گفتوگۆی رۆژنامەوانی: نیاز عەبدوڵا " كابینەی نۆیەم تا ئێستا نەیتوانیوە چاكسازی ئەنجامبدات بەڵام جارێ زووە بڕیار بدەین كە ئەم حكومەتە شكستی هێناوەو چاكسازی پێناكرێت" ئەمە بۆچونی عەبدولستار مەجید ئەندامی مەكتەبی سیاسی و سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسلامیە لە پەرلەمانی كوردستان.  عەبدولستار مەجید چاكسازی بەزەحمەت دەبینێت بەتایبەتیش" تا دەسەڵاتی ئەو دوو هێزە بەسەر هەرێمی كوردستانەوە زاڵ بێت" سەبارەت بە فۆرم و شێوازی ئۆپۆزسیۆن بوونی كۆمەڵی ئیسلامی، ئەو ئەندامەی مەكتەبی سیاسی كۆمەڵ رونیدەكاتەوە كە" ئۆپۆوسیۆنێكین بە تێڕوانین و تێگەیشتنی خۆمان، بە سیاسەت و بە مەنهەجی خۆمان ئۆپۆزسیۆنین، بەلای ئێمەوە ئۆپۆزسیۆن مانای ئەوە نیە كە ئێمە دژی ئەو حزبانە بین كە لەدەسەڵاتدان، یان دژی ئەو فراكسیۆنانەبین كە حزبەكانیان لەدەستەڵاتن، ئیمە ئۆپۆزسیۆنی حكومەتین". دەقی گفتوگۆ رۆژنامەوانیەكە   درەو میدیا: ئێوە لەماوەی رابردوو سەردانی مەسعود بارزانیتانكرد، دەرئەنجامی ئەو كۆبونەوەیە كە ئێوە لەمستان كردبێت لەرووی سیاسیوە بریتیە لە چی؟ عەبدولستار مەجید: كۆبونەوەكەی ئێمە لەگەڵ بەرێز  مەسعود بارزانی بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی نێوان كۆمەڵی ئیسلامی و پارتی دیموركاتی كوردستان بوو، كە لەو چەند ساڵەی رابردوودا پەیوەندییەكانمان بە قۆناغێكی ساردو سڕدا تێپەڕی، ئەمەش هۆكارەكەی بۆ ئەوە دەگەڕایەوە بەلای ئیمەوە، ئەو هەڵوێست و قەناعەتانەی ئێمە هەمانبوو سەبارەت بە هەندێك پرس و بابەت  كە هاتە پێشەوە، ئێمە دیارە هەر لەسەر هەمان قەناعەت و مەبدەئو هەڵوێستەكانی خۆمان بەردەوامین، بەڵام دیارە بۆ ئەوكات پێویست بوو كە ئێمە هەڵوێستی خۆمان رۆشن بكەینەوە،  سەردانەكەمان ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكان بوو وەكو دوو حزب، ئێمە ئەوەشمان رونكردەوە كە ئێستا ئۆپۆزسیۆنین لە كوردستان، ئۆپۆوسیۆنێكین بە تێڕوانین و تێگەیشتنی خۆمان، بە سیاسەت و بە مەنهەجی خۆمان ئۆپۆزسیۆنین، بەلای ئێمەوە ئۆپۆزسیۆن مانای ئەوە نیە كە ئێمە دژی ئەو حزبانە بین كە لەدەسەڵاتدان، یان دژی ئەو فراكسیۆنانەبین كە حزبەكانیان لەدەستەڵاتن، ئیمە ئۆپۆزسیۆنی حكومەتین. درەو میدیا: ئەو بۆچونە رونە كە ئێوە دەڵێن ئۆپۆزسیۆنی حكومەتن، نەك پارتە سیاسیەكان، بەڵام هۆكار چیە ئەمجارە جیاواز لە جارەكانی پێشووی ئۆپۆزسیۆن بونتان، ئێوە دەڵێن ئۆپۆزسیۆنی حكومەتن نەك پارتە سیاسیەكان، لە كاتێكدا لە رابردوو ئێوە ئۆپۆزسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستانیش بوون. وەك لایەنێكی بەشدار لە حكومرانی و حكومەت؟  عەبدولستار مەجید: ئەو حاڵەت و روداوانەی كە لە رابردودا رویدا ئەگەر دوبارە ببێتەوە ئێمە هەمان هەڵوێست و هەمان قەناعەت و مامەڵەمان دەبێت، ئەویش ئەوەیە ئەگەر ئێمە كاتێك ئۆپۆزسیۆنی حكومەت بین، ئەوا ئێمە قسە لەسەر حكومەت دەكەین و چاودێری كاروبارەكانی حكومەت دەكەین دیارە دەبێت پەنجە لەسەر كەموكوڕی و گەندەڵی و ناعەدالەتییەكان دابنێین ، ئەگەر ئێمە بەئەركی خۆمان هەڵساین ، دیسان حزب هاتە سەر خەت، بێ بەرگری لەو دامەزراوانە بكات كە ئێمە ئۆپۆزسیۆنی ئەو حكومەت و دامەزراوانەین، ئەوكات ئێمە ناچار دەبین ببینە ئۆپۆزسیۆنی حزبیش، ئێمە ئۆپۆزسیۆنی حزب نین بەڵام كاتێك حزب بێت پشتگیری گەندەڵی و ناعەدالەتی بكات پشتگیری قۆرخكاری بكات، ئێمە ئەو كاتە ناچارین، ئەو هەڵوێست و قەناعەتەی هەمانە بۆ حكومەت ئەوانیش دەگرێتەوە . درەو میدیا: كەواتا پێتان وایە شتێك لە خەسڵەتی پارتی دیموكراتی كوردستان گۆڕا بێت، بۆ ئەوەی ئێوە والێبكات تێگەیشتنێكی تر لەبارەی ئۆپۆسیۆن نەبوونی پارتی دیموكراتی كوردستان بگرنە بەر؟  عەبدولستار مەجید: ئێمە نازانین گۆڕاوە یان دەگۆڕێت، ئێمە بینا لەسەر بڕیارێكی مەكتەبی سیاسی كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان دەكەین كە لەدوای هەڵبژاردنەكان بڕیارماندا، پەیوەندییەكانمان ئاسایی بكەینەوە لەگەڵ حزب و لایەنە سیاسیەكان ئەگەر بەشداری حكومەتمان كرد، حاڵەتێك و ئەگەر بوینە ئۆپۆزسیۆنیش ئەوا حاڵەتێكی كەیە، ئێمە لەسەر ئەو بنەمایە مامەڵەمان كردووە، دەبێت بزانین ئەوانیش چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەوبارودۆخە دەكەن، بۆیە لە داهاتوودا ئەمانە دەیسەلمێت، بەرای من زۆر زەحمەتە ئەم عەقڵیەتە كۆتایی بێت لە هەرێمی كوردستان ئەمە یەكێكە لە هەرە كێشە گەورەكانی حوكمڕانی لە هەرێمی كوردستان بەیەكێك لە هۆكارەكانی شكستی حومكرانی و كە حزب هەمیشە دەستی لەكاروبارەكانی دامەزراوەكانی حكومەت وەرداوە و هەمەكارەبووە، خاوەن بڕیاربووە، بڕیاری بۆ پەرلەمان و حكومەت داوە بڕیاری بۆ سەرۆكایەتی هەرێم و قەزا داوە، بۆیە زەحمەتە واز لەو كارە بهێنن خۆ ئەگەر واز بهێنن، ئەوكات كێشەمان لەگەڵ حزب نیە. درەو میدیا: پێشتر هەوڵ هەبووە ئەمیری كۆمەڵی ئیسلامی  سەردانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان بكات پێش ئەوەی ئێوە بڕیاری ئۆپۆزسیۆن بوون رابگەیەنن؟ بۆچی لەو قۆناغەدا ئەمیری كۆمەڵ سەردانی مەسعود بارزانی نەكرد، بەڵام لەكاتی ئۆپۆزسیۆن بوندا سەردانیكرد؟ عەبدولستار مەجید: تەنها لەپێناو ئەوە بووە كە خەڵكی كوردستان ئەوەی لەلا دروست نەبێت كە كۆمەڵی ئیسلامی لە هەڵوێستەكانی پەشیمان بۆتەوە، چونكە لەوكاتەدا ئەگەر ئەو سەردانە كرابایە، خەڵكی وای لێكدەدایەوە كە ئەمیری كۆمەڵی ئیسلامی بۆیە سەردانی مەسعود بارزانی كردووە بۆ ئەوەی ببرێتە حكومەت، ئەو قسەیە دەشكرا بەراستی، بۆیە ئێمە وتمان نەخێر ئەو سەردانە دوادەخەین بۆ كاتێكی گونجاو بۆیە بەرای مەكتەبی سیاسی ئەم سەردانە لە كاتێكی گونجاودایە، هیچ كاریگەریەكی لەسەر نەبووە، جگە لە ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكان، كارمان بەوە نەبووە كە ئێمە دەبینە ئۆپۆزسیۆن یان دەچینە حكومەت چونكە ئەمە كۆتایی پێهاتبوو، وە هیچ كێشەیەكی واشمان نەبوو كە كێشەیەكی ئانی بێت، تەنها باسی ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكان كرا، باسی بارودۆخی كەركوك كرا، باسی پەیوەندی حزبەكان كرا. درەو میدیا: ئایا لە كۆبونەوەكە شتێكی وا باسكرا كە تا ئێستا ئێوە بۆ رای گشتیتان بڵاونەكردبێتەوە، بتانەوێت ئاشكرای بكەن؟  