Draw Media

درەو میدیا:  چەند رۆژێکە دژی خراپی دۆخی ئابوری و پەرەسەندنی گەندەڵی لە لوبنان خۆپیشاندان دەستیپیکردووە، ئەمڕۆ رۆژنامەی نیویۆرک تایمزی ئەمریکی بە ئاشکراکردنی پەیوەندییەکی سۆزداری سەعد حەریری سەرۆک وەزیران بەنزینی بە ناڕەزایەتییەکاندا کرد، بە تایبەتیش کە باس لەوە دەکات حەریری بڕێکی زۆر پارەی بۆ خۆشەویستەکەی حەواڵەکردووە. رۆژنامەی نیویۆرک تایمزی ئەمریکی ئاشکرایکرد، بەر لە چەند ساڵێک سەعد حەریری سەرۆک وەزیرانی ئێستای لوبنان بڕی نزیکەی 16 ملیۆن دۆلاری داوە بەکچە نمایشکارێکی جلوبەرگی خەڵکی باشوری ئەفریقا. رۆژنامەکە باسی لەوەکردووە، ئەوکاتەی پارەکەی بەو کچە داوە سەعد حەریری سەرۆک وەزیران نەبووە، واتە هیچ سەرپێچییەکی یاسایی نەکردووە، بەڵام ئاشکرابوونی پەیوەندی سۆزداری ئەو لەگەڵ ئەو کچەدا لە کاتێکی خراپدایە، بە تایبەتی کە ئێستا لوبنان بەدۆخێکی ئابوری سەختدا تێدەپەڕێت. وەکو رۆژنامەکە باسی کردووە، سەعد حەریری لە ئایاری 2013دا پارەکەی خستوەتەسەر حسابی (کاندیس فان دێر میروی) کە نمایشکارێکی تەمەن (20 ساڵە)، پارەکە لەرێگەی بانکێکی لوبنانییەوە حەواڵە کراوە، وەکو کچەکە خۆی باسیکردووە پارەکە خەڵات بووە، بۆیە بەگوێرەی یاساکانی باشوری ئەفریقا هیچ باجێکی نەکەوتوەتەسەر. راپۆرتەکە باسلەوەدەکات، کاتێک پشکنەرانی حکومەت لەبارەی حەواڵەکردنی ئەو پارە زۆرە پرسیاریان لە بانک کردووە، نوێنەری بانکەکە وتویەتی ئەو کەسەی کە پارەکەی حەواڵە کردووە و ئەوەی سودمەند دەبێ لە پارەکە دوو کەسن کە پەیوەندی سۆزداری هەیە لەنێوانیان و پێکەوەن لە دورگەی سیشل. دەسەڵاتی دادوەری باشوری ئەفریقا گومانی لە سروشتی ئەو حەواڵە داراییانە هەیە کە بۆ ئەو کچە نمایشکارە هاتووە، بۆیە لێکۆڵینەوەی دەستپێکردووەو لەو لێکۆڵینەوانەدا دەرکەوتووە پەیوەندی سۆزداری لەگەڵ سەعد حەریری هەیە. بڵاوبونەوەی ئەم هەواڵە لەکاتێکدایە چەند رۆژێکە لە لوبنان دژی خراپی دۆخی ئابوری و پەرەسەندنی گەندەڵی لە لوبنان خۆپیشاندان دەستیپێکردووە.


درەو میدیا:  كاتژمێر 11ی پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ لایەنە سیاسیەكان لە مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەی گۆڕان لە شاری سلێمانی كۆدەبنەوە و بڕیاری كۆتایی دەدەن لەسەر لۆگۆ و سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە جێناكۆكەكان. بە پێی زانیارییەكانی( درەو میدیا) عەبدولڕەحمان مستەفا داوای كردووە ئەمڕۆ بۆ ماوەی 10 خولەك بەشداری لە كۆبونەوەی لایەنەكاندا بكات، بەڵام خواستی خۆی نەشاردۆتەوە بۆ رەزامەندی نواندن لەسەر داوای لایەنەكان بۆ سەرۆكایەتی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی. لە یەكەم كۆبونەوەی لایەنە سیاسیەكاندا لە هەولێر پێشنیازی دانانی عومەر سیەد عەلی رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان كرابوو بۆ سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی، بەڵام عومەر سەید عەلی رەتیكردبوەوەو رایگەیاندبوو كە پێویستە كەسێكی خەڵكی كەركوك و ناوچە جێناكۆكەكان بكرێتە سەرۆكی قەوارەكە  زانیارییەكانی (درەو میدیا) ئاماژە بەوەش دەكەن نیەتێك هەیە لای هەندێك هێزی سیاسی كە دواجار عەبدولڕەحمان مستەفا بكرێتە سەرۆكی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ پارێزگای كەركوك . لە دوو كۆبونەوەی رابردوویان لە شاری هەولێر، لایەنەكان لەسەر یەك لیستی رێككەوتن بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە جێناكۆكەكان. •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستان لە كەركوك بۆ یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بێت.  •    مخەوەل( رێپێدراو)ی گشتی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە ناوچە كوردستانیەكان بۆ بزوتنەوەی گۆڕان •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە نەینەوا بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بێت.


 درەو میدیا:  " هۆكاری دەست بەكارنەبوونی كاندیدی پارێزگاری كەركوك تەنها پارتیە كەس كێشەی نیە تەنها پارتیە ڕێككەوتنەكان جێ بەجێ ناكات "ئەمە وتەی قادر عەزیز ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتیمانی كوردستانە كە بە دەنگی ئەمریكای راگەیاندووە.     قادر عەزیز پارتی دیموكراتی كوردستان تۆمەتبار دەكات لەسەر جێبەجێنەكردنی رێككەوتنامەكانی نێوانیان" یەكێتی كێشەی نیە، كەس كێشەی نیە تەنها پارتیە ڕێككەوتنەكان جێ بەجێ ناكات و هۆكاری دەست بەكارنەبوونی كاندیدی پارێزگاری كەركوك تەنها پارتیە بەداخەوە ئەمە ئاماژەیەكی خراپە و بۆ خۆیان زیان دەكەن ئەگەر وابێت لەمەودوا هیچ متمانەیەك بە ڕێككەوتنەكان نامێنێت وە یەكێتیش دەبێت بڕیاری خۆی بدات ئەگەر پارتی پابەندی ڕێككەوتنەكان نەبێت ، چونكە یەكێتی لەسەر بنەمای ئەو ڕێككەوتنانە بەشداری لەحكومەت كردووە نەك لەسەر بنەمای تر."  ئەو ئەندامەی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیگەرانی حزبەكەی لە دانانی ئەو یاریدەدەرانەی مەسرور بارزانی دەردەبڕێت "قوباد تاڵەبانی" جێگری سەرۆكی حكومەت، سەرۆكی حكومەت خەریكە چەندین یاریدەدەر بۆ خۆی دادەمەزرێنێت لەسەر حسابی یەكێتی و گۆڕان، بەڕاستی یەكێتی و گۆڕان نیگەرانن لەم هەڵسوكەوتە وە پێمان باشە بۆ ئەوە "میسداقیەتە" لەنێوانماندا بمێنێت بۆ ئایندەش ئێمە پابەندی ڕێككەوتنەكان بین، ئەو ڕێككەوتنانەی حكومەتی لەسەر دامەزراوە، ئەو ڕێككەوتنەی پارێزگاری كەركوك، پارتی پابەندی ڕێككەوتنەكان بێت، وە حەزدەكەم بزانی بەشداری یەكێتی لەحكومەت لەسەر بنەمای ئەم ڕێككەوتنانەیە ."     بە وتەی قادر عەزیز  قوباد تاڵەبانی نیگەرانی خۆی گەیاندۆتە یەكێتی "بەڵێ، بەڵێ، پێی وتوین و نەیشاردۆتەوە كە تا ئێستا وەك پێویست دەسەڵاتەكانی نەدراوەتێ، "كاك قوباد" ئەمەی بە بەمەكتەبی سیاسی وتووە و مەكتەبی سیاسی لەو بارەیەوە بڕیار دەدات وە بەڕاستی ئەمە ئاماژەیەكی خراپە، وە یەكێتی ناتوانێت تاسەر بێدەنگ بێت، ئەگەر خەڵكەكەی دەسەڵاتی نەبێت لەناو حكومەت كەواتە یەكێتی چی دەكات لەناو حكومەت؟. ئاشكراشیكرد" بڕیارە لەهەفتەی داهاتوو پارتی و یەكیتی كۆببنەوە ئەم مەسەلانە یەكلایی بكەنەوە كە پارتی بۆچی پابەندی ڕێككەوتنەكان نابێت و لەسەر چ بنەمایەك ئەم ڕێككەوتنانە كراوە؟ ." قادر عەزیز ئەوەشی وت" ئەم سیاسەتەی پارتی هەڵەیە دەیكەن و زیان بە خۆیان و حكومەتەكەی خۆیان دەگەیەنن، یەكێتی هێزی سەرەكیە لەبەشداری كردنی لەم حكومەتەدا، ئەوان دروشمی كوردستانی بەهێزیان بەرز كردۆتەوە، ئایا بەم شێوەیە كوردستان بەهێز دەبێت؟ بەم شێوەیە حكومەتەكە بەهێز دەبێت؟ ئەمە بۆ خۆیان خراپە." بڕیاری كشانەوە لە حكومەت دەدەن؟ قادر عەزیز وتی" نا ئێستا زووە بۆ ئەو بریارە ، بەڵام بە دڵنیاییەوە یەكێتی بەبێ دەسەڵاتی لەم حكومەتە بەردەوام نابێت."   سەبارەت بەیەك لیستی حزبە كوردیەكان لە ناوچە جێناكۆكەكان ئەندامەكەی مەكتەبی سیاسی یەكێتی دەڵێت " یەك لیستی كوردی لەناوچە جێناكۆكەكان پێشنیاری یەكێتی نیشتمانی كوردستان بوو لایەنەكانی تریش ڕازی بوون، چونكە بەلای یەكێتیەوە یەك لیستی كورد لەو ناوچانە گرنگە چونكە ئەو ناوچانە ناوچەی جێناكۆكن و تا ئێستا یەكلایی نەبۆتەوە بۆیە پێویستە كورد زۆرینەی دەنگەكان بەدەست بهێنیت یا لانی كەم، دەنگی كورد كەم نەكات ، یەكێتی لەو ڕوانگەیەوە داوای یەك لیستی كردووە، خۆشبەختانە هەموو لایەنەكان گەیشتنە ئەو باوەڕەی كە ئەم یەك لیستیە پێویستە تا بتوانین زۆرینەی دەنگی نەك كورد بەڵكو دەنگی غەیرە كوردیش بەدەست بهێنین، ئێستا تەنها ماوەتەوە سەر لۆگۆ و دیاریكردنی سەرۆكی لیست و ناوی كاندیدەكان بۆیە وەك ئاماژەم پێی كرد بەرژەوەندی كورد لەوەیە كە زۆرترین كورد بەشداری لە هەڵبژاردنەكەدا بكات."    قادر عەزیز جەختییكردەوە یەكێتی هەمان جەماوەری پێش 16ی ئۆكتۆبەری هەیە، لەو ڕوەوە وتی" یەكێتی سەنگ و قورسایی پێش 16ی ئۆكتۆبەری ماوە ئەگەرنا چۆن شەش كورسی دەهێنا لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عیراقدا." ئەگەر خەڵك پێی وابێت یەكێتی لەكەركوك خیانەتی لێكردوون ئەی بۆ ئەو هەموو دەنگەی پێدەدەن بۆ دەنگیان بە هیچ حیزبێكی تر نەدا؟ ئەمە تۆمەتێكە لە ئەنجامی شكستی ڕیفراندۆم ، چونكە ئەوانەی ڕیفراندۆمیان كرد تا خۆیان لە بەرپرسیارێتیەكە بدزنەوە و شكستی خۆیان دابپۆشن دەڵێن یەكێتی خیانەتی كردووە ، بەڵام ئەوە قەناعەتی میللەتی ئێمە نیە ئەوەی كەركوكی بەجێ نەهێشت وە ئەو ناوچانەی بەجێنەهێشت تەنها یەكێتی نیشتمانی كوردستان بوو لەبەر ئەوە خەڵك بەچاوی خۆی لە "ئەرزی واقیعدا" ئەم شتانە دەبینێت و گوێ نادات بەم پڕوپاگەندانە، یەكێتی دڵنیایە لەوەی كە دەنگی جارانی پێشوو پێش 16ی ئۆكتۆبەر دەهێنێتەوە لەكەركوك، خۆ ئەگەر خۆشی ئەم دەنگە نەهێنێتەوە لیستی كوردی ئەم دەنگە دەهێنێتەوە، لیستی كوردی بۆ یەكێتی گرنگە ، چونكە مەسەلەكە بەرژەوەندی یەكێتی خۆی نیە ، بەڵكو زیاتر بەرژەوەندی كوردە لەم ناوچانە."  


درەو میدیا: بزوتنەوەی گۆڕان كاندیدی بەشێك لە پۆستەكانی دیكەی یەكلاكردۆتەوەو هەفتەی داهاتوو رادەستی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانیان دەكات. هێمن شێخانی ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان بە( درەو میدیا)ی راگەیاند: بڕیارە هەفتەی داهاتوو بزوتنەوەی گۆڕان كاندیدی بریكاری وەزارەتەكانی ( شارەوانی، كارەبا، ناوخۆ ، پەروەردە)، سەرۆكی دەستەی داهاتە نەوتییەكان، ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە، یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی، رادەستی مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان بكات. هێمن شێخانی ئاماژە بەوەش دەكات" بەپێی رێككەوتنی پارتی و گۆڕان تا 15ی مانگی داهاتوو زۆربەی پۆستەكان یەكلادەكرێتەوە"  بەپێًی بڕیاری جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان، دەسەڵاتی یەكلاكردنەوەی كاندیدی وەزیر و پۆستەكانی دیكەی بزوتنەوەی گۆڕان دراوتە دەست عومەر سەید عەلی رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان، بۆیە لە هەفتەی داهاتوودا عومەری سەید عەلی كاندیدی ئەو پۆستانە یەكلادەكاتەوەو ئاراستەی سەرۆكی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستانی دەكات.  بەركەوتی بزوتنەوەی گۆڕان لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان: •     جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان/ مستەفا سەید قادر  •    وەزارەتی ئاوەدانكردنەوە‌و نیشتەجێكردن/ دانا عەبدولكەریم  •     وەزارەتی كارو كاروباری كۆمەڵایەتی/ كوێستان محەمەد  •    وەزارەتی دارایی‌و ئابوری/ ئاوات شێخ جەناب  •    وەزارەتی بازرگانی/ كەمال موسلیم  •     بریكاری وەزیری ناوخۆ  •    بریكاری وەزیری كارەبا  •    بریكاری وەزیری پەروەردە •    بریكاری وەزیری شارەوانیەكان •    سەرۆكی سندوقی داهاتە نەوتییەكان •    یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆكاروباری چاكسازی •    ئەمینداری وەزارەتی پێشمەرگە  •    سێ نوێنەرایەتی دەرەوە •    ئەندامێكی ئەنجومەنی ئاساییشی هەرێمی كوردستان •    12%ی راوێژكارەكان •    12%ی بەڕێوەبەر گشتییەكان   


درەو میدیا: لە كۆبونەوەی ئەمڕۆی حزبە كوردستانیەكاندا پشنیازی عەبدولڕەحمان مستەفا دەكرێت بۆ سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە كوردستانیەكانی دەرەوەی هەرێم. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لە كۆبونەوەی دوێنێی حزبە سیاسیەكانی هەرێمی كوردستان سەبارەت بە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە كوردستانیەكانی دەرەوەی هەرێم، رزگار عەلی ئەندامی مەكتەبی سیاسی و بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان پێشنیازی ( عومەر سەید عەلی) رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان دەكات بۆ سەرۆكی قەوارەی هاوپەیمانی كوردستانی، بەڵام دوای ئەوەی عومەری سەید عەلی وەڵامی پێشنیازەكە ناداتەوە، بۆیە لە كۆبونەوەی ئەمڕۆدا پێشنیازی رێبوار تاڵەبانی دەكرێت بۆ سەرۆكی قەوارەكەو لەلایەن یەكێتی نیشتیمانی كوردستانەوە رەت دەكرێتەوە، دواتر بە رەزامەندی هەموو ئەندامانی ئامادەبووی حزبە سیاسیەكان پێشنیازی عەبدولڕەحمان مستەفا دەكرێت بۆ سەرۆكی قەوارەكە، دوای ئەوەی پەیوەندی پێوە دەكرێت، پێیان رادەگەیەنێت، كە سبەی وەڵامیان دەداتەوە.  بڕیارە رۆژی سێشەمەی داهاتوو لایەنە سیاسیەكان لە مەكۆی  بزوتنەوەی گۆڕان كۆببنەوەو تیادا بڕیاری كۆتایی لەسەر سەرۆكی قەوارەكەو لۆگۆی ( لیستی هاوپەیمانی كوردستانی ) دەدرێت. لە كۆبونەوەكەی ئەمڕۆدا بڕیاردرا: •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستان لە كەركوك بۆ یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بێت.  •    مخەوەل( رێپێدراو)ی گشتی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە ناوچە كوردستانیەكان بۆ بزوتنەوەی گۆڕان •    مخەوەل( رێپێدراو)ی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە نەینەوا بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بێت.   


درەو میدیا:  بەرێوەبەرو ئەفسەرانی پاسپۆرتی سلێمانی رەتی دەكەنەوە ئاگاداری بڵاوكردنەوەی ئەو نوسراوە بن كە ئاراستەی بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانی یەكێتیان كردووە سەبارەت بەو نیگەرانیانەی كە لە بەڕیوەبەری پاسپۆرتی سلێمانیان هەبووە. لە نوسراوێكی فەرمیدا  كە ئاراستەی ( درەو میدیا) كراوە، بەرێوەبەرو 9 ئەفسەری بەرێوەبەرایەتی پاسپۆرتی سلێمانی رایدەگەیەنن" ئێمە ئاگاداری بڵاوكردنەوەی ئەو راپۆرتە نین كە لە رۆژی 22/8/2019 لە سايتی درەو میدیا بڵاوكراوەتەوەو ئەو بۆچونەمان نیە، واباشتر بوو بۆ ئیتیكی كاری رۆژنامەوانی پشتراستی ئەو هەواڵەتان بكردایەتەوەو دوای رەزامەندیمان بڵاوتان بكردایەتەوە".  بەرێوەبەری نوسینگەی پاسپۆرتی سلێمانی و ئەو 9 ئەفسەرە نوسیویانە  " ئەو راپۆرتە هەموو سنورێكی رۆژنامەوانی بەزاندووە لەبەر ئەوەی ناوزڕاندنتان بۆ كردووین"  لە بەرواری 22/8/2019 ( درەو میدیا) نوسراوێكی 10 ئەفسەری بەڕێوەبەرایەتی پاسپۆرتی سلێمانی بە واژووی خۆیانەوە بڵاوكردەوە كە ئاراستەی حاكم قادر بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانی یەكێتیان كردبوو، باسیان لەگەندەڵی و نیگەرانیەكانیان كردبوو لە بەرێوەبەری پاسپۆرتی سلێمانی، درەو میدیا وەك پەیوەست بوون بە ئیتیكی رۆژنامەوانیەوە، سەرەڕای ئەوەی نوسراوەكەی وەك خۆی بە واژووی خۆیان بڵاوكردەوە لێدوانی لایەنی پەیوەندیداریشی بۆ وەرگرتبوو كە عەمید سالار عەبدوڵایەو بەڕێوەبەری پاسپۆرتی سلێمانییە، ناوەڕۆكی تۆمەتەكانی رەتكردەوە و رایگەیاند"ئەوان سەربە وەزارەتی ناوخۆی عێراقن‌و بەپێی یاسا بۆیان نییە لێدوان بدەن".


(درەو میدیا): پارتی دیموكراتی كوردستان بە فەرمی یەكێتی نیشتمانی كوردستانی ئاگاداركردوەتەوە بەهیچ شێوەیەك قسە لەسەر دۆسیەی نەوت نەكات‌و رەخنە لەو كەرتە نەگرێت. سەرچاوەیەكی باڵا لەناو پارتی بە (درەەو میدیا) راگەیاند، حزبەكەی لەسەر ئاستی باڵا پەیامی بۆ مەكتەبی سیاسی یەكێتی ناردووە كە خۆی لە قسەكردن لەبارەی دۆسیەی نەوت‌و پرسی شەفافیەت لەو كەرتەدا بەدوربگرێت. سەرچاوەكە وتی:" پارتی بەفەرمی مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئاگاداركردووە لەوەی، كە پارتی مانگانە پشكی نەوت رادەستی یەكێك لە بەرپرسانی باڵای یەكێتی دەكات، بۆیە یەكێتی مافی ئەوەی نییە لەسەر دۆسیەی نەوت رەخنە لە پارتی‌و حكومەت بگرێت". بەگوێرەی قسەی سەرچاوەكە، پارتی بۆ دڵنیاكردنەوەی بەرپرسانی مەكتەبی سیاسی یەكێتی، تەنانەت ژمارەی بانكیی ئەو بەرپرسەی یەكێتی ئاشكراكردووە كە مانگانە بڕی (25) ملیۆن دۆلار بە نوێنەرایەتی یەكێتی لە پشكی نەوتی هەرێمی كوردستان وەردەگرێت. سەرچاوەكە باسی لەوەكرد، ئەو بانكەی كە بەرپرسەكەی یەكێتی ژمارە حسابییەكەی تێداكردووەتەوە، بانكێك لە شاری دوبەی ئیماراتی عەرەبی‌و ئێستا كۆی پارەی كەڵەكەبووی نەوتی یەكێتی لەو بانكە گەیشتووەتە (ملیارێك‌و 250 ملیۆن) دۆلار، بەڵام زۆرینەی سەركردایەتی‌و مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئاگاداری ئەو ژمارە بانكییە نین. ئەمە لەكاتێكدایە یەكێتی نیشتمانی كە بڕیارە كۆتایی ئەمساڵ كۆنگرە بكات، ماوەی شەش مانگە لەڕێگەی لیژنەیەكی (3) كەسییەوە خەریكی كۆكردنەوە‌و رێكخستنەوەی سەرچاوەكانی دارایی حزبە، لەوچوارچێوەیەشدا بوو ژمارەیەك دەزگای میدیایی سەربە كارەكتەرەكانی یەكێتی سەرچاوەی داراییان راگیراو بەوهۆیەوە داخران. 


درەو میدیا:  مەسرور بارزانی جگە لە جێگری سەرۆكی حكومەت پێنج یاریدەدەر بۆ خۆی دیاری دەكات، بەم هەنگاوەش كابینەكەی دەبێتە كابینەی یاریدەدەر.  جیاواز لە كابینەكانی پێشووی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كابینەی نۆیەمدا ( یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت) وەك پۆستێكی نوێ و بە ژماریەكی زۆر دیاریكراوە، كە ئەمەش لە گفتوگۆ و رێككەوتنی نێوان لایەنەكاندا بۆ پێكهێنانی حكومەتی هەرێمی كوردستان باس نەكراوەو رێككەوتنی لەسەر نەكراوە، تەنها رێككەوتن لە سەر جێگری سەرۆكی حكومەت( قوباد تاڵەبانی ) كە لە پشكی یەكێتی دەبێت، یاریدەدەرێك بۆ سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی، ئەویش دوای دەركردنی یاسایەك لە پەرلەمانی كوردستان لە پشكی بزووتنەوەی گۆڕان دەبێت. بەڵام تا ئێستا سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان فەرمانی بۆ چوار یاریدەدەر دەركردووە، بۆ كاروبارەكانی ( وزە، وەبەرهێنان و راژەی گشتی، تەندروستی، دارایی و ئابوری)، فەرمانەكان راستەوخۆ لەلایەن مەسرور بارزانیەوە دەركراوە بەبێ رێككەوتن لەگەڵ لایەنەكانی بەشدار لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان، كە بریتین لە:  •    ئاشتی هەورامی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وزەو سامانە سروشتیەكان •    رێباز حەملان یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وەبەرهێناو راژەی گشتی  •    محەمەد حاجی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری تەندرووستی  •     د. رانیا مەجید یاریدەدەرێك بۆ كاروباری ئابوری •    یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی كە پشكی بزوتنەوەی گۆڕانەو هێشتا دیاری نەكراوە  بەپێی زانیارییەكانی(درەو میدیا) هەریەك لە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و بزتنەوەی گۆڕان نیگەرانن لە دیاریكردنی ئەو ژمارە زۆرەی یاریدەدەر بۆ سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، پێیان وایە سەرەڕای ئەوەی لە رێككەوتنی پێكهێنانی حكومەتدا گفتوگۆ لەسەر یاریدەدەرەكانی سەرۆكی حكومەت نەكراوە، لە هەمانكاتدا ئەو لایەنانە گومانیان هەیە كە دیاریكردنی ئەو یاریدەدەرانە بۆ سنورداركردنی دەسەڵاتی وەزیرەكانیان بێت لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان.  


شیكاری: كارۆخ عوسمان جیابونەوەی عەلی باباجان و ئەحمەد داود ئۆغڵۆ دامەزرێنەرانی پارتی دادو گەشەپێدانی توركیا لە پارتەكەیان و هەوڵدان بۆ درووستكردنی پارتێكی نوێ، پرسی گەرمی سیاسی ناوخۆی توركیایە، ئەو دوو كارەكتەرە سیاسیە بەشێكی زۆری پەرلەمانتار و سیاسی و كەسە دیارەكانی ئاك پارتیان لەگەڵدایە. بەپێی راپرسی كۆمپانی ( ADA)ی توركی، كە پرسیویەتی ئەگەر ئێستا ھەڵبژاردن بكرێت دەنگ بەكێ دەدەن؟ ئەنجامەكەی (37.5%) دەنگ بە ئاكپارتی دەدەن و (11.5%) دەنگ بە پارتە نوێیەكەی داود ئۆغڵۆ و باباجان دەدەن  سەبارەت بەوەی لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی داهاتوودا دەنگ بەكێ دەدەن؟ (39.1%) دەنگ بە ئەردۆغان دەدەن و (32.6%) دەنگ دەدەن بە علی باباجان، بەڵام داود ئۆغڵۆ دەڵێت" ئامانجی ئێمە بەدەستهێنانی دەنگی (50+1)ە تا بتوانین بەتەنھا حوكمڕانی ئەو وڵاتە بكەین. كاردانەوەكان لەگەڵ ڕاگەیاندنی دەستلەكاركێشانەوەی تیمی (دادو ئۆغڵۆ و عەلی باباجان) دامەزرێنەرانی پارتی داد و گەشەپێدانی دەسەڵاتدار، بەشێكی زۆر لە پەرلەمانتار و سیاسی و جەماوەری ئەو پارتە پشتیوانیان بۆ راگەیاندن، لەبەرامبەریشدا روبەرووی سەرزەنشت و تەشهیرو تەخزوینی بەشێك لە لایەنگرانی ئاكپارتی بوونەوە، ئەوانەی كە بەئاشكرا پەیوەندیان پێوەكردن زۆرینەیان سیاسەتڤانی ناسراو و پسپۆرانی حزبی و ئیدارین كە پێشتر ئەزمونیان ھەبوە. جگە لەو ٣٥ پەرلەمانتارەی كە ئێستا لەئەركدان بەگوتەی داودئۆغڵۆ كە خۆی تەكلیفی مانەوەی لێكردوون لەگروپەكەی ئاكپارتیدا، بەلێشاو خەڵكیتر پەیوەندی ڕاستەوخۆیان پێوە دەكات.  پەرلەمانتارانی پێشووی وەك (كانی تۆرون، علی ساریكایا، فەراموز ئوستون، ئیبڕاھیم توڕھان، جومعە ئیچتەن، تڵعە ئیڕۆڵ دوڕماز، جۆشكون چەكر، دالیا كارداش، عەبدوڵا باشچی، عومەر ئوناڵ، محمد علی پوڵجو) كە نوێنەری شارە گەورەكانی وەك (بوڕسا، ئیزمیر، دیاربەكر، ئەرزنجان، تۆكات، استانبۆڵ، ئانكەڕە، ماڵاتیا، مانیسا و كۆنیا)ن. -    ئایھان سەفەر ئوستون- ئەندامی پێشووی كۆمیتەی مافەكانی مرۆڤ لە TBMM -    سەلجوق ئۆزداغ- جێگری پێشووی سەرۆكی گشتی ئاكپارتی. -    ئاینور ئالگول- ئەندامی كۆمیتەی باڵای ژنانی ئاكپارتی. جگە لەپەرلەمانتاران كە رۆڵی كاریگەریان بەسەر ئیدارەو سیاسەت و كۆمەڵگەوە ھەیە كاریگەری والیەكان بە بەرچاوتر دەبینرێت بەتایبەت لەدوای ھەمواری دەستوری دەوڵەت. -    سەلیم تەموڕجو- والی پێشوی استانبۆڵ -    نەدیم یاماڵی- والی پێشوی ئەنكەڕا -    عەبدولڕەحمان دیمەز- والی پێشوی ئادیامان و سەیفەدین بیلەن والی پێشوتری ھەمان شار. -    جاسم گۆكچە- والی پێشوی ئاگری و پەرلەمانتاری پێشو. -    عەبدوڵا یەشیل- گەورە پارێزگاری ئەمنی ئاكپارتی لەئوڕفا. -    نامیق ئەرگون- والی پێشوی موش. -    موسا ئاڕات- والی پێشوی كۆنیا. -    ئەحمەد ئاكچای- والی پێشوی تەكرداغ. -    ئایدن ئاڵتاچ- والی پێشوی دیاربەكر. -    ئەنوەر چەكر ئۆغڵو- والی ئومڕانیە. -    ئیسلام مەراڵ- سەرۆكی گشتی ڕێكخراوی گەشەپێدانی جیھانی كەمئەندامان. سەلجوك ئۆزداغ جێگری پێشووی سەرۆكی گشتی ئاكپارتی دەڵێت: تا ئێستا زیاتر لە ٣٠ پەرلەمانتاری ئەركدارو چەندین وەزیرو كاربەدەستی گەورەی دەوڵەت پەیوەندیان كردووە كە بێنە ڕیزمانەوە بەڵام ئێمە تەكلیفی مانەوەمان لێكردن تا دوای ڕاگەیاندنی پارتە نوێیەكە. رای ناودارانی توركیا  مەراڵ ئاكشەنەر، سەرۆكی (iyi parti ) دەڵێت: داودئۆغڵۆ و تیمەكەی جگە لەپارتەكانیتر بەشیك لە دەنگی ئێمەش دەبات كە(11.1%)یی دەنگمان ھەیەو زۆرتری ئەو دەنگانەش لەھەرێمی باشوری ڕۆژھەڵاتە (مەبەستی كوردستانی توركیایە)، دەشڵێت؛ بەخاتری (علی باباجان) زۆرینەی دەنگی MHP بۆ حزبە نوێیەكە دەڕوات و ڕەنگە دوای بەشداری حزبە نوێیەكە لەھەڵبژاردندا دەنگی MHP دابەزێت بۆ لە(٤٪‏)، سەرەڕای ئەوەی كە دڵنیایە دەنگیان لێ دەبات ھیوای سەركەوتنیان بۆ دەخوازێت. داودئۆغڵۆ دەڵێت: ئێمە لەئێستادا كەھیچ ناوێكمان نیەو ڕەنگی ئاڵاو لۆگۆی حزب، پەیڕەوی ناوخۆیی و ئەنجومەنی بەڕێوەبردنما نیە، بەڵام لەوە دڵنیاین كە زۆرینەی دەنگی AKP، HDP و MHP دەبەین. دەشڵێت؛ زۆرینەی حزبەكانیتر مەبەستیان تەنھا تێپەڕاندنی ١٠٪‏ یە بۆ ئەوەی بڕۆنە پەرلەمان بەڵام ئامانجی ئێمە تێپەڕاندنی(50+1)ە تا بتوانین بەتەنھا حوكمڕانی ئەو وڵاتە بكەین. داودئۆغڵۆ گوتویەتی: جگە لەسیاسەتڤانان سەدان پسپۆری جیاجیاو ئوستادی زانكۆو چالاكوانی مەدەنی و شەریكە گەورەكانی وەبەرھێنان ئامادەیی پشتیوانیان نیشانداوە بەرامبەرمان، بەھیممەتی ھەموان سەركەوتوو دەبین. باباجان دەڵێت؛ توركیا سیاسەتی ئیداری پێویستی بەجارێكیتر پێداچوونەوە ھەیە، ئێمە لەپڕۆژەكەماندا گرنگیمانداوە بەپاراستنی ئەمنیەتی ناوخۆیی توركیا بۆ ئەوەی گشت پێكھاتەكان پێكەوە بەرەو پێشەوە بڕۆن و بەرقەراركردنی ئاشتیش بەئەولەویەتی كاركردنمان دەزانین. ڕاپرسیەكان چی دەڵێن؟ بەپێی ڕاپرسیەكی كۆمپانیای (Araştırma Değerlendirim Analaiz) ( ADA)كە لە 19/5/2019  ئەنجامیداوەو (١٧٢١ )كەس بەشداریان كردووەو ڕایان دەربڕیوە. -     (44.9%)ی هاولاتیان تەركیزیان لەسەر ئابوری بووە -    (26%) بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی توركیا-ناتۆ-ئەمریكا و مەسەلەی سیستەمی بەرگری S-400 ڕووسی بڕوایان بە علی باباجان ھەیە. -    (74.9%)ی بەشداربوانی راپرسیەكە  بڕوایان وایە كەتوركیا مافی خۆیەتی دەوڵەت پڕ چەك بكات و ھێزی بەرگری ھەوایی گرنگی پێبدات. راپرسیەكە سەبارەت بەھەڵبژاردن پرسیویەتی؛ ئەگەر ئێستا ھەڵبژاردن بكرێت دەنگ بەكێ دەدەن؟ -    ( 37.5%) دەنگ بە ئاكپارتی دەدەن -    (11.5%) دەنگ بە پارتە نوێیەكە دەدەن  پرسیاری راپرسیەكە سەبارەت بەوەی لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیدا دەنگ بەكێ دەدەن (39.1%) دەنگ دەدەن بە ئەردۆغان (32.6%) دەنگ دەدەن بە علی باباجان   بوڵەنت توران؛ سەرۆكی فراكسیۆنی ئاكپارتی لەساڵی ٢٠١٧، بەتەنزەوە باسی سیاسەتی تیمەكەی باباجان و داودئۆغڵۆ دەكات و دەڵێت؛ نازانم ئەوان لەسەرووی فەلسەفەی سیاسی ئاكپارتی چ جۆرە سیاسەتێك دەكەن. لێرەدا بولەنت توران بێخەبەرە لەوەی كەداودئۆغڵو داڕێژەری سیاسەتی ئاكپارتی و پەیڕەوی ناوخۆیی حزبە. لەفەزڵی كەسایەتی داودئۆغڵۆش بوو كە زۆرینەی دەنگی ناوچە كوردیەكانی بەشێنەیی دەھێنا. جاھید ئۆزكانیش سەرۆكی ئێستای فراكسیۆنی ئاكپارتی لەپەرلەمان گوتویەتی؛ داودئۆغڵۆ بەدوای كورسیە لەدەست چوەكەی كەوتووە. ئەویش لەوە بێ ئاگایە كە خەڵكی دەرەوەی توركیاش دەزانێت كە ئەگەر داودئۆغڵۆ بەپێی بڕیارەكانی ئەردۆگان ھەنگاوی نابا ھێشتا ھەر كەسی یەكەمی ئاكپارتی و كەسی دوەمی توركیا دەبوو.  ئاكپارتی خەمی ئایندەیەتی  لەكاتی دەستلەكاركێشانەوەی بەلێشاوی ئەندامانی ئاكپارتی، لەكۆنفڕانسێكدا نوێنەری سەرۆك كۆمار بەھیوابڕاوی و وەڕەسیەوە باسی لەداڕشتنەوەی نێوخۆیی ئاكپارتی كردو گوتیشی لەمانگی ١٠ی ساڵی ئایندەدا كۆنگرەی گشتی دەبەستین، ئەوەش ئاماژەