاندید ناكاتەوە دوای كۆتایی هاتنی ئەم خولەشی لە 2021دا خۆی بۆ پۆستی راوێژكاری كاندید ناكاتەوە.
( درەو میدیا): دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكان بەنیازە هیزەر ناوێرت وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا بكاتە باڵیۆزی وڵاتەكەی لە نەتەوە یەكگرتووەكان، ئەوەش بەوتەی میدیاكانی ئەمریكا. تۆڕی فۆكس نیوز لەسەر زاری چەند سەرچاوەیەكەوە بڵاویكردەوە كە ترەمپ بەیانی هەینی بەكاتی ئەمریكا تویتێك لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر بڵاودەكاتەوە دەربارەی دیاریكردنی هیزەر ناوێرت بۆئەوەی جێگەی نیكی هەیلی باڵیۆزی ئەمریكا لە نەتەوە یەكگرتووەكان بگرێتەوە كە مانگی تشرینی یەكەمی رابردوو دەستی لەكاركێشایەوە. دوای دیاریكردنی ناوێرت لەلایەن ترەمپەوە پێویستە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكاش رەزامەندی لەسەر دەرببڕێت و دیاریكردنی پێشكەشكاری پێشووی فۆكس نیوز بۆ پۆستی باڵیۆزی ئەمریكا لە نەتەوە یەكگرتووەكان پەسەند بكات. پرۆفایلی: هیزەر ناوێرت - هیزەر ئان ناوێرت 27ی كانوونی دووەمی 1970 لە رۆكفۆرد لە ویلایەتی ئیلینۆی لەدایكبووە - ئەندامی حزبی كۆمارییە - رۆژنامەنووسە و لە 24ی نیسانی 2017ەوە وتەبێژی رەسمی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكایە - بەكالۆریۆسی لە راگەیاندندا لە كۆلێژی ڤێرنۆن بەدەستهێناوە - ماستەری لە رۆژنامەوانیدا لە زانكۆی كۆڵۆمبیا بەدەستهێناوە. - ساڵی 2000 لەگەڵ سكۆت نوبی هاوسەرگیری كردووە و دوو منداڵی هەیە. - پێشتر پەیامنێری كەناڵی ABC News بووە. - پێشكەشكاری بەرنامە بووە لە كەناڵی فۆكس نیوز - لە ئازاری 2018ەوە بووە بە هەڵسوڕێنەری كارەكانی بریكاری وەزارەتی دەرەوە بۆ دیپلۆماسیەتی گشتی و كاروباری گشتی.
ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ لە تەلاری كۆنگرێسی ئەمریكا، تەرمی جۆرج بوشی باوك سەرۆكی پێشووتری ئەمریكا بە ئاڵای ئەمریكا داپۆشرا، بۆئەوەی هاوڵاتیانی ئەمریكا بۆ دواهەمین جار ماڵئاوایی لە سەرۆكەكەیان بكەن، ئەو سەرۆكەی كە ملیۆنان كەس لەو وڵاتەدا رێزو خۆشەویستیان بۆی هەیە. 41 یەكەمین سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، كە 30 تشرینی دووەم لە تەمەنی 94 ساڵیدا كۆچی دواییكرد، 12 یەمین سەرۆكی ئەمریكایە كە لە رێوڕەسمی ماڵئاواییكردنی لە ژیان پێشئەوەی بەخاكسپێردرێت، دەبرێتە كۆنگرێس كە بە مەتبەخی دروستكردنی بڕیاری ئەمریكا دادەنرێت. دوا مانەوەی بۆ سێ رۆژ لە واشنتۆنی پایتەخت، دوێنێ چوارشەممە لە كاتدراییەی نیشتمانی كۆتایی بە رێوڕەسمەكە هێنراو رەوانەی تەكساس كرا بۆئەوەی لە تەنیشت (باربێرا)ی هاوسەری بنێژرێت، كە نیسانی 2018 كۆچی دواییكرد. پلانی مەراسیمی ناشتنی سەرۆكەكانی ئەمریكا چۆن دادەنرێت؟ مەراسینی ناشتنی سەرۆكایەتی بۆ سەرۆكە كۆچكردووەكانی ئەمریكا پێشوەخت پلانی بۆ دادەنرێتو خانەوادەی سەرۆكە كۆچكردوەتەكە لەلایەن سوپاوە ئاگاداردەكرێتەوە كە هاوكاری دەكرێت بۆ رێكخستنی چەند مەراسیمێكی جیاواز. لە ماوەی 30 ساڵی رابردوودا، پێنج سەرۆكی پێشووتری ئەمریكا كۆچی دواییانكردووە، كە دواهەمینیان بۆشی باوك بوو، لەوانە جیراڵد فۆرد، رۆناڵد ریگان، لیندن جۆنسۆنو بۆشی باوك، ئەمانە مەراسیمی رەسمیان بۆ رێكخراوە، ریچارد نیكسۆن كە بەهۆی سكانداڵی " واتەرگەیتەوە" دەستی لە سەرۆكایەتی كێشایەوە رێوڕەسمی رەسمی بۆ رێكنەخراو لە كتێبخانەیەك لە كالیفۆرنیا مەراسیمی ماڵئاوایی بۆ رێكخراو لەپاڵ هاوسەرەكەیدا نێژرا، ئەوەش بە گوێرەی كۆمەڵەی مێژویی كۆشكی سپی كە رێكخراوێكەو لەلایەن جاكلین كیندی خانمی یەكەمی پێشووتری ئەمریكاوە دامەزرێنراوە. خانەوادەی نیكسۆن بەهۆی سكانداڵی واتەرگەیتەوە كە بەهۆیەوە دەستی لە پۆستی سەرۆكایەتی كێشایەوە، ترسیان لەوە هەبوو كە ئەگەر زیارەتكاران رێز لە سەرۆكی كۆچكردوو نەگرن، ئەكە تەرمەكەی ببرێتە كۆنگرێس. مەراسیمی بەخاكسپاردنی سەرۆكەكانی چەندەی پێدەچێت مەراسیمی سەرۆكایەتی بەخاكسپاردنی سەرۆكەكانی ئەمریكا هەمیشە پێنج رۆژ دەخایەنێت، بەڵام پلاندان بۆی دوای ماوەیەكی كەم لە دەستبەكاربوونی سەرۆك لە پۆستەكەی دەستپێدەكات، ئەوە بە گوێرەی كۆمەڵەی مێژوویی كۆشكی سپی. ئەو كۆمەڵەیە رایدەگەیەنێت ئەو ئەركە " پێشوازییەكی ساردە كە لەبەردەرگای كۆشكی سپی لە سەرۆك دەكرێت"، ئاماژە بەوەدەكات، مەراسیمی بەخاكسپاردنەكە لە چەند روویەكەوە رێكدەخرێت لە گفتوگۆكردن لەگەڵ سەرۆكی وڵاتداو بۆئەوەی ئەو سەرۆكە چ شێوازێكی دەوێتو دەخوازێت چۆن یادی بكرێتەوە". راگەیاندنی رەسمیی مردنی سەرۆك كاتێك سەرۆكێكی پێشووتری ئەمریكا دەمرێت، سەرۆكی ئێستا راگەیەندراوێكی سەرۆكایەتی دەردەكاتو رێگە دەدات بە وەزارەتی بەرگری لەبری هەموو وڵات مەراسیمی دەوڵەت بۆ بەخاكسپاردنی رێكبخات، لەگەڵ فیرقەی كاری هاوبەش لە ناوچەی پایتەخت كە لقێكی سەر بە فەرماندەیی باكوری سوپایەو بەشداریدەكات لە رێكخستنی مەراسیمی ئاهەنگەكانی دەستبەكاربوونی سەرۆكەكانو مەراسیمی كۆچی دواییان، هەروەها فەرماندەی فیرقەی كاری هاوبەش سەركردایەتی رێكخستنیو هەمانگی هەموو ئەو چالاكییانە دەكات كە لە مەراسیمی ماڵئاواییكردن لە سەرۆكی كۆچكردوو بەڕێوەدەچن. مافی خانەوادەی سەرۆكی كۆچكردوو خانەوادەی سەرۆكی كۆچكردووە مافی ئەوەیان هەیە چەند رێزلێنانێكی سەربازی بۆ مەراسیمی بەخاكسپاردنو ماڵئاوایی رێكبخەن وەك داپۆشینی تەرمەكەی بە ئاڵای ئەمریكاو نمایشی فڕۆكەی سەربازیو تەقاندنی 21 گولە تۆپ یان پاسەوانی شەرەف. پرسەی یەكەم سەرۆكی ئەمریكا پرسەو ماتەمینی ئەمریكا بۆ جۆرج واشنتۆنی یەكەمین سەرۆك 69 رۆژی خایاند، ئەوەش بە گوێرەی كتێبخانەی نیشتمانی تایبەت بە توێژینەوەكانی جۆرج، مەراسیمەكە لە بارەگاكەی لە (ماوت ڤێرنن)ی نزیك لە واشنتۆنی پایتەخت بەڕێوەچووە، بەڵام پرسەی ماتەمینی بوشی باوك كە لە 1989 بۆ 1993 سەرۆكایەتی ئەمریكای كرد، پێنج رۆژ دەخایەنێت. دوای مردنی بوشی باوك، دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا فەرمانیدا بە داگرتنی تانیوەی ئاڵای ئەمریكا بۆ ماوەی 30 رۆژو رۆژی چوارشەممەشی وەك رۆژی پرسەی نیشتمانی راگەیاند، لە رۆژەدا فەرمانگە حكومییەكان داخرانو چالاكی دامەزراوەكان كەمكرایەوەو داوا لە هاوڵاتیانی ئەمریكا كرا لە شوێنەكانی تایبەت بە نوێژكردن ئامادەبن بۆ رێزلێنان لە سەرۆكی كۆچكردووی وڵات. یەكەم سەرۆك كە لەماوەی سەرۆكاتیدا مرد ولیام هاریسۆن، یەكەمین سەرۆكی ئەمریكایە كە مردن لە كۆشكی سپیدا یەخەی پێگرتو لەماوەی سەرۆكایەتیدا كۆچی دواییكرد، هاوكات ئەو یەكەمین سەرۆك بوو مەراسیمی بەخسپاردنی دەوڵەتيی بۆ رێكخرا. هاریسۆن كە نۆیەمین سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە چواری نیسانی 1841 دوای تەنها 30 رۆژ لە وەرگرتنی پۆستی سەرۆكایەتی ئەمریكا كۆچی دواییكرد. بە گوێرەی كۆمەڵەی مێژووی كۆشكی سپی، هەردوو بازرگان ئەلسكاندەر هێنتەرو داریۆس كلاگێت، سەرپەرشتی پلاندانانی بەخاكسپاردنی هاریسۆنیان كردووەو ئاوێنەو كەلوپەلەكان بە پەردەی رەش داپۆشرانو تەرمەكەشی بە عەرەبانەیەك كە چەند ئەسپێكی داپۆشراو بە قوماشی رەش رایانكێشاوە، گوازراوەتەوە. هاریسۆن سەرەتا بەهۆی بەفربارینەوە بە شێوەیەكی كاتی لە گۆڕستانی كۆنگرێس نێژرا، پاشان دوای توانەوەی بەفرەكە گوازرایەوە بۆ ئۆهایۆ و لەوێ بەخاكسپێدرا، بەوتەی ئەو كۆمەڵەیە مەراسیمی ناشتنەكەی كە 30 رۆژی خایاندووە لە مەراسینی بەخاكسپاردنی پاشاكانەوە وەرگیراوە.
ڕاپۆرتی : ئارام مەحمود (ڕەجەب تەیب ئەردۆغان) سەرۆك كۆماری توركیا، ئەمڕۆ شەممە لە پەراوێزی كۆبونەوەی لوتكەی (جی ٢٠) كە لە (ئەرجەنتین) بەڕێوەدەچێت، داوای لە هاوتا ڕوسییەكەی (ڤلادیمێر پۆتن)كردووە، بە پێویستی بەستنی كۆبونەوەیەكی لوتكەی نوێ بۆ تاتوێكردنی دۆخی پارێزگای ئیدلیب-ی سوریا، وەك ئاژانسی هەواڵی "ڕۆیتەرز" بڵاویكردووەتەوە. هاوكات ئاژانسی هەواڵی "ئەنادۆڵ"ی توركی بڵاویكردووەتەوە، ئەردۆغان لە دیدارەكەیدا بە پۆتن-ی وتوە:" پێموایە چەندین هەنگاوی جیاواز هەن پێویستە بیانگرینبەر، لەم چوارچێوەشدا وایدەبینم كە زۆر گونجاوە گفتوگۆیەكی تایبەت بە ئیدلیب ئەنجامبدەین ئەگەر كورتیش بێت". دیدارە داخراوەكەی نێوان ئەردۆغان و پۆتن لە (بۆینس ئاریس)ی پایتەختی (ئەرجەنتین) یەك كاتژمێری خایاندووە، لە لایەنی توركی هەریەك لە (چاوش ئۆغڵۆ-وەزیری دەرەوە، خڵوسی ئاكار-وەزیری بەرگری، بەرات بەیرەك-وەزیری گەنجینەو دارایی، فاتح دونماز-وەزیری وزەو سەرچاوە سروشتیەكان، ئیراهیم كاڵن-وتەبێژی سەرۆكایەتی، هاكان فیدان-سەرۆكی دەزگای هەواڵگری، فەخری ئاڵتون- سەرۆكی فەرمانگەی پەیوەندییەكان لە سەرۆكایەتی توركیا). هەر لەو چوارچێوەیەدا، وتەبێژی سەرۆكی ڕوسیا ڕایگەیاند: ئەمڕۆ ڤلادیمێر پۆتن گفتوگۆیەكی درێژی لەگەڵ ئەنگێلا مێركل ڕاوێژكاری ئەڵمانیا سەبارەت بە دۆخی سوریا ئەنجامداوە. ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردوو گەڕی یانزەیەمی گفتوگۆكان لە (ئەستانە)ی پایتەختی (كازاخستان) سەبارەت بەقەیرانی سوریا بەبێ گەیشتن بە هیچ ڕێككەوتنێك سەبارەت بە لیژنەی دەستور كۆتایهات، سەرەڕای ئەوەی دەنگۆی سازانێكی دیاریكراو هەیە لەسەر هەندێك خاڵ. پێشتریش بەرپرسێكی ڕوسی ڕایگەیاند، مۆسكۆ پارێزگاری لە ڕێككەوتنی ئیدلیب دەكات لەگەڵ توركیا، ئەو لێدوانەش دوای ئەو هۆشدارییانە هات كە لەبارەی ئەگەری شكستهێنانی ڕێككەوتنە دران، لەئاكامی توندبونەوەی پێكدادانە سەربازییەكان لە ناوچەكە، لەماوەی چەند ڕۆژی ڕابردودا. ڕۆژی (١٧)ی ئەیلولی ڕابردو، ڤلادیمێر پۆتن سەرۆكی ڕوسیاو ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا دوای كۆبونەوەكەیان لە هاوینەهەواری (سۆچی) لە باشوری ڕوسیا، ڕایانگەیاند: لەبارەی ئیدلیب-ەوە گەیشتونەتە ڕێككەوتن و بەوپێیەش ناوچەیەكی داماڵڕاو لەچەك لەنێوان هێزەكانی ئۆپۆزسیۆن و سوپای ئەسەد لە (١٥)تشرینی یەكەم دەچێتە بواری جێەجێكردنەوە. ئەو ناوچەیە بە قوڵی ١٥-٢٠ كیلۆمەترە، بەدرێژیی هێڵی بەریەككەوتنی هێزەكانی ئۆپۆزسیۆن و هێزە چەكدارەكان، لە١٥ی ئۆكتۆبەر/ تشرینی یەكەمی ئەمساڵ چووە بواری جێبەجێكردنەوەو تیمە سەربازییەكانی ڕوسیا و توركیاش چاودێری ناوچەكە دەكەن. دوای ڕاگەیاندنی ڕێككەوتنەكەش، سێرگی شویگۆ، وەزیری بەرگری ڕوسیا ڕایگەیاند، هێزەكانی رژێمی سوریا و هاوپەیمانەكانی هیچ پرۆسەیەكی سەربازی تازە لە پارێزگای ئیدلیب ئەنجامنادەن.
( درەو میدیا): ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریكا پرۆژە بڕیارێكی بۆ سزادانی هەموو ئەو لایەنانە پەسەندكرد كە هەڕەشەن بۆ ئاسایش و سەقامگیری عێراق لەسەر هەمووشیانەوە ئێران. دەقی پرۆژە یاساكە جەخت لەسەرئەوەدەكاتەوە كە پێویستە سەرۆكی ئەمریكا ئەو كەسایەتی و گروپانە لە عێراق دیاریبكات كە پێویستە بخرێتە لیستی رێكخراوی تیرۆریستییەكانەوە و سزایان بەسەردا بسەپێندرێت. هەروەها پێویستە سەرۆكی ئەمریكا لە راپۆرتێكدا بۆ كۆنگرێس وردەكاری ئەو رێكخراوانە باسبكات. پرۆژە یاساكەی ئەنجومەنی نوێنەران، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكاش پابەند دەكات لیستێك پێكبهێنێت كە ئەو رێكخراوە چەكدارانە لەخۆبگرێت كە هاوكاری و یارمەتی سوپای پاسدارانی ئێران وەردەگرن. سزاكانی سەر ئەو كەسایەتی و رێكخراوانەی كە هەڕەشەن بۆسەر ئاسایش و سەقامگیری عێراق بریتیە لە بلۆككردنی پارە و سەرچاوە مادییەكان و پێنەدانی ڤیزای چونەناو ئەمریكا و هەڵوەشاندنەوەی هەموو ڤیزایەكی پێشوو. بۆئەوەی ئەو پرۆژە یاسایەی ئەنجومەنی نوێنەران بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە پێویستە لەلایەن ئەنجومەنی پیرانەوە پەسەندبكرێت و پاشان رەوانەی كۆشكی سپی دەكرێت بۆئەوەی سەرۆكی ئەمریكا ئیمزای لەسەر بكات.
راپۆرت: رۆبین برانت- بی بی سی وەرگێڕانی: فازل حەمەڕەفعەت شتێكی سەیر نییە دامەزرێنەرو سەرۆكی ئەنجومەنی بەڕێوەبردنی كۆمپانیایەك بە بەهای (400) ملیار دۆلار كە سامانەكەی بە (34) ملیار دۆلار بخەمڵێندرێت، بچێتە ناو حزبی شیوعییەوە، كە سەركردەكانى ئەو حزبە دەیانەوێت گەشە بە چین بدەن، گەشە بە سۆسیالیزمو ماركسیەت بدەن؟ بەشێوازێكی ساكارتر، بۆچی ملیاردێری بەناوبانگ (جاك ما) چووە ناو حزبی شیوعی چینەوە؟ رۆژنامەی "گەل" كە زمانحاڵی حزبی دەسەڵاتداری چینە، ئەمەی بەفەرمی راگەیاند. نازانین (جاك) كەی چوەتە ناو حزبەوە، بەڵام دەزانین ئێستا ئەو یەكێكە لە نزیكەی (88 ملیۆن) كەس كە گریمانە دەكرێت ئابونەی مانگانەی بدەنو، بەشداری كۆبونەوەكان بكەن، هەندێك كاتیش خۆیان دەخەنە بەردەم "رەخنەی خودی" بەمەبەستی باشكردنی فیكرە ئایدۆلۆژییەكەیان. (جاك ما) بە بەرگریكارێكی سەرسەخت دادەنرێت لە شێوازی مامەڵەكردنی سەرۆك (چی جین بینگ) لەگەڵ كۆمپانیا بیانییەكانو، سەرۆكەكانی ئەمریكا كە سكاڵایان هەیە لە كۆتوبەندی كاركردن لە چین. بەڕێوەبەرو دامەزرێنەری كۆمپانیای "عەلی بابا" ساڵی رابردوو لەم كاتانەداو لە یەكێك لە كۆنگرەكاندا، (جاك) بە (بی بی سی) وت: كۆمپانیاكانی وەكو فەیسبوك ئەگەر هاتن بۆ ئێرە، پێویستە بڵێن بەڵێ، من یاساو حوكمەكانی چین پەیڕەو دەكەم"، رونیكردەوە" من لە حكومەت نیم، ناشتوانم بەناوی حكومەتەوە قسە بكەم"، هەندێك دەڵێن ئەو قسانەی پێشبینی كراو بووە. هەندێكی تر دەڵێن بۆ پێشكەوتن لە چین پێویستە لە ریزی سەركردایەتیو كارمەندو بەرپرسی شیوعییەكاندا بیت. (بەتایبەت ئەگەر بتەوێت تاڕادەیەك كۆنترۆڵی هێزی هاوچەرخ بكەیت لە ساڵی 1999وە، كە ئەوەش ئینتەرنێتە، بۆ رەخساندنی گەورەترین بازرگانی كاڵا لە جیهان لەڕێگەی ئینتەرنێتەوە لە وڵاتێكدا كە سانسۆر خراوەتە سەر ئینتەرنێت). (جاك ما) توانی كۆمپانیایەكی گەورە بنیادبنێت "عەلی بابا" كە بوو بە هێمایەكی جیاكەرەوە لە بواری داهێنانی ئابوری، بەڵام كۆمپانیاكە رەزامەندی نیشاندا لەسەر بەشداریكردن لە پێدانی زانیاری لەبارەی كڕیارەكانییەوە ئەگەر دەسەڵاتداران داوایان لێكرد، بەوەش پابەند بوو بە (یاساو حوكمەكانی چین)ەوە، كە ساڵی رابردوو (جاك) باسی لێوەكرد. (جاك ما) كە ناوە فەرمییەكەی "ما یۆن"ە، پێدەچێت بەهۆی ئەوە چوبێتە ناو حزبەوە كە باوەڕی بە نمونەی كاری چینی هەیەو وڵاتەكەی رێگەی بەوەداوە بچێتە ناو قوڵایی ئابورییەوە. پێدەچێت درەنگ وەخت بێت بۆ خستنەڕووی ئەم پرسیارە، چونكە (جاك ما) لەسەروبەندی ئەوەدایە ساڵی نوێ دەست لە پۆستەكەی وەكو سەرۆكی ئەنجومەنی بەڕێوەبردنی كۆمپانیای "عەلی بابا" هەڵگرێت. بەڵام راگەیاندنی ئەندامێتی لە حزب فزوڵیەت دەوروژێنێ، چونكە پێشبینی دەكرێت ئەندامانی حزبی شیوعی، نەك هەر پێشبینی بەڵكو پێویستە لەسەریان ئەولەویەت بە حزب بدەن بەر لە هەر شتێكی تر. كۆمپانیای "عەلی بابا" دەڵێ بەڕێوەبەرەكەی هەرگیز بەرژەوەندی حزبی نەخستوەتە پێش بەرژەوەندی كۆمپانیاو خاوەنی پشكەكانی كە لە بازاڕی بۆرسەی نیویۆركدان ئەگەر بابەتەكە پێویستی بە بڕیاری چارەنوسساز بوبێت. ئەم بابەتە ئێستا مشتومڕی دروستكردووە، بەڵام هەندێك كەس تێبینییان كردووە ئەو لە ناسنامەی كۆمپانیاكەدا لە ساڵی 2014دا، ئاماژەی بە پەیوەندی (جاك ما) بە حزبەوە نەكردووە.
( درەو میدیا): فەرماندەیەكی سوپای پاسدارانی ئێران رایگەیاند دەرگای پەیوەندیكردن بۆ پەیڕەوكارانی ئاینەكانی تر لە ئێران كراوەتەوە بۆئەوەی بچنە نێو ریزەكانی بەسیجی نوێوە كە لە پەیڕەوكارانی كەمایەتییە ئاینییەكان پێكدەهێنرێت. رەزا یەزدی فەرماندەی یەكێك لە یەكەكانی سوپای پاسدارانی ئێران لە لێدوانێكیدا بۆ ئاژانسی تەسنیم وتی:" ئێران ئامادەیە بۆئەوەی فیرقەیەكی نوێی بەسیج بۆ پەیڕەوكارانی ئاینەكانی تر بكاتەوە، بۆئەوەی سود لە تواناكانیان وەربگیرێت". ئەو فەرماندەیەی سوپای پاسداران وتیشی:" پێكهێنانی ئەو هێزە نوێیە زۆر بەسود دەبێت بۆ پارێزگاریكردن لە پێگە هەستیارەكان و پاراستنی خاكی ئێران و بەرگریكردن لە رژێمی دەسەڵاتدار". بەسیج هێزێكی نیمچە سەربازییە كە لە خۆبەخشانی مەدەنی پێكدێت و ساڵی 1979 بە فەرمانی ئیمام خومەینی رابەری شۆڕشی ئیسلامیی ئێران دامەزرێندراوە و لە تشرینی یەكەمی رابردوودا ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا سزای بەسەر هێزەكاتنی بەسیج و كۆمپانیا و دامەزراوەكانیدا سەپاند.
ڕاپۆرتی: ئارام مەحمود ئەمڕۆ یەکشەممە، (27) سەركردەی وڵاتانی ئەندام لە یەكێتی ئەوروپا، ڕێككەوتنی (برێكزت)ى پەسەندكرد، هەروەها لەسەر ئەو ڕاگەیاندنەی پەیوەندییەكان لەگەڵ شانشینی یەكگرتوو دەستنیشاندەكات، لە قۆناغی دوای دەرچوونی لە یەكێتیەكە. وڵاتانی یەكێتی ئەوروپا لە بەیاننامەی كۆتایی لوتكەی (برۆكسل)دا ڕایانگەیاند: "ئەنجومەنی ئەوروپی ڕەزامەندی لەسەر ڕێككەوتنی كشانەوەی شانشینی یەكگرتوو و ئیرلەندای باكور لە یەكێتی ئەوروپاو، دەستەی ئەوروپی بۆ وزەی ئەتۆم"، تەئكیدیشی لەسەر كاركردن بۆ داڕشتنی "نزیكترین پەیوەندی" كرد لەگەڵ (لەندەن) دوای چونە دەرەوە لە (برێكزت). لای خۆیەوە، (دوناڵد تۆسك) سەۆكی ئەنجومەنی پەوروپا ڕایگەیاند: سەركردەكانی یەكێتی ئەوروپا دانیاننا بە ڕێككەوتنی چوونە دەرەوەی (بەریتانیا). وتیشی: دوای كەمتر لە كاتژمێرێك لە دەستپێكردنی لوتكەكە، سەركردەكانی یەكێتی ئەوروپا بڕیاریاندا بە پەسەندكردنی ڕێككەوتنی كشانەوەو، ڕاگەیاندنی سیاسی سەبارەت بە پەیوەندییەكانی یەكێتی ئەوروپاو، شانشینی یەكگرتوو لە داهاتوودا. ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز بڵاویكردەوە، (دالیا جریباو سكایتی) سەرۆكی (لیتوانیا) دوای دانیشتنەكە ڕایگەیاندووە: ڕێككەوتنی چوونە دەرەوەی بەریتانیا پەسەندكراوە بەڵام پرۆسەی چوونە دەرەوەكە هێشتا درێژە". (جان كلۆد یونكر) سەرۆكی كۆمیسیۆنی ئەوروپا چوونە دەرەوەی بەریتانیای لە یەكێتی ئەوروپا بە "نەهامەتی"وەسفكردوە. (یونكر) ڕاشیگەیاند:" ئەمە ڕۆژێكی خەمناكە، چوونە دەرەوەی بەریتانیا یان هەر دەوڵەتێكی ترلە یەكێتی ئەوروپا نەمایەی خۆشییەو نە ئاهەنگگێڕان، ئەمە ساتێكی خەمناكە....ئەمە نەهامەتییە". پێشتر (ئیمانوێل ماكرۆن) سەرۆكی فەرەنسا لەكاتی گەیشتنی بۆ (برۆكسل) بۆ بەشداریكردن لە لوتكەكە" برێكزت بەڵگەیەكە بۆ ئەوەی یەكێتی ئەوروپا پێویستی بە دووبارە بنیاتنانەوەیە". بەگوێرەی ئاژانسی "فرانس پریس" (ماكرۆن)، ڕاشیگەیاندوە: ئەمە ساتێكی نائاساییە بۆ یەكێتی ئەوروپا كە پێویستی بە دووبارە بنیاتنانەوەیە. وتوشیەتی:" ئەمە دەریدەخات یەكێتی ئەوروپا بەدەست لاوازبونەوە دەناڵێنێت"و ڕێككەوتنەكەش لەگەڵ (لەندەن) بە "باش" وەسفدەكات. (ماكرۆن) باسی لەوەشكردووە، پەیوەندییەكانی داهاتوو لەگەڵ (لەندەن) هێشتا پێویستی بە دەستنیشانكردن هەیەو، ئاشكراشە كە شانشینی یەكگرتوو بەردەوام دەبێت لە ڕوانین بۆ گێڕانی ڕۆڵێكی گرنگ، كە ئەكرێت پەرەی پێبدرێت. سەرۆكی فەرەنسا سەرلەنوێ تازەكردنەوەی یەكێتی ئەورپای كردبووە یەكێك لە بابەتەكانی بانگەشەی هەڵبژاردنی بۆ پۆستی سەرۆكایەتی، بەڵام ئاستنەگی زۆر دێتە ڕێی، بە بڕواهێنان بە هاوبەشە ئەوروپییەكانیو، لەم چوارچێوەیەشدا داوادەكات، بودجەیەكی سەربەخۆ بۆ ناوچەی (یۆرۆ) تەرخانبكرێت وەك پشتیوانی بۆ وەبەرهێنانو، دامەزراندنی سوپایەكی ئەوروپی لەسەر ئاستی بەرگری هاوبەش. پێش بەڕێوەچوونی لوتكەی (برۆكسل)، (تریزا مەی) سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا پەیامێكی ڕاستەوخۆی ئاڕاستەی بەریتانییەكان كرد بۆ پشتیوانیكردنی ڕێككەوتنی چوونە دەرەوە لەیەكێتی ئەوروپا. (تریزا مەی) لە نامەیەكی كراوەدا بۆ بەریتانییەكان ڕایگەیاند، هەموو هەوڵەكانی دەخاتەگەڕ بۆ پەسەندكردنی ڕێككەوتنەكە لە پەرلەمانی وڵاتەكەی ، ئەوەش ئەگەرێكی لاوازە، بەهۆی دژایەتیكردنی توندی لەلایەن هەندێك لە پەرلەمانتارانی حزبی "پارێزگاران" كە خۆی سەرۆكایەتی دەكات، لەگەڵ هاوپەیمانەكانی لە "پارتی دیموكراتی یەكگرتووخواز لە (ئیرلەندای باكور). (تریزا مەی) لە پەیامەكەیدا، بەریتانییەكانی هاندا بۆ دەستپێكردنی قۆناغێكی نوێ لە یەكگرتوویی سیاسی دوای چوونە دەرەوە لە یەكێتی ئەوروپا لە 29ی ئاداری ساڵی 2019 و دواشی لێكردن ناكۆكییە ئازاربەخشەكانی ڕابردوو وەلابنێن، كە ئەوچوونە دەرەوەیە خولقاندویەتی. سەرچاوە: ئاژانسەكان
ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ ئەندامانی لیژنەی كاروبارەی دەرەوەی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا لە نامەیەكدا بۆ دۆناڵد ترەمپی سەرۆك، داوادەكەن لە كەیسی كوشتنی رۆژنامەنوس " جەمال خاشقچی" دا سعودیە سزا بدات بە گوێرەی " یاسای ماگنیتسكی" كە رێگەدەدات بە سەپاندنی سزا بەسەر ئەو لایەنەی لە كوشتنی ئەو رۆژنامەنوسەوە تێوەگلاوە. هەروەها ئەو یاسایە سەرۆكی ئەمریكا پابەنددەكات كە دوای بەدەستگەیشتنی داواكاری ئەندامانی لیژنەكە لێكۆڵینەوە دەستپێبكات دەربارەی ئەوەی بیانییەك تێوەگلاوە لە تاوانی كوشتن، یان ئەشكەنجەدان، یان پێشێلكردنی ئاشكرای مافەكانی مرۆڤی تایبەت بە ئازادی رادەربڕین كە لە رووی نێودەوڵەتییەوە دانی پێدانراوە. هەروەها یاساكە سەرۆكی ئەمریكا پابەنددەكات لەمیانی 120 رۆژ دوای بەدەستگەیشتنی نامە راپۆرتێك دەربكات، كە بڕیارێك لەخۆبگرێت دەربارەی سەپاندنی سزا بەسەر هەر كەسێكدا كە بەرپرس بێت لە پێشێلكاریی مەترسیداری وەك ئەشكەنجەدان و دەسبەسەركردن بۆ ماوەیەكی دوورودرێژ بێ دادگاییكردن، یان كوشتنی كەسێك بەدەر لە چوارچێوەی دادوەریی لەبەر مومارەسەكردنی مافی ئازادی رادەربڕین. سیناتۆری كۆماری پۆپ كرۆكەر یەكێكە لەوانەی داوادەكات بە ماگنیتسكی سزای سعودیە بدرێت " یاسای ماگنیتسكی" یاسای " ماگنیتسكی نێودەوڵەتی بۆ لێپرسینەوە دەربارەی مافەكانی مرۆڤ" بە رەزامەندی پارتی كۆماریی و دیموكراتەكانی ئەمریكا دەركراوە و ساڵی 2012 باراك ئۆباما سەرۆكی پێشووی ئەو وڵاتە ئیمزای لەسەركردووە، بەڵام لە ساڵی 2016دا كۆنگرێس پشتی بە كۆپی نێودەوڵەتی یاساكە بەست كە دەسەڵاتی ئەوە دەداتە سەرۆكی ئەمریكا سزا بەسەر هەر بیانییەكدا بسەپێنێت كە تۆمەتباربێت بە پێشێلكردنی مافەكانی مرۆڤی وەك كوشتن و ئەشكەنجەدان و ئەو پێشێلكارییانەی تری كە لە لیستی مافەكانی مرۆڤی نێودەوڵەتیدا هاتووە. لە ساڵی 2017دا دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا بڕیاری جێبەجێكردنی ژمارە 13818ی ئیمزاكرد كە" موڵك و ماڵی ئەو كەسانە بلۆكدەكات كە تێوەگلاون لە پێشێلكارییە مەترسیدارەكانی مافەكانی مرۆڤ یان گەندەڵی". بەگوێرەی وەزارەتی گەنجینەی ئەمریكا بەو بڕیارە 101 قەوارە و كەسایەتی سزادراون، هەروەها وەزارەتی گەنجینەی ئەمریكا لە كانونی دووەمی 2017ەوە رێوشوێنی لەدژی 460 قەوارە و كەسایەتی گرتوەتەبەر كە تۆمەتباركراون بە تێوەگلان لە چالاكی پەیوەست بە پێشێلكردنی مافەكانی مرۆڤ، یان گەندەڵی یان بەشداریكردن تێیدا بەشێوەیەكی راستەوخۆ. رێزلێگرتن ئەو یاسایە ناونراوە " ماگنیتسكی" وەك رێزلێنانێك بۆ پارێزەر و وردبین و ژمێریاری روسی "سێرگی ماگنیتسكی" كە ساڵی 2009 لە زینداندا لە روسیا كوژرا. ماگنیتسكی هاوكاری بیڵ بۆردەر وەبەرهێنەری دەكرد كە خاوەنی رەگەزنامەی بەریتانیا و ئەمریكا بوو، لە چوارچێوەی لێكۆڵینەوە لە كەیسێكی زەبەلاحی خۆدزینەوە لە باج لە روسیا كە بەهاكەی دەگەیشتە 230 ملیۆن دۆلار و پاڵەوانەكانی كەسانی دەستڕۆیشتوو و نزیكی كرملن بوون. ماگنیتسكی ساڵی 2008 دوای ئاشكراكردنی ئەو كەیسە دەستگیركرا و نزیكەی ماوەی ساڵێك لە زینداندا مایەەوە بێ دادگاییكردن و دەسەڵاتدارانی روسیا ساڵی 2005 برۆدەریان لەو وڵاتە دەركرد، برۆدەر نەوەی سەرۆكی حزبی شیوعی بوو لە ئەمریكا. ماگنیتسكی لەو ماوەیەدا كە لە زینداندا بوو رووبەڕووی ئەشكەنجەدان بووەوە و لە دۆخێكی تەمومژاویدا گیانی لە دەستدا، پاشان لە جیاتی دادگاییكردنی بكوژرانی بە مردوویی دادگاییكرا، برۆدەر هەموو هەوڵەكانی تەرخانكرد بۆئەوەی كۆنگرێسی ئەمریكا رازی بكات یاسایەك بۆ سزادانی بكوژرانی ماگنیتسكی پەسەند بكات و هەوڵەكەی ساڵی 2012 سەركەوتنی بەدەستهێناوە یاساكە دەركرا. پەسەندكردنی ئەو یاسایە توڕەیی زۆری روسیای لێكەوتەوە و مۆسكۆ بەڵێنیدا رێوشوێنی گونجاو لەدژی بگرێتەبەر و لە یەكەم رێوشوێنیشدا روسیا پرۆسەی تەبەنیكردنی منداڵانی روسیای لەلایەن خێزانە ئەمریكییەكانەوە راگرت. ڤلادیمێر پوتن، سەرۆكی روسیا لە كۆنگرەی رۆژنامەوانی هاوبەشدا لەگەڵ دۆناڵ ترەمپ لە هیلسنكی لە مانگی تەمموزی 2018دا رایگەیاند برۆدەر و ژمارەیەك لە هاوبەشەكانی لەلایەن دادگای روسیا داواكراون بە تۆمەتی بە قاچاخبردنی نزیكەی یەك ملیار و 500 ملیۆن دۆلار بۆ دەرەوە بەبێ ئەوەی باجی لێبدەن. راشیگەیاند 400 ملیۆن دۆلار لەو پارەیە بەخشراوە بە هەڵمەتی بانگەشەی ترەمپ لە هەڵبژاردنی ساڵی 2016 و لە ترەمپ ركابەری هیلاری كلینتۆن بوو. برۆدەریش ئەو تۆمەتەی رەتكردەوە و رایگەیاند هیچ بڕە پارەیەكی بەكەس نەبەخشیوە و لە روسیاش بە تۆمەتی خۆدززینەوە لە باج و مایەپوچبونی بە ئەنقەست حوكمی نۆ ساڵ زیندانیكردنی بەسەردا سەپێندرا. لەكاردانەوەی ئەوەدا برۆدەر حكومی دادگای بە گاڵتەجاڕی وەسفكرد و وتی:" لە ساڵی 2012ەوە پۆتن پرسی هەڵوەشاندنەوەی یاسای ماگنیتسكی كردوەتە كاری لە پێشینەی سیاسەتەكانی دەرەوەی، بەڵام هەموو هەوڵەكانی شكستیانهێناوە". برۆدەر ئاشكراشیكرد كە ئەلكساندە بیریبیلیچینی لە ساڵی 2012دا لە ناوچەی ساری بەریتانیا لەكاتی وەرزشی راكردندا لە نزیك ماڵەكەی كەوتووە و دواتر لە نەخۆشخانە گیانی لەدەستداوە و تائێستاش پۆلیسی بەریتانیا لەوە دەكۆڵێتەوە. بیریبیلیچینی یەكێك بوو لەو سەرچاوە سەرەكییانەی كە زانیاری لەسەر چارەنوسی ئەو پارانە ئاشكراكردبوو كە لە روسیا و لە چوارچێوەی كەیسەكەی ماگنیتسكیدا دزرابوون. "سێرگی ماگنیتسكی" ئەوانەی بە " ماگنیتسكی" سزادراون دیارترین ئەو كەسانەی كە بە گوێرەی یاسای ماگنیتسكی سزادراون ئەمانەن: * رەمەزان قەدیرۆڤی سەرۆكی چیچانی لایەنگری مۆسكۆ كە بە پرۆسەی كوشتن لە چیچان تۆمەتبار كراوە. * ئۆلیگ لۆگۆنۆڤن جێگری سەرۆكی لیژنەی بەدواداچووونی سەر بەوەزارەتی ناوخۆی روسیا كە لێكۆڵینەوەی لە كوشتنی ماگنیتسكیدا كردووە. * دوو دەستەی سەر بە سوپای میانمار بەهۆی رۆڵیانەوە لەو پێشێلكارییانەی بەرامبەر بە رۆهینگییە موسوڵمانەكان ئەنجامدراون. لە ماوەی رابردووشدا ئەندامانی كۆنگرێسی ئەمریكا داوایان لە سەرۆكی وڵات كرد یاساكە لەدژی چەند بەرپرسێكی چین جێبەجێبكات كە تۆمەتبارن بە ئەنجامدانی پێشێلكاریی دژ بە موسوڵمانی ویگۆر لە باكوری چین. سەرچاوە: BBC ARABIC
( درەو میدیا): دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا و ڤلادمێر پوتن، سەرۆكی روسیا ئاماژەیان بەوەداوە كە رەنگە سەردانی عێراق بكەن و رۆژنامەی زەمانیش لە ژمارەی ئەمڕۆ چوارشەممە 21ی تشرینی دووەمی 2018 نوسیوێتی كامیان پێشتر دەگەنە بەغدا؟ رۆژنامەكە دەڵێت: دوو ئاماژەی بەهێز لە یەك كاتدا رۆژی سێشەممە دەركەوتن كە جەختدەكەنەوە ئەگەری ئەوە هەیە سەرۆكی ئەمریكا و سەرۆكی روسیا لە زووترین هەلدا سەردانی عێراق بكەن، بەڵام كامیان پێش كامیان دەگەن، و ئامانجەكانیان چییە ئەگەر گەیشتە بەغدا. رۆژنامەی " واشنتۆن پۆستیش" رۆژی سێشەممە رایگەیاند, ترەمپ راوێژكارەكانی ئاگاداركردوەتەوە كە بۆ یەكەمجار دوای وەرگرتنی دەسەڵات ئەگەری ئەوە هەیە بۆ بەسەركردنەوەی هێزەكانی وڵاتەكەی سەردانی عێراق و ئەفغانستان بكات. رۆژنامەكە لە راپۆرتێكیدا ئاماژەی بەوەشداوە كە راوێژكارانی ئێستا و پێشوووی كۆشی سپی جەختیانكردوەتەوە كە لە رابردوودا و هەتا ئەمداوییە ترەمپ رەتیدەكردەوە سەردانی هێزەكانی ئەمریكا بكات لە عێراق و ئەفغانستان و دەیوت نایەوێت خۆی پەیوەست بكات بەو دوو جەنگەوە كە بە شكستخواردوویان دادەنێت. بەڵام ئەو راوێژكارانە ئاشكرایانكردووە كە ترەمپ لە چەند كۆبوونەوەی رابردوودا باسی لە بابەتی ئەگەری سەردانەكەی بۆ عێراق و ئەفغانستان كردووە. چەند كاتژمێرێك دوای بڵاوبونەوەی ئەو هەواڵە نوسینگەی عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراق هەواڵێكی بڵاوكردەوە و رایگەیاند بە رەسمی سەرۆكی روسیای بانگهێشت كردووە بۆئەوەی سەردانی بەغدا بكات. لە ماوەی رابردووشدا میخائیل بۆگدانۆڤ، نێردەی تایبەتی سەرۆكی روسیا بەجیا لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی عێراق و سەرۆك كۆماری عێراق كۆبوەوە و بەرەسمی بانگهێشتنامەی سەرۆكی روسیای بۆ سەردانی ئەو وڵاتە پێشكەشكردن.
وەرگێڕان و ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ توێژینەوەیەكی نوێی گەیشتوەتە ئەو ئەنجامەی كە ئەو كەسانەی بەیانیان پێش كاتژمێر شەش لەخەوت هەڵدەستن، تەندروستییەكی زۆر باشتریان هەیە و زۆر بەختەوەرترن لەو كەسانەی كە زوو لە خەو هەڵناسن، هەروەها توێژینەوەیەكە چەند سودێكی تری زوو لەخەو هەستان و كاریگەری لەسەر دەروون و رەفتاری رۆژانەی مرۆڤ ئاشكراكردووە. " دونیا موڵكی ئەو كەسەیە زوو لە خەو هەڵدەستێت" بەمشێوەیە شاعیری بەناوبانگی لوبنانی " جوبران خەلیل جوبران" دەیان ساڵ لە مەوبەر باسی زوو لەخەوهەستانی كردووە، لە ئاماژەیدا بۆ سودەكاتی و قۆزتنەوەی كات بۆ جێبەجێكردنی كارە پێویستەكانی رۆژ، هەروەها پەندێكی ئەڵمانیش هەیە كە دەڵێت:" ئەوەی دەیەوێت رێوی راوبكات، پێویستە لەگەڵ مریشكدا لەخەو هەستێت" و لە نێو هەموو نەتەوە و گەلانی تریشدا چەندین نمونەی دیار هەن كە جەخت لەسەر بایەخ و گرنگی زوو لە خەو خەستان دەكەن. توێژینەوەیەكی نوێ: " ئەو كەسانەی زوو دەخەون و بەیانیان كاتژمێر شەش یان پێشتر بە ئاگادێن بەڕێژەی 25%ی مەترسی تووشبونیان بە خەمۆكی كەمدەبێتەوە". توێژینەوەیەكی نوێ كە لە گۆڤاری وەرزی " توێژینەوەكانی پزیشكی دەروونیدا" بڵاوكراوەتەوە روونیكردوەتەوە كە " ئەو كەسانەی زوو دەخەون و بەیانیان كاتژمێر شەش یان پێشتر بە ئاگادێن بەڕێژەی 25%ی مەترسی تووشبونیان بە خەمۆكی كەمدەبێتەوە". بایلی بوش پزیشكی ئوسترالی كە بەشداربووە لە توێژینەوەكەدا لە لێدوانێكیدا كە سایتی رۆژنامەی " دەیلی مەیل"ی بەریتانی بڵاویكردوەتەوە دەڵێت كە پشتگیری لە ئەنجامەكانی توێژینەوەكە دەكات و راشیگەیاندووە زوو لە خەو هەستان ئاسانتر كاتژمێری بایۆلۆجی جەستەی مرۆڤ رێكدەخاتەوە بۆئەوەی لەسەر سیستمی نوێ رابێت، چونكە جارێكی تر جەست دەگەڕێتەوە سەر ریتمی سەرەتایی و زیاتر سروشتیی و ژیان وەك ئەو كاتەیە كە هێشتا گڵۆپی روناكی دانەهێنرابوو. بایلی بوش پزیشكی ئوسترالی: زوو لە خەو هەستان ئاسانتر كاتژمێری بایۆلۆجی جەستەی مرۆڤ رێكدەخاتەوە بۆئەوەی لەسەر سیستمی نوێ رابێت، چونكە جارێكی تر جەست دەگەڕێتەوە سەر ریتمی سەرەتایی و زیاتر سروشتیی و ژیان وەك ئەو كاتەیە كە هێشتا گڵۆپی روناكی دانەهێنرابوو. ئەو پزیشكە لە بەردەوامی قسەكانیدا دەشڵێت:" زوو لەخەو هەستان، هاوكاریت دەكات لە جێبەجێكردنی ئەركە بنچینەییەكانت بەبێ پەلەكردن، بەڵام بۆ وەرگرتنی زۆرترین سود لە زوو لە خەوهەستان كاتێكی تایبەت تەرخان بكەن بۆ ئەنجامدانی ئەو چالاكیانەی كە ئارامی دەروونیت پێ دەبەخشێت، كە بە زۆری ژیانی جەنجاڵ و خێرات لێیان بێ بەشە. بایلی بوش لە كۆتایی قسەكانیشیدا دەڵێت :" ئەو كەسانەی كە دەرنگ لەخەوت هەڵدەستن، بە زۆری بە تەنها دەژین و زۆر جگەرە دەكێشن و رێژەی پەیوەستبوونیشیان بە هاوژینێكەوە كەمتر دەبێت. هەروەها مارنی لیشمان، پزیشكی دەروونی ئوسترالی كە قسەی بۆ " دەیلی مەیل" كردووە باوەڕی وایە كە زوو لە خەوهەستان مەزاجی مرۆڤ بە درێژایی ئەو رۆژە دەگۆڕێت و جەختیشدەكاتەوە كە درەنگ خەوتن ماندوێتی لێدەكەوێـتەوە و لەوانەیە ببێتە هۆی خەمۆكی و دڵەڕاوكێ. سەرچاوە: بەشی عەرەبی DW
( درەو میدیا): داواكاری گشتی سعودییە (5) كەس بەكوشتنو پارچەكردنی خاشقچی تۆمەتباردەكات، داواشدەكات لەسێدارە بدرێن. داواكاری گشتی شانشینی عەرەبی سعودی، ئەمڕۆ لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند: تۆمەتی ئاڕاستەی (11)كەس كردووە لەكۆی ئەو (21) كەسەی لێكۆڵینەوەیان لەگەڵ كراوە، لە دۆسیەی كوژرانی هاوڵاتی " جەمال خاشقچی"و "فەرماندەی تیمی گێڕانەوەی خاشقچی فەرمانی كوشتنی داوە". داواكاری گشتی سعودییە دەشڵێت: دوای دروستبونی شەڕو، بێهوشكردنی لەڕێی دەرزیو گیان لە دەستدانی، لاشەكەیان پارچە پارچە كردووەو بردویانەتە دەرەوەی كۆنوسوڵخانەكە. ئاشكراشیكردووە: بە فەرمانی جێگری پێشوی سەرۆكی دەزگای هەواڵگری سعودییە تیمێك پێكهاتووە بۆ گێڕانەوەی (خاشقچی)و، ڕاوێژكارێكی پێشو بەشداریكردووە لە ئامادەكاری بۆ پرۆسەی گێڕانەوەی ناوبراو. لە كۆنگرە ڕۆژنامەوانییەكەدا داواكاری گشتی وتی: داوای لەسێدارەدانی (5) كەس لەو تۆمەتبارانەیان كردووە كە فەرمانیان داوە و بەشداری پرۆسەی كوشتنی (خاشقی) یان كردووە. ڕۆژی (2) مانگی تشرینی یەكەمی ڕابردو، نوسەرو ڕۆژنامەنوسی سعودی (جەمال خاشقچی) دوای چونی بۆ كۆنسوڵخانەی وڵاتەكەی لە (ئەستەنبوڵ) بە مەبەستی ڕاپەڕاندنی مامەڵەی هاوسەرگیری، لەو ساتەوە دیارنەماو سەرەتا دەسەڵاتدارانی سعودییە نكوڵییان لە دیارنەمانی كرد. دوای چڕكردنەوەی فشارەكانی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، لە ڕۆژی (20) ئەو مانگە سعودییە دانینا بە "مردنی" خاشقچی لەناو كونسوڵخانەی وڵاتەكەیو، هۆكارەكەی بۆ دروستبونی شەڕ گێرایەوە لەنێوان ناوبراو و تیمی كونسوڵخانەكە، ئەمڕۆش داواكاری گشتی سعودییە كۆمەڵێك زانیاری نوێی ئاشكراكردو، بەشێك لەتۆمەتبارەكانی دەستنیشانكرد، بەوپێیەی زۆرێك لەناوەندە نێودەوڵەتیەكان لەو بڕوایەدان كە (خاشقچی) بە فەرمانی ڕاستەوخۆی (محمەد بن سەلمان) شازادەی جێنشینی ئەو وڵاتە كوژراوە. خاشقچی لەساڵی 2017داو لەترسی دەستگیركردنی، وڵاتەكەی بەجێهێشت و ڕویكردە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا و لەچەند بۆنەیەكی جیاوازدا ڕەخنەی لەدەسەڵاتدارانی وڵاتەكەی گرتووە بە تایبەت لە پرسەكانی پەیوەیست بەئازادی ڕادەربڕین و دەستگیركردنی چالاكانی مەدەنی .
وەرگێڕان و ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ وێنەیەكی سەركردەی ئەڵمانیای نازی " ئەدۆڵف هیتلەر" لە زیادكردنێكی ئاشكرادا دەفرۆشرێت و نرخی 10 هەزار دۆلاری لەسەر دانراوە. لە وێنەكەدا هیتلەر كچێكی بچوكی لێوبەخەندەی لە باوەشگرتووە و دیمەنێكی نزیك لە رۆمانسیەت لە وێنەكەدا دەردەخات، بەڵام وردەكاری وێنەكە چیرۆكێكی تراژیدی هەڵگرتووە، چونكە ئەو پیاوە دواتر بووە هۆی كوژرانی شەش ملیۆن جولەكە و ئەو كچە منداڵەشی لە وێنەكەدایە جولەكەیە. سەرەڕای ئەوەش هیلتەر توانی پەیوەندیی هاوڕێیەتی لەگەڵ ئەو كچەدا " رۆزا برنیل نینیاو" دابمەزرێنێت ، كە دوای پێنج ساڵ بە دەستوەردانی گەورە بەرپرسانی نازییەكان كۆتاییپێهات. ئەم وێنە دەگمەنە كە دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1933, لە زیادكردنێكی ئاشكرادا لە ئەمریكا نمایشكرا. خانەی ئەلیكساندەری مێژوویی بۆ زیادكردنی ئاشكرا لە ویلایەتی ماریلاندی ئەمریكا لە كاتی نمایشكردنی وێنەكەدا بۆ فرۆشتن نرخی 10 هەزار دۆلاری لەسەرداناوە كە وێنەگر هێنریك هۆڤمان گرتویەتی. بیڵ پاناگۆپۆڵۆس، شارەزای بواری زیادكردنی ئاشكرادا لە لێدوانێكدا بۆ سایتی " میل ئۆنلاین" وتی:" وێنەكە كە ئیمزاكراوە پارچەیەكی دەگمەنە و لە وێنەی نییە لە پێشووتردا". وتیشی:" هیتلەر راهاتبوو كە بۆ مەبەستی بانگەشە وێنە لەگەڵ منداڵاندا بگرێت، بەڵام ئەوەی نامۆیە ئەم وێنەیە ئەوە نیشاندەدات كە پەیوەندییەكی زۆر نزیكی لەگەڵ ئەو كچە بچكۆلانەیەدا هەبێت، زۆر مایەی سەرسوڕمانە". " خۆشەویستی هیتلەر" هیتلەر لە كاتی ئاهەنگی لە دایكبونیدا ئەو كچە منداڵەی بینیوە و سایتی ئەلیكترۆنی ئەو خانەی زیادكردنە دەڵێت رۆزا و دایكی لەناو ئاپۆرای ئەو جەماوەرەدا بوون كە ساڵی 1933 لە دەرەوەی ماڵی دووەمی هیتلەر وەستابوون كە بە " بێرگهۆڤ" ناودەبرێت و كەوتوەتە سەر زنجیرە چیای ئەڵپ لە باڤاریا. باوەڕ وایە كە هیتلەر بۆی دەركەوتووە كە رۆژی لە دایكبوونی رۆزا هەمان رۆژی لە دایكبونی خۆیەتی لەبەرئەوە،میوانداری خۆی و دایكی دەكات لە ماڵەكەیدا و ئەو وێنەیەی لەگەڵدا دەگرێت. زۆرناخایەنێت هەتا ئاشكرادەبێت كە دایكی كارۆلین جولەكەیە و بەوەش رۆزا لە چاوی دەوڵەتی نازییەوە دەبێت بە جولەكە، بەڵام ئەوە نابێتە هۆی پاشگەزبوونەوەی هیتلەر لە بەردەوامیدان بە هاوڕێیەتی لەگەڵیدا و كۆپییەكی ئیمزاكراوی وێنەكەی بۆ ناردووە و لەسەر نوسیوە:" خۆشەویستەكەم نیناو لە ئەدۆڵف هیتلەرەوە، میونشن 16ی یۆنیۆی 1933". واشدەردەكەوێت كە رۆزا دواتر لای خۆیەوە لە كاتێكی تردا پولی پۆستەی لەسەر فۆتۆكە دانابێت و وێنەی گوڵی لەسەر كێشابێت. لە نێوان ساڵی 1935 و 1938 رۆزا 17 جار نامەی بۆ هیتلەر و فیلهێڵمی یاریدەدەری ناردووە، هەتا ئەو كاتەی مارتن بورمان سكرتێری تایبەتی ئەو سەركردە نازییە داوا لە رۆزا دەكات خۆی و دایكی پەیوەندییان لەگەڵ هیتلەر بپچڕێنن، بەڵام هۆڤمانی وێنەگر دەڵێت هیتلەر ئەو كارەی سكرتێرەكەی بەدڵ نەبووە. هۆڤمان لە كتێبەكەیدا " هیتلەر هاوڕێم بوو" دەڵێت هیتلەر ئاگاداریكردوەتەوە كە " كەسانێك هەن بەهرەی راستەقینەیان هەیە لە تێكدانی هەموو شادییەكانی". نوسەر لە كتێبەكەیدا كە ساڵی 1955 بڵاویكردوەتەوە وێنەیەكی جیاوازتری هیتلەر و رۆزای بڵاوكردوەتەوە لە ژێریدا نوسیویەتی:" خۆشەویستەكەی هیتلەر- زۆر دڵخۆش دەبوو بە بینینی لە بێرگهۆڤ، سەرەڕای ئەوەی هەندێك كەس وایان دەبینی كە ئەو كچە لە رەگەزی ئاری راستەقینە نییە". كۆتاییەكی تراژیدیی دوای ساڵێك لە ئاگاداركردنەوەی رۆزا بۆ پچڕاندنی پەیوەندییەكەی لەگەڵ هیتلەر لەلایەن بۆرمانەوە، جەنگی دووەمی جیهانیی دەستپێدەكات و دوای شەش ساڵیش شەش ملیۆن جولەكە دەمرن و رۆزای هاوڕێ منداڵەكەی هیتلەریش لە تەمەنی 17 ساڵیدا و ساڵی 1943 لە نەخۆشخانەی میونشن و 10 ساڵ دوای یەكەمین دیداری لەگەڵ هیتلەر بە نەخۆشی ئیفلیجی منداڵان دەمرێت. سەرچاوە: بی بی سی