عەبدولستار مەجید: نەخێر كۆبونەوەیەكی زۆر ئاسایی بوو، پەیوەندییەكانی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان و كۆمەڵی ئیسلامی، هەروەها پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغداد، ئەو هەوڵانەی كە بۆ گەیشتن بە رێككەوتن لەگەڵ حكومەتی ناوەند، باسی كەركوك و ناوچە جێناكۆكەكان كرا، ئێمە هەوڵ ئەدەین هاوهەڵوێست بین بەتایبەتی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك. درەو میدیا: دوای  رێگری لە مەحمود سەنگاوی و روداوی تەقەكردن لە بارەگای حزبەكان لە سلێمانی و هەولێر، چەند ئومێدت ماوە بە گۆڕانكاری لە عەقڵیەتی حزبەكاندا؟ عەبدولستار مەجید: ئومێدمان زۆر لاوازە ئێمە هەمیشە وتومانە ئەم دامەزراوانەی حكومەتی هەرێم دامەزراوەی راستەقینە بن، بەرئەركەكانی خۆیان هەڵستن، دووربن لە دەستوەردانی حزب و پاشخانی كێشە حزبیەكانی رابردوو بەڵام بەداخەوە ئەم دامەزراوانەی هەرێم وەك كەڵەكی سەرئاو وایە، كەڵەكێك چەند بەردێك دادەنێیت لەناو ئاو بەڵام كە شەپۆلێكی بەهێز دێت دەیروخێنێت، ئەو لێكتێگەیشتن و رێككەوتنانەی لە هەرێمی كوردستانیش هەیە بەشێكی بۆ ئەوەیە كە دەستی حزب بەهێز بكات لە حكومەت و دامەزراوەكانی هەرێمی كوردستان من پێم وایە ئەمە كۆتایی پێنەهاتووە چەندین رێگریش بەتایبەت رێگری لە ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی و تەقەكردن لە بارەگاكانی یەكتر، ئەگەر رێككەوتنەكان لەسەر بناغیەكی بەهێز بن، روداوەكان بەو ئاراستەیە نابن كە مەترسی دوو ئیدارەیی   درووست ببێتەوە. درەو میدیا: ئەی چەند مەترسی لەسەر كۆمەڵی ئیسلامی هەیە، بەتایبەت پێشتر فشارتان لەسەر بوو تەقە لە بارەگاكانتان كرا؟ تا ئێستا چەندین ئەندامی ئێوە بێسەرو شوێنن ئازاد نەكراون؟ چارەنووسیان دیارنیە؟ ئەم مەترسیانە هێشتا چەند بەهێزن لەسەر ئێوە؟   عەبدولستار مەجید: مەترسیەكان نەك لەسەر كۆمەڵی ئیسلامی مەترسیەكان لەسەر ئەزمونی هەرێمی كوردستانیشە، مەترسیەكان لەسەر تاك بە تاكی هاوڵاتی هەرێمی كوردستانە، ئەو مەترسیانە هەیە بەڵام ئێمە لە رابردوودا ئەو قۆناغانەمان تێپەراندووە،  درەو میدیا: ئێوە مەترسی ئەوەتان هەیە ئەو حاڵەتانە دوبارە بنەوە بەرامبەر بە كۆمەڵی ئیسلامی بەتایبەت ئەوانەی رابردوو هیچیان نەگەیشتنە ئەنجام  ؟ عەبدولستار مەجید: ئومێدەوارم ئەوەی لە رابردوو بینیمان چ لەشەڕی ناوخۆ چ لە دوو ئیدارەیی، هەوڵدان بۆ ترساندن و تۆقاندنی خەڵكی دوبارە نەبێتەوە، دەخوازین ئەو روداوانەی كە لە نێوان پارتی و یەكێتیش روودەدەن نەیگەیەننە روداوی نەخوازراو هێز كۆبكەنەوە، ئەوان كە باسی یاسا و دادگا دەكەن فەرموون با كێشەكانی خۆیان ببنە بەردەم یاسا و لە دادگا یەكلای بكەنەوە ، پێم وایە بارودۆخ و روداوەكان بە شێوەیەكە كە رێگە نادەن ئەو روداوانە دووبارە ببنەوە، وە ئەگەر دووبارە ببێتەوە زیانی زۆر گەورە دەكەن.    درەو میدیا: دەرئەنجام و باسی گۆنگرەی كۆمەڵی ئیسلامی بە كوێ گەیشتووە؟ عەبدولستار مەجید: ئێمە هەوڵەكانمان بەردەوامە بۆ كاركردن لەسەر رێوشوێنەكانی كۆنگرە پێی ناوەتە قۆناغێكی نوێ لیژنەی ئامادەكاری كۆنگرە درووستكراوە، بڕیار وایە لەم مانگەدا كۆبونەوەكان لە مەڵبەندەكان بكرێت كە ئەوە قۆناغی یەكەمە، قۆناغی دووەم دەستپێكردنی كۆنفرانسە ناوچەییەكانە، ئامادەبونە بۆ بەستنی كۆنگرە. درەو میدیا: هیچ جۆرە ململانێیەك لەسەر كۆنگرە رویداوە، بەجۆرێك باس لە دوو بۆچونی دەكرێت، جۆرێكیان داوای ئۆپۆزسیۆنی توند دەكەن و جۆرێكیشیان داوای بەنەرمی مامەڵەكردن دەكەن لەگەڵ ئەو حزبانەی لە حكومەتن، ئەو دوو دیدگایە چۆن جێگەیان دەبێتەوە؟ عەبدولستار مەجید: جارێ پێویستە بۆ هەموولایەك رونبێتەوە، كە ململانێیەكمان نیە لە ئێستادا، وەك باسی دەكەیت لە وادەی نزیك بونەوەی گۆنگرە، هەمیشە بڕیارو هەڵوێستەكانمان بە راوێژ بووە، راوێژكردن یەكێكە لە سەرەكیترین بنەمای بڕیاردان، ئێمە بڕیارمانداوە كە ئۆپۆزسیۆن بین كاتی خۆی مەكتەبی سیاسی بریاریدا بۆ بەشداری لە كابینەی هەشتەم ، ئێمە لە مەكتەبی سیاسی بڕیارمانداوە كە بە عەقڵ و تێگەیشتنی خۆمان لەم كابینەیە ببینە ئۆپۆزسیۆن نەك بە تێروانینی كەسی دیكە، ئۆپۆزسیۆن بۆخۆی كۆمەڵێك مەبادیئی خۆی هەیە كە پابەند دەبین پێیەوە، ئێمە لە ئێستادا هیچ كێشەیەكمان نیە لەو رووەوە ئێمە نە ئەوەیە هەندێك نەرم مامەڵە بكات و هەندێكی تر توند بەڵكو مامەڵەیەكی میانڕەو دەكەین لە ساحەكەدا، ئێمە بەزۆرینە لە مەكتەبی سیاسی ئەوەمان چەسپاندووە كە ببینە ئۆپۆزسیۆن رەنگە كەمینەیەكیش هەبوبن دژی بوون بەڵام دەبێت پەیوەست بن بە زۆرینەوە.  درەو میدیا: ئەوەی حكومەت لە سەرەتاوە بانگەشەی چاكسازی دەكرد پێتان وایە چەندی جێبەجێكراوە، ئایا حكومەت لە ماوەی ئەم چەند مانگە توانیویەتی چاكسازی بكات؟ عەبدولستار مەجید: بەڕای ئێمە نەخێر نەیتوانیوە چاكسازی ئەنجام بدات، بەڵام جارێ زووە ئەو بڕیارە بدەین كە ئەم حكومەتە شكستی هێناوەو چاكسازی پێناكرێت،بەڵام ماوەی زیاتر لە دوو مانگە ئەم حكومەتە پێكهاتووە شتێكی زەق و گەورە نەبینراوە كە ئەنجامی دابێت، كوردەواری خۆشمان دەڵێت شەوە زەنگ لە ئێوارەوە دیارە، ئێمە ئومێدمان وایە بتوانێت چاكسازی بكات گەندەڵی نەهێڵێت قۆرخكاری بنەبڕبكات، بەڵام ئێمە ئەمە بەزەحمەت دەبینین تا دەسەڵاتی ئەم دوو هێزە بەسەر هەرێمی كوردستانەوە زاڵ بێت، هەروەك پەندە عەرەبیەكە دەڵێت:( سێبەر چۆن راست دەبێت گەر دار خوار بێت).   درەو میدیا: ئەگەر چاكسازی نەكرێت و ئەم بارودۆخە هەر بەردەوام بێت ئێوە بانگهێشتی مەسرور بارزانی دەكەن بۆ پەرلەمان؟ دەنگی بۆ كۆ دەكەنەوە؟ عەبدولستار مەجید: هەڵبەت ئێمە هەموو رێكارە یاساییەكان كە لەپەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی كوردستاندا هاتووە بۆ چاودێریكردنی حكومەت و كاروبارەكانی حكومەت دەیگرینەبەر هەرلە پرسیارپێكردن كە ئێمە چەند جار پرسیارمان ئاراستەی وەزارەتەكانكردووە، هەوڵماندووە تا پرسیاركردن و بانگهێشتكردنی سەرۆكی حكومەت و جێگرەكەی و وەزیرەكان، خۆ ئەگەر بە ئەركی خۆیان هەڵنەستان ئێمە بۆ رای گشتی بڵاودەكەینەوە.   

درەو میدیا:  كاتژمێر 11ی پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ لایەنە سیاسیەكان لە مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەی گۆڕان لە شاری سلێمانی كۆدەبنەوە و بڕیاری كۆتایی دەدەن لەسەر لۆگۆ و سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە جێناكۆكەكان. بە پێی زانیارییەكانی( درەو میدیا) عەبدولڕەحمان مستەفا داوای كردووە ئەمڕۆ بۆ ماوەی 10 خولەك بەشداری لە كۆبونەوەی لایەنەكاندا بكات، بەڵام خواستی خۆی نەشاردۆتەوە بۆ رەزامەندی نواندن لەسەر داوای لایەنەكان بۆ سەرۆكایەتی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی. لە یەكەم كۆبونەوەی لایەنە سیاسیەكاندا لە هەولێر پێشنیازی دانانی عومەر سیەد عەلی رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان كرابوو بۆ سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی، بەڵام عومەر سەید عەلی رەتیكردبوەوەو رایگەیاندبوو كە پێویستە كەسێكی خەڵكی كەركوك و ناوچە جێناكۆكەكان بكرێتە سەرۆكی قەوارەكە  زانیارییەكانی (درەو میدیا) ئاماژە بەوەش دەكەن نیەتێك هەیە لای هەندێك هێزی سیاسی كە دواجار عەبدولڕەحمان مستەفا بكرێتە سەرۆكی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ پارێزگای كەركوك . لە دوو كۆبونەوەی رابردوویان لە شاری هەولێر، لایەنەكان لەسەر یەك لیستی رێككەوتن بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە جێناكۆكەكان. •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستان لە كەركوك بۆ یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بێت.  •    مخەوەل( رێپێدراو)ی گشتی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە ناوچە كوردستانیەكان بۆ بزوتنەوەی گۆڕان •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە نەینەوا بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بێت.

 درەو میدیا:  " هۆكاری دەست بەكارنەبوونی كاندیدی پارێزگاری كەركوك تەنها پارتیە كەس كێشەی نیە تەنها پارتیە ڕێككەوتنەكان جێ بەجێ ناكات "ئەمە وتەی قادر عەزیز ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتیمانی كوردستانە كە بە دەنگی ئەمریكای راگەیاندووە.     قادر عەزیز پارتی دیموكراتی كوردستان تۆمەتبار دەكات لەسەر جێبەجێنەكردنی رێككەوتنامەكانی نێوانیان" یەكێتی كێشەی نیە، كەس كێشەی نیە تەنها پارتیە ڕێككەوتنەكان جێ بەجێ ناكات و هۆكاری دەست بەكارنەبوونی كاندیدی پارێزگاری كەركوك تەنها پارتیە بەداخەوە ئەمە ئاماژەیەكی خراپە و بۆ خۆیان زیان دەكەن ئەگەر وابێت لەمەودوا هیچ متمانەیەك بە ڕێككەوتنەكان نامێنێت وە یەكێتیش دەبێت بڕیاری خۆی بدات ئەگەر پارتی پابەندی ڕێككەوتنەكان نەبێت ، چونكە یەكێتی لەسەر بنەمای ئەو ڕێككەوتنانە بەشداری لەحكومەت كردووە نەك لەسەر بنەمای تر."  ئەو ئەندامەی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیگەرانی حزبەكەی لە دانانی ئەو یاریدەدەرانەی مەسرور بارزانی دەردەبڕێت "قوباد تاڵەبانی" جێگری سەرۆكی حكومەت، سەرۆكی حكومەت خەریكە چەندین یاریدەدەر بۆ خۆی دادەمەزرێنێت لەسەر حسابی یەكێتی و گۆڕان، بەڕاستی یەكێتی و گۆڕان نیگەرانن لەم هەڵسوكەوتە وە پێمان باشە بۆ ئەوە "میسداقیەتە" لەنێوانماندا بمێنێت بۆ ئایندەش ئێمە پابەندی ڕێككەوتنەكان بین، ئەو ڕێككەوتنانەی حكومەتی لەسەر دامەزراوە، ئەو ڕێككەوتنەی پارێزگاری كەركوك، پارتی پابەندی ڕێككەوتنەكان بێت، وە حەزدەكەم بزانی بەشداری یەكێتی لەحكومەت لەسەر بنەمای ئەم ڕێككەوتنانەیە ."     بە وتەی قادر عەزیز  قوباد تاڵەبانی نیگەرانی خۆی گەیاندۆتە یەكێتی "بەڵێ، بەڵێ، پێی وتوین و نەیشاردۆتەوە كە تا ئێستا وەك پێویست دەسەڵاتەكانی نەدراوەتێ، "كاك قوباد" ئەمەی بە بەمەكتەبی سیاسی وتووە و مەكتەبی سیاسی لەو بارەیەوە بڕیار دەدات وە بەڕاستی ئەمە ئاماژەیەكی خراپە، وە یەكێتی ناتوانێت تاسەر بێدەنگ بێت، ئەگەر خەڵكەكەی دەسەڵاتی نەبێت لەناو حكومەت كەواتە یەكێتی چی دەكات لەناو حكومەت؟. ئاشكراشیكرد" بڕیارە لەهەفتەی داهاتوو پارتی و یەكیتی كۆببنەوە ئەم مەسەلانە یەكلایی بكەنەوە كە پارتی بۆچی پابەندی ڕێككەوتنەكان نابێت و لەسەر چ بنەمایەك ئەم ڕێككەوتنانە كراوە؟ ." قادر عەزیز ئەوەشی وت" ئەم سیاسەتەی پارتی هەڵەیە دەیكەن و زیان بە خۆیان و حكومەتەكەی خۆیان دەگەیەنن، یەكێتی هێزی سەرەكیە لەبەشداری كردنی لەم حكومەتەدا، ئەوان دروشمی كوردستانی بەهێزیان بەرز كردۆتەوە، ئایا بەم شێوەیە كوردستان بەهێز دەبێت؟ بەم شێوەیە حكومەتەكە بەهێز دەبێت؟ ئەمە بۆ خۆیان خراپە." بڕیاری كشانەوە لە حكومەت دەدەن؟ قادر عەزیز وتی" نا ئێستا زووە بۆ ئەو بریارە ، بەڵام بە دڵنیاییەوە یەكێتی بەبێ دەسەڵاتی لەم حكومەتە بەردەوام نابێت."   سەبارەت بەیەك لیستی حزبە كوردیەكان لە ناوچە جێناكۆكەكان ئەندامەكەی مەكتەبی سیاسی یەكێتی دەڵێت " یەك لیستی كوردی لەناوچە جێناكۆكەكان پێشنیاری یەكێتی نیشتمانی كوردستان بوو لایەنەكانی تریش ڕازی بوون، چونكە بەلای یەكێتیەوە یەك لیستی كورد لەو ناوچانە گرنگە چونكە ئەو ناوچانە ناوچەی جێناكۆكن و تا ئێستا یەكلایی نەبۆتەوە بۆیە پێویستە كورد زۆرینەی دەنگەكان بەدەست بهێنیت یا لانی كەم، دەنگی كورد كەم نەكات ، یەكێتی لەو ڕوانگەیەوە داوای یەك لیستی كردووە، خۆشبەختانە هەموو لایەنەكان گەیشتنە ئەو باوەڕەی كە ئەم یەك لیستیە پێویستە تا بتوانین زۆرینەی دەنگی نەك كورد بەڵكو دەنگی غەیرە كوردیش بەدەست بهێنین، ئێستا تەنها ماوەتەوە سەر لۆگۆ و دیاریكردنی سەرۆكی لیست و ناوی كاندیدەكان بۆیە وەك ئاماژەم پێی كرد بەرژەوەندی كورد لەوەیە كە زۆرترین كورد بەشداری لە هەڵبژاردنەكەدا بكات."    قادر عەزیز جەختییكردەوە یەكێتی هەمان جەماوەری پێش 16ی ئۆكتۆبەری هەیە، لەو ڕوەوە وتی" یەكێتی سەنگ و قورسایی پێش 16ی ئۆكتۆبەری ماوە ئەگەرنا چۆن شەش كورسی دەهێنا لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عیراقدا." ئەگەر خەڵك پێی وابێت یەكێتی لەكەركوك خیانەتی لێكردوون ئەی بۆ ئەو هەموو دەنگەی پێدەدەن بۆ دەنگیان بە هیچ حیزبێكی تر نەدا؟ ئەمە تۆمەتێكە لە ئەنجامی شكستی ڕیفراندۆم ، چونكە ئەوانەی ڕیفراندۆمیان كرد تا خۆیان لە بەرپرسیارێتیەكە بدزنەوە و شكستی خۆیان دابپۆشن دەڵێن یەكێتی خیانەتی كردووە ، بەڵام ئەوە قەناعەتی میللەتی ئێمە نیە ئەوەی كەركوكی بەجێ نەهێشت وە ئەو ناوچانەی بەجێنەهێشت تەنها یەكێتی نیشتمانی كوردستان بوو لەبەر ئەوە خەڵك بەچاوی خۆی لە "ئەرزی واقیعدا" ئەم شتانە دەبینێت و گوێ نادات بەم پڕوپاگەندانە، یەكێتی دڵنیایە لەوەی كە دەنگی جارانی پێشوو پێش 16ی ئۆكتۆبەر دەهێنێتەوە لەكەركوك، خۆ ئەگەر خۆشی ئەم دەنگە نەهێنێتەوە لیستی كوردی ئەم دەنگە دەهێنێتەوە، لیستی كوردی بۆ یەكێتی گرنگە ، چونكە مەسەلەكە بەرژەوەندی یەكێتی خۆی نیە ، بەڵكو زیاتر بەرژەوەندی كوردە لەم ناوچانە."  

درەو میدیا: بزوتنەوەی گۆڕان كاندیدی بەشێك لە پۆستەكانی دیكەی یەكلاكردۆتەوەو هەفتەی داهاتوو رادەستی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانیان دەكات. هێمن شێخانی ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان بە( درەو میدیا)ی راگەیاند: بڕیارە هەفتەی داهاتوو بزوتنەوەی گۆڕان كاندیدی بریكاری وەزارەتەكانی ( شارەوانی، كارەبا، ناوخۆ ، پەروەردە)، سەرۆكی دەستەی داهاتە نەوتییەكان، ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە، یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی، رادەستی مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان بكات. هێمن شێخانی ئاماژە بەوەش دەكات" بەپێی رێككەوتنی پارتی و گۆڕان تا 15ی مانگی داهاتوو زۆربەی پۆستەكان یەكلادەكرێتەوە"  بەپێًی بڕیاری جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان، دەسەڵاتی یەكلاكردنەوەی كاندیدی وەزیر و پۆستەكانی دیكەی بزوتنەوەی گۆڕان دراوتە دەست عومەر سەید عەلی رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان، بۆیە لە هەفتەی داهاتوودا عومەری سەید عەلی كاندیدی ئەو پۆستانە یەكلادەكاتەوەو ئاراستەی سەرۆكی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستانی دەكات.  بەركەوتی بزوتنەوەی گۆڕان لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان: •     جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان/ مستەفا سەید قادر  •    وەزارەتی ئاوەدانكردنەوە‌و نیشتەجێكردن/ دانا عەبدولكەریم  •     وەزارەتی كارو كاروباری كۆمەڵایەتی/ كوێستان محەمەد  •    وەزارەتی دارایی‌و ئابوری/ ئاوات شێخ جەناب  •    وەزارەتی بازرگانی/ كەمال موسلیم  •     بریكاری وەزیری ناوخۆ  •    بریكاری وەزیری كارەبا  •    بریكاری وەزیری پەروەردە •    بریكاری وەزیری شارەوانیەكان •    سەرۆكی سندوقی داهاتە نەوتییەكان •    یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆكاروباری چاكسازی •    ئەمینداری وەزارەتی پێشمەرگە  •    سێ نوێنەرایەتی دەرەوە •    ئەندامێكی ئەنجومەنی ئاساییشی هەرێمی كوردستان •    12%ی راوێژكارەكان •    12%ی بەڕێوەبەر گشتییەكان   

درەو میدیا: لە كۆبونەوەی ئەمڕۆی حزبە كوردستانیەكاندا پشنیازی عەبدولڕەحمان مستەفا دەكرێت بۆ سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە كوردستانیەكانی دەرەوەی هەرێم. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لە كۆبونەوەی دوێنێی حزبە سیاسیەكانی هەرێمی كوردستان سەبارەت بە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە كوردستانیەكانی دەرەوەی هەرێم، رزگار عەلی ئەندامی مەكتەبی سیاسی و بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان پێشنیازی ( عومەر سەید عەلی) رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان دەكات بۆ سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی، بەڵام دوای ئەوەی عومەری سەید عەلی وەڵامی پێشنیازەكە ناداتەوە، بۆیە لە كۆبونەوەی ئەمڕۆدا پێشنیازی رێبوار تاڵەبانی دەكرێت بۆ سەرۆكی قەوارەكەو لەلایەن یەكێتی نیشتیمانی كوردستانەوە رەت دەكرێتەوە، دواتر بە رەزامەندی هەموو ئەندامانی ئامادەبووی حزبە سیاسیەكان پێشنیازی عەبدولڕەحمان مستەفا دەكرێت بۆ سەرۆكی قەوارەكە، دوای ئەوەی پەیوەندی پێوە دەكرێت، پێیان رادەگەیەنێت، كە سبەی وەڵامیان دەداتەوە.  بڕیارە رۆژی سێشەمەی داهاتوو لایەنە سیاسیەكان لە مەكۆی  بزوتنەوەی گۆڕان كۆببنەوەو تیادا بڕیاری كۆتایی لەسەر سەرۆكی قەوارەكەو لۆگۆی ( لیستی هاوپەیمانی كوردستانی ) دەدرێت. لە كۆبونەوەكەی ئەمڕۆدا بڕیاردرا: •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستان لە كەركوك بۆ یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بێت.  •    مخەوەل( رێپێدراو)ی گشتی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە ناوچە كوردستانیەكان بۆ بزوتنەوەی گۆڕان •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە نەینەوا بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بێت.   

درەو میدیا:  بەرێوەبەرو ئەفسەرانی پاسپۆرتی سلێمانی رەتی دەكەنەوە ئاگاداری بڵاوكردنەوەی ئەو نوسراوە بن كە ئاراستەی بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانی یەكێتیان كردووە سەبارەت بەو نیگەرانیانەی كە لە بەڕیوەبەری پاسپۆرتی سلێمانیان هەبووە. لە نوسراوێكی فەرمیدا  كە ئاراستەی ( درەو میدیا) كراوە، بەرێوەبەرو 9 ئەفسەری بەرێوەبەرایەتی پاسپۆرتی سلێمانی رایدەگەیەنن" ئێمە ئاگاداری بڵاوكردنەوەی ئەو راپۆرتە نین كە لە رۆژی 22/8/2019 لە سايتی درەو میدیا بڵاوكراوەتەوەو ئەو بۆچونەمان نیە، واباشتر بوو بۆ ئیتیكی كاری رۆژنامەوانی پشتراستی ئەو هەواڵەتان بكردایەتەوەو دوای رەزامەندیمان بڵاوتان بكردایەتەوە".  بەرێوەبەری نوسینگەی پاسپۆرتی سلێمانی و ئەو 9 ئەفسەرە نوسیویانە  " ئەو راپۆرتە هەموو سنورێكی رۆژنامەوانی بەزاندووە لەبەر ئەوەی ناوزڕاندنتان بۆ كردووین"  لە بەرواری 22/8/2019 ( درەو میدیا) نوسراوێكی 10 ئەفسەری بەڕێوەبەرایەتی پاسپۆرتی سلێمانی بە واژووی خۆیانەوە بڵاوكردەوە كە ئاراستەی حاكم قادر بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانی یەكێتیان كردبوو، باسیان لەگەندەڵی و نیگەرانیەكانیان كردبوو لە بەرێوەبەری پاسپۆرتی سلێمانی، درەو میدیا وەك پەیوەست بوون بە ئیتیكی رۆژنامەوانیەوە، سەرەڕای ئەوەی نوسراوەكەی وەك خۆی بە واژووی خۆیان بڵاوكردەوە لێدوانی لایەنی پەیوەندیداریشی بۆ وەرگرتبوو كە عەمید سالار عەبدوڵایەو بەڕێوەبەری پاسپۆرتی سلێمانییە، ناوەڕۆكی تۆمەتەكانی رەتكردەوە و رایگەیاند"ئەوان سەربە وەزارەتی ناوخۆی عێراقن‌و بەپێی یاسا بۆیان نییە لێدوان بدەن".

(درەو میدیا): پارتی دیموكراتی كوردستان بە فەرمی یەكێتی نیشتمانی كوردستانی ئاگاداركردوەتەوە بەهیچ شێوەیەك قسە لەسەر دۆسیەی نەوت نەكات‌و رەخنە لەو كەرتە نەگرێت. سەرچاوەیەكی باڵا لەناو پارتی بە (درەەو میدیا) راگەیاند، حزبەكەی لەسەر ئاستی باڵا پەیامی بۆ مەكتەبی سیاسی یەكێتی ناردووە كە خۆی لە قسەكردن لەبارەی دۆسیەی نەوت‌و پرسی شەفافیەت لەو كەرتەدا بەدوربگرێت. سەرچاوەكە وتی:" پارتی بەفەرمی مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئاگاداركردووە لەوەی، كە پارتی مانگانە پشكی نەوت رادەستی یەكێك لە بەرپرسانی باڵای یەكێتی دەكات، بۆیە یەكێتی مافی ئەوەی نییە لەسەر دۆسیەی نەوت رەخنە لە پارتی‌و حكومەت بگرێت". بەگوێرەی قسەی سەرچاوەكە، پارتی بۆ دڵنیاكردنەوەی بەرپرسانی مەكتەبی سیاسی یەكێتی، تەنانەت ژمارەی بانكیی ئەو بەرپرسەی یەكێتی ئاشكراكردووە كە مانگانە بڕی (25) ملیۆن دۆلار بە نوێنەرایەتی یەكێتی لە پشكی نەوتی هەرێمی كوردستان وەردەگرێت. سەرچاوەكە باسی لەوەكرد، ئەو بانكەی كە بەرپرسەكەی یەكێتی ژمارە حسابییەكەی تێداكردووەتەوە، بانكێك لە شاری دوبەی ئیماراتی عەرەبی‌و ئێستا كۆی پارەی كەڵەكەبووی نەوتی یەكێتی لەو بانكە گەیشتووەتە (ملیارێك‌و 250 ملیۆن) دۆلار، بەڵام زۆرینەی سەركردایەتی‌و مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئاگاداری ئەو ژمارە بانكییە نین. ئەمە لەكاتێكدایە یەكێتی نیشتمانی كە بڕیارە كۆتایی ئەمساڵ كۆنگرە بكات، ماوەی شەش مانگە لەڕێگەی لیژنەیەكی (3) كەسییەوە خەریكی كۆكردنەوە‌و رێكخستنەوەی سەرچاوەكانی دارایی حزبە، لەوچوارچێوەیەشدا بوو ژمارەیەك دەزگای میدیایی سەربە كارەكتەرەكانی یەكێتی سەرچاوەی داراییان راگیراو بەوهۆیەوە داخران. 

درەو میدیا:  مەسرور بارزانی جگە لە جێگری سەرۆكی حكومەت پێنج یاریدەدەر بۆ خۆی دیاری دەكات، بەم هەنگاوەش كابینەكەی دەبێتە كابینەی یاریدەدەر.  جیاواز لە كابینەكانی پێشووی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كابینەی نۆیەمدا ( یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت) وەك پۆستێكی نوێ و بە ژماریەكی زۆر دیاریكراوە، كە ئەمەش لە گفتوگۆ و رێككەوتنی نێوان لایەنەكاندا بۆ پێكهێنانی حكومەتی هەرێمی كوردستان باس نەكراوەو رێككەوتنی لەسەر نەكراوە، تەنها رێككەوتن لە سەر جێگری سەرۆكی حكومەت( قوباد تاڵەبانی ) كە لە پشكی یەكێتی دەبێت، یاریدەدەرێك بۆ سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی، ئەویش دوای دەركردنی یاسایەك لە پەرلەمانی كوردستان لە پشكی بزووتنەوەی گۆڕان دەبێت. بەڵام تا ئێستا سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان فەرمانی بۆ چوار یاریدەدەر دەركردووە، بۆ كاروبارەكانی ( وزە، وەبەرهێنان و راژەی گشتی، تەندروستی، دارایی و ئابوری)، فەرمانەكان راستەوخۆ لەلایەن مەسرور بارزانیەوە دەركراوە بەبێ رێككەوتن لەگەڵ لایەنەكانی بەشدار لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان، كە بریتین لە:  •    ئاشتی هەورامی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وزەو سامانە سروشتیەكان •    رێباز حەملان یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وەبەرهێناو راژەی گشتی  •    محەمەد حاجی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری تەندرووستی  •     د. رانیا مەجید یاریدەدەرێك بۆ كاروباری ئابوری •    یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی كە پشكی بزوتنەوەی گۆڕانەو هێشتا دیاری نەكراوە  بەپێی زانیارییەكانی(درەو میدیا) هەریەك لە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و بزتنەوەی گۆڕان نیگەرانن لە دیاریكردنی ئەو ژمارە زۆرەی یاریدەدەر بۆ سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، پێیان وایە سەرەڕای ئەوەی لە رێككەوتنی پێكهێنانی حكومەتدا گفتوگۆ لەسەر یاریدەدەرەكانی سەرۆكی حكومەت نەكراوە، لە هەمانكاتدا ئەو لایەنانە گومانیان هەیە كە دیاریكردنی ئەو یاریدەدەرانە بۆ سنورداركردنی دەسەڵاتی وەزیرەكانیان بێت لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان.  

درەو میدیا:  مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ژنێك دەكاتە یاریدەدەری خۆی بۆ كاروباری ئابوری. سەرچاوەیەكی باڵا لە حكومەتی هەرێمی كوردستان بە ( درەو میدیا)ی راگەیاند: هاوكات لەگەڵ دەركردنی فەرمانی دەستبەكاربوونی محەمەد حاجی  وەكو یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری تەندرووستی، مەسرور بارزانی فەرمانی بۆ( د. رانیا مەجید ) دەركردووە وەك یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری ئابوری  بەپێی بەدواداچونەكانی (درەو میدیا) د. رانیا مامۆستایە لە زانكۆی ئەمریكی لەدهۆك و دكتۆرای لەبواری ئابوریدا هەیە.  تا ئێستا بەفەرمی مەسرور بارزانی چوار یاریدەدەری بۆخۆی دەستنیشانكردووە كە بریتین لە: •    ئاشتی هەورامی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وزەو سامانە سروشتیەكان •    رێباز حەملان یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وەبەرهێناو راژەی گشتی  •    محەمەد حاجی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری تەندرووستی  •     د. رانیا مەجید یاریدەدەرێك بۆ كاروباری ئابوری  •    ئەمە سەرەرای یارێدەدەرێك بەناوی یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی، كە بەر بزوتنەوەی گۆڕان كەوتووە. 

درەو میدیا: یەكێتی نیشتیمانی كوردستان  پۆستەكانی لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان پڕ دەكاتەوە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) یەكێتی چەند كاندیدێكی یەكلاكردۆتەوە بۆ وەرگرتنی پۆستی بریكاری وەزارەتەكان ( د. سۆران جەمال تاهیر) بۆ بریكاری وەزیری تەندروستی، ( سەردار محەمەد غەفور) بۆ بریكاری وەزیری شەهیدان و ئەنفالكراوان، ( لیوا چەتۆ ساڵح) بۆ بریكاری وەزیری ناوخۆ، كە بە فەرمانێكی سەرۆكی هەرێمی كوردستان جەلال شێخ كەریم لە پۆستی بریكاری وەزیری ناوخۆ خانەنشینكرا، ( حاجی مەسیفی) بۆ سەرۆكی دەستی مین.   بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) یەكێتی چەند كاندیدێكی یەكلاكردۆتەوە بۆ وەرگرتنی پۆستی بریكاری وەزارەتەكان ( د. سۆران جەمال تاهیر) بۆ بریكاری وەزیری تەندروستی، ( سەردار محەمەد غەفور) بۆ بریكاری وەزیری شەهیدان و ئەنفالكراوان، ( لیوا چەتۆ ساڵح) بۆ بریكاری وەزیری ناوخۆ، كە بە فەرمانێكی سەرۆكی هەرێمی كوردستان جەلال شێخ كەریم لە پۆستی بریكاری وەزیری ناوخۆ خانەنشینكرا، ( حاجی مەسیفی) بۆ سەرۆكی دەستی مین.

درەو میدیا:  " ڕیفراندۆم پڕۆسەیەكی هەڵەبوو، وەك شتێك بوو "عەشایەرانە" كرا، لەگەڵ ئەوەم لە ئێستاوە كاربكەین بۆ ئامادەكاری كردن بۆ ڕیفراندۆمێكی حەقیقی" ئەمە وتەی بەهار مەحمود پەرلەمانناری بزوتنەوەی گۆڕان كە بە دەنگی ئەمریكای راگەیاندووە.  بەهار مەحمود ریفراندۆم بە پرۆسەیەكی هەڵە ناو دەبات" ڕیفراندۆم پڕۆسەیەكی هەڵەبوو بەڵام مانای ئەوەنیە ئێمە لەگەڵ ڕیفراندۆم نین بۆ سەربەخۆیی كوردستان بەڵام ڕیفراندۆم كارتێكی ئەوەندە ئاسان نیە كە هەموو ساڵێك جارێك یا دووجار بێیت یاری پێبكەیتت و دووبارەی بكەیتەوە و دووبارەی بكەیتەوە دەبێت ژینگەی خۆی بۆ ئامادەبكەیت من لەگەڵ ئەوەم كە لە ئێستاوە كاربكەین بۆ ئامادەكاری كردن بۆ ڕیفراندۆمێكی حەقیقی كە مەبەستەكەی سەربەخۆیی كوردستان بێت"  ئەو پەرلەمانتارەی بزوتنەوەی گۆڕان بەكارهێنانی كارتی ریفراندۆم بە هەڵە ناو دەبات" ئەو ڕیفراندۆمەی تر كارتێك بوو بەكارهێنرا و سوتێنرا بەمەبەستی شاردنەوەی چەند كێشەیەك بوو لەوكاتەدا بەمەبەستی شەخسی بوو ئیتر بەهەر مەبەستێك بوبێت یا بەهەڵە بوو كە لەوانەیە بەهەڵە كاتەكەیان هەڵبژاردبێت "ئەلموهیم" ڕاست نەبوو." بەهار مەحمود پرۆسەی ریفراندۆم بە كارێكی عەشایەری لەقەڵەم دەدات"لەڕاستیدا ئەنجامدانی ڕیفراندۆم بۆ دروستكردنی دەوڵەتی كوردی یەكێكە لە ئامانجەكانی هەموو كوردێك بەڵام ئامانج جیایە وە ئەوەی لە واقیعدا هەیە جیایە، ئەوەی كە كرا لەهەرێمی كوردستان من پێشتر هەموو ئەنجامەكانیم وەك خۆی پێشبینی كردبوو، چونكە ئامادەكاری بۆ نەكرابوو كات و ئامادەكارییەكەی پێویست نەبوو خۆی ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی پێویستی بە ژینگەیەكە كە لەڕووی نێودەوڵەتی و نێوخۆیی و هەرێمیەوە ئامادەكاری بكەیت ئنجا دەست پێبكەیت، جگەلەوەی كەدەبێت لەناوخۆدا لەڕێگای دامەزراوە دەستورییەكانەوە كە پەرلەمانە ئەنجام بدرێت ئەمانە هیچی نەكرابوو وەك شتێك بوو "عەشایەرانە" كرا ئەوەبوو لە 51%ی خاك لەدەست درا دۆخی كورد زۆر زۆر هاتۆتەوە دواوە خۆی كورد سێ- چوار كێشەی هەیە لەبەغداد، كێشەی خاك، نەوت، بودجە، پێشمەرگە، شەراكەتی ڕاستەقینەیی) ئەگەر سەیر بكرێت كێشەی خاك كە هەرە كێشە گەورەكانە بەیەكجار هاتۆتەوە دواوە سەیری ڕیفراندۆم بكرێت كورد لەناوچە دابڕێنراوەكان چەند "موسەیتر" بوون بەڵام ئێستا هەمووی لەدەست دراوە." سەبارەت بە دەنگدانی رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان بە بەڵی بەهارمەحمود رونی دەكاتەوە"یەكەمین شت دەنگدانی "بەڕێز ڕێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان" ئەوە بۆچونێكی شەخسی "جەنابی "بوو ، ئەوە بزوتنەوەی گۆڕان نەبوو كە بەڕۆژێكی مێژووی ناوی برد و بە "بەڵێ" دەنگیدا بەڵام بەو شێوەیەی ئەو "ڕێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان" هەموو جەستە و ژیانی خۆی بۆ خەبات و خزمەتی كوردستان پێشكەشكردووە ئاساییە و مافی خۆیەتی بەوشێوەیە سەیری ڕیفراندۆم بكات و گوزارشتی لێبكات بەڵام هەڵوێستی فەرمی بزوتنەوەی گۆران هەڵوێستەكەی جڤاتی گشتی بزوتنەوە گۆڕان بوو كە وتی" دەنگدەرانمان ئازاد دەكەین كەچۆن دەنگدەدەن بە ڕیفراندۆم "بە بەڵێ یاخود بە نەخێر" وە من هەڵوێستی خۆم چەند مانگێك پێش ڕیفراندۆم ڕاگەیاندووە."

درەو میدیا: یەكێتی نیشتیمانی كوردستان سەرچاوەی دارایی ژمارەیەك لە كەناڵە میدیاییە نافەرمییەكانی رادەگرێت و بەشێك لەو میدیایانەش بەناچاری دادەخرێن. چەند رۆژێكە سایتی تۆڕی هەواڵی سلێمانی ( SNN ) لەكاركردن راوەستاوە، بەپێی زانیارییەكانی ( درەو میدیا) دەزگای میدیایی كوردسات كە لە پێنج كەناڵ پێكهاتووە لەگەڵ دامەزراوەی خاك، لەبەردەم ئەگەری داخستندان. ئەم دامەزراوانەی كە رووبەرووی مەترسی داخستن بونەتەوە، ئەو دامەزراوانەن كە لەلایەن (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) هاوسەری (جەلال تاڵەبانی) و ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتیەوە سپۆنسەر دەكران، بەڵام ئێستا بەهۆی دووركەوتنەوەی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) لە شانۆی سیاسی، پشتیوانی سیاسی و داراییان لەدەستداوە.  بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لەدوای دووركەوتنەوەی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد)ەوە سەرچاوەی دارایی ئەم دامەزراوانە رادەستی دارایی گشتی یەكێتی كراوە، یەكێتی ئێستا لە رێگەی لیژنەیەكەوە بەناوی (لیژنەی دارایی) سەرقاڵی كۆكردنەوەو رێكخستنەوەی سەرچاوە داراییەكانییەتی، لیژنەی دارایی بڕیاریداوە ئەو دەزگایانەی كە راستەوخۆو بەفەرمی سەربە مەكتەبی راگەیاندنی یەكێتی نین و سەربە كارەكتەرەكانی ناو حزبن، سەرچاوەی داراییان لەناو حزبدا ببڕێت، بۆیە دامەزراوەكانی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) بڕیارەكە گرتونیەتیەوە. لەیەكەم كاردانەوەشدا (شاناز ئیبراهیم ئەحمەد) خۆشكی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) لە تۆری كۆمەڵایەتی فەیس بووك پۆستێكی بڵاوكردۆتەوەو نوسیویەتی(كوردسات یادگاری دادە و مام جەلالە وەك بیلبیلەی چاومان دەیپارێزین). ( درەو میدیا) زانیویەتی بەرپرسانی یەكێتی نیگەرانن لە سیاسەتی كەناڵی كوردسات، كە هەواڵ و چالاكی بەرپرسانی یەكێتی بڵاوناكاتەوە، بەدیاریكراویش هەواڵ و چالاكیەكانی (كۆسرەت رەسوڵ عەلی) جێگری یەكەمی سكرتێری گشتی یەكێتی و (بەرهەم ئەحمەد ساڵح) سەرۆك كۆمار و جێگری سكرتێری گشتی یەكێتی بڵاوناكاتەوە.  بەپێی زانیاریەكانی( درەو میدیا) ئێستا كارمەندانی ( SNN) موچەی پێنج مانگ و كەناڵەكانی كوردسات موچەی چوار مانگیان دەكەوێتە لای دەزگاكانیان و چاوەڕەوانن بۆیان بگەڕێننەوەهەرچەندە لەژێر فشاردا ئەمڕۆ موچەیەكی كارمەندانی كوردستان دراوە. 

 (درەو میدیا): مەسعود بارزانی تەنها (18) وشەی بۆ یادی ریفراندۆم نوسی بەڵام لە دوایین پرسەنامەیدا كە بۆ كۆچی( مستێ سمگەمور)ى نوسیوە بە (96) وشە گوزارشت لە دڵگرانی خۆی دەكات، لایەنە سیاسیەكانی دیكەی هەرێم كە بەبەڵێ دەنگیان بۆ ریفراندۆمەكەدا، ئەمڕۆ بێدەنگیان هەڵبژارد، بەرەی نەخێریش بە پەیامێك شكستی ریفراندۆمی بیرهێنایەوە. ئەمڕۆ دوو ساڵ تێپەڕی بەسەر ریفراندۆمەكەی ساڵی 2017ی هەرێمی كوردستان بۆ سەربەخۆیی‌و جیابونەوە لە عێراق، تا ساتی نوسینی ئەم هەواڵە، هیچ یەكێك لە لایەنە سیاسییەكانی هەرێم بەیاننامەیان بەبۆنەی ئەو یادەوە بڵاونەكردوەتەوە. مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان كە خۆی رێبەرایەتی ریفراندۆمەكەی كرد، بۆ یادی دوو ساڵەی ریفراندۆم تەنیا لە ئەژماری تایبەتی خۆی‌و بە زمانی ئینگلیزی پەیامێكی كورتی لەبارەی ئەو یادەوە بڵاوكردەوە، چەند كاتژمێرێك دواتر پەیجی بارەگای بارزانی دەقی ئەو پەیامە كورتەی بە زمانی كوردی بڵاوكردەوە. پەیامەكەی بارزانی بۆ یادی دوو ساڵەی ریفراندۆم تەنیا (18) وشە بوو كە نوسراوە:" لەم رۆژە پیرۆزەدا، سڵاو و ڕێزو پێزانینم هەیە بۆ هەموو ئەوانەی خۆیان نەچەماندو، ناچەمێنن، دەست‌و چاوی هەموویان ماچ دەكەم". ئەمە لەكاتێكدایە بارزانی لە دوایین پرسەنامەدا كە بۆ كۆچی(مستەفا ئیسماعیل حاجی) ناسراو بە (مستێ سمگەمور) كەسایەتی كوردی سوریا، مەسعود بارزانی بە(96) وشەی گوزارشت لە دڵگرانی خۆی دەكات، واتا بە (78) وشە زیاتر لە یادی ریفراندۆم لە (مستێ سمگەمور) زیاتر نوسیوە. لەبەرامبەردا لایەنە بەشدارەكانی تری ریفراندۆم بەدیاریكراویش یەكێتی نیشتمانی‌و كوردستان‌و یەكگرتووی ئیسلامی كە ئەندامیان لە لیژنەی باڵای ریفراندۆمدا هەبوو، پشتیوانی ریفراندۆمەكەیان كرد، بۆ یادی ئەو رۆژە هیچ پەیام‌و بەیاننامەیەكی سیاسییان بڵاونەكردەوە. بزوتنەوەی گۆڕان‌و كۆمەڵی ئیسلامیش كە لە لیژنەی باڵای ریفراندۆمدا نەبوون‌و دواین ساتەكان پشتیوانیان لە ریفراندۆمەكە كرد، بەهەمان شێوە ئەمڕۆ بێدەنگ بوون‌و هیچ بەیاننامەیەكی سیاسییان نەبوو. شاسوار عەبدولواحید كە لە رۆژانی بەر لە سازدانی ریفراندۆمدا سەرۆكایەتی جوڵانەوەیەكی كرد بەناوی جوڵانەوەی "نەخێر لە ئێستادا"، ئەمڕۆ بۆ یادی دوو ساڵەی ریفراندۆم پەیامێكی ڤیدیۆیی بڵاوكردەوە‌و تێدا رایگەیاند" هیواداربووین پێشبینییەكەی ئێمە هەڵە دەرچێت‌و پێشبینی ئەوانە راست بێت كە ریفراندۆمەكەیان كرد". بەرەی نەخێر لە ئێستادا تاكە جوڵانەوەی فەرمی بوو كە لەسەروبەندی سازدانی ریفراندۆم دروستبوو، بەئاشكرا داوای دەكرد ریفراندۆم نەكرێت‌و دوابخرێت بۆ كاتێكی تر، ئەوانەی لەم جوڵانەوەیەدا بوون پێیوان وابوو دۆخی ناوخۆیی هەرێم‌و دۆخێكی هەرێمی‌و نێودەوڵەتی لەبار نییە بۆ سازدانی ریفراندۆم، پێشبینییەكەیان راست دەرچوو، ئەم جوڵانەوەیە دواتر بوو بە بنەما بۆ دروستبوونی حزبێكی سیاسی نوێ لە هەرێم بەناوی "جوڵانەوەی نەوەی نوێ" كە ئێستا شاسوار عەبدولواحید سەرۆكایەتی دەكات. محەمەد حاجی مەحمود سكرتێری حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان تاكە لایەنی بەشداری پرۆسەی ریفراندۆم بوو، كە ئەمڕۆ بەبۆنەی ئەو ساڵیادەوە پەیامێكی روون‌و رەوانی بڵاوكردەوە‌و تێیدا جارێكی تر پشتیوانی خۆی بۆ پرۆسەكە دوپاكردەوە، سكرتێری حزبی سۆسیالیست لە پەیامەكەیدا وتی:" ریفراندۆم تاپۆیەكی رەشە لە گیرفانی هەموو كوردێكدا". بەبۆنەی ساڵیادی ریفراندۆمەوە لە دامەدەزگا فەرمییەكانی هەرێم كوردستان هیچ بۆنەیەكی تایبەت رێكنەخرا، جگە لە پەرلەمانی كوردستان كە دانیشتنی ئەمڕۆدا رێواس فایەق سەرۆكی پەرلەمان بەوبۆنەیەوە وتارێكی خوێندەوە، رەنگە ئەمە هۆكارەكەی بۆ ئەوە بگەڕێتەوە، حكومەتی هەرێمی كوردستان لە رۆژی 24ی ئۆكتۆبەری 2017 بەفەرمی سڕكردنی ئەنجامی ریفراندۆم‌و پابەندبوونی بە بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی عێراقەوە راگەیاند، ئێستا كردنەوەی ئەم بابەتە لەسەر ئاستی دامودەزگا فەرمییەكان رەنگە بە زیان بۆ حكومەتی هەرێم كۆتایی بێت، بۆیە ئەمڕۆ حكومەت بێدەنگی هەڵبژارد.  بەڵام بەرپرسانی پارتی لە دەرەوەی دامودەزگا فەرمییەكان، لە چەند شارو ناوچەیەكی هەرێم ئەمڕۆ بەبۆنەی دوومین ساڵڕۆژی ریفراندۆمەوە، چەند مەراسیم‌و پانێڵێكیان رێكخست. مەیدانی گەرمی روبەڕووبونەوەی دەنگی "بەڵێ"‌و دەنگی "نەخێر"و ئەوانەی ریفراندۆمیان "بایكۆت" كرد، لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبووك بوو، ئەمڕۆ وێنەكانی رۆژانی پێش ریفراندۆم‌و رۆژانی دواتری، پەڕەی تۆڕی كۆمەڵایەتی هەرێمی كوردستانی داگیركرد، هەركەسە‌و لەرونگەی خۆیەوە بەجۆرێك گوزارشتی لەو یادە كرد. (درەو میدیا) پێشتر ئاشكرایكرد، پارتی دیموكراتی كوردستان دەیەوێت بە فەرمی لەرێگەی پەرلەمانی كوردستانەوە رۆژی 25ی ئەیلول بكات بە پشووی فەرمی‌و رۆژی سازدانی ریفراندۆم بكات بە رۆژێكی نیشتمانی، ئەمڕۆ ئومێد خۆشناو سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی كوردستان بە فەرمی پێشنیازی بەنیشتمانیكردنی ئەو رۆژەی كرد.  

(درەو میدیا): یەكگرتووی ئیسلامی پشتڕاستیكردەوە، پرۆژەی دروستكردنی ئەنجومەنی باڵای حزبەكان پێشنیازی سەلاحەدین بەهادین بووە، بەڵام ئەو پێشنیاز نوێ نییە‌و مێژووەكەی بۆ ساڵی 2006 دەگەڕێتەوە. نوسینگەی ئەمینداری گشتی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان وەڵامی لێدوانێكی فازل میرانی سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستانی كوردستانی دایەوە. وەڵامدانەوەكەی نوسینگەی ئەمینداری یەكگرتوو سەربارەت بە لێدوانێكی فازل میرانییە بۆ (دەنگی ئەمریكا)، كە تێیدا لەبارەی دروستكردنی ئەنجومەنی باڵای حزبەكان دەڵێ:" ئەسڵی پێشنیارەكە لە برایانی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستانەوە بوو، هەموو حیزبەكان رەزامەندبووین‌و كاریشی بۆكرا خودی مامۆستا سەلاحەدین بەهائەدین كاری بۆی كردو لە كۆبونەوەیەكدا بۆی شیكردینەوە". پرسی دروستكردنی ئەنجومەنێكی باڵا بۆ حزبە سیاسییەكان وەكو پرۆسەی بە مەرجەعكردنی مەسعود بارزانی لێكدەدرێتەوە، هەندێك لەوانەی رەخنەیان لە دروستكردنی ئەنجومەنێكی لەمجۆرە هەیە، ترسیان هەیە ئەنجومەنەكە بەهۆی مەسعود بارزانییەوە ببێت بە بەدیلی پەرلەمان‌و حكومەت‌و لەسەرو ئەوانەوە بڕیار بدا. لە رونكردنەوەكەیدا نوسینگەی ئەمینداری گشتی یەكگرتوو پشتڕاستیدەكاتەوە كە پێشنیازی دروستكردنی ئەنجومەنی حزبەكان پێشنیازی سەلاحەدین بەهادین بووە، بەڵام ئەمینداری یەكگرتوو ئەو پێشنیازەی لەدوای ساڵی 2006و یەكگرتنەوەی دوو ئیدارەیی‌و لە هەلومەرجێكی تایبەت بووە. نوسینگەی ئەمینداری یەكگرتووە، باسی لەوەكردووە" سەبارەت بەوەی ئێستا لە راگەیاندنەكان باس لە دروستكردنی ئەنجومەنی پارتە سیاسییەكانی كوردستان دەكرێ، بەڕێز ئەمینداری گشتی یەكگرتوو هیچ لێدوانێكی نوێی لەسەر ئەم بابەتە نەبووەو هیچ لایەنێكیش ئەم باسەی بە فەرمی لەگەڵ ئێمە نەكردۆتەوە".

(درەو میدیا): ئەو كۆمپانیایەی كە كاری پاككردنەوەی زبڵ‌و خاشاك دەكات لە پارێزگای هەڵەبجە‌و شارەزوورو پێنجوێن كارەكانی راگرتووە، ئەگەر كێشەكەی چارەسەر نەكرێت، لەماوەی هەفتەیەكدا زبڵ لەو ناوچانە كۆدەبێتەوە‌و دەبێتە هەڕەشە لەسەر تەندروستی گشتی. سەركۆ ئازاد گەڵاڵی ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لە یاداشتێكدا كە بۆ سەرۆكایەتی پەرلەمان‌و لایەنە پەیوەندیدارەكانی ناردووە، داوایان لێدەكات فریای ژینگەو پاك خوێنی شاری هەڵەبجەو قەزاكانی شارزوورو پێنجوێن‌و سەیدسادق بكەون. ئەو پەرلەمانتارە باسلەوە دەكات، ‎كۆمپانیای "گارێكس" ئەركی هەڵگرتنەوەی خۆڵ‌و خاشاكی پارێزگای هەڵەبجەو قەزای پێنجوێن‌و ناحیەو گوندەكانی‌و قەزای سەیدسادق‌و ناحیەو گوندەكانی‌و قەزای شارەزوورو ناحیە و گوندەكانی لەئەستۆگرتووە، مانگی یەكی ئەمساڵ ماوەی گرێبەستەكەی تەواو بوو و درێژ كرایەوە تا مانگی حەوت، ئەو ماوەش تەواو بوو، ‎تائێستاش بەردەوامە لە ئیش، بەبێ ئەوەی ماوەشی بۆ درێژ بكرێتەوە یان كۆمپانیای تازە دەستبەكار ببێت. وەكو لە یاداشتەكەدا هاتووە، كۆمپانیای "گارێكس" ‎ماوەیەك پێش ئێستا كارەكانی بۆ دوو رۆژ راگرتووە‌و گرفتێكی زۆری دروستكردووە، بەهەوڵی هەموو لایەك سولفەیەك بۆ كۆمپانیاكە سەرفكراوەو دەستی بەكار كردەوەتەوە بەبێ ئەوەی چارەسەری كۆتای بكرێ، بەڵام ‎دوێنی دووبارە كارەكانی راگرتوەتەوە. ئازاد سەرۆك گەڵاڵی دەڵێ:" ئەگەر كێشەكە چارەسەر نەكرێت، بۆماوەی یەك هەفتە زبڵی ماڵان‌و بازاڕ فرێنەدرێت، ئەو شارانە ژیانی تێدا قورس دەبێت.. چارەسەر ئەوەیە بە خێرایی لایەنی پەیوەندیدار بێتە سەرخەت‌و گرێبەست لەگەڵ هەر كۆمپانیەك بكات یاخود گرێبەست درێژ بكرێتەوە".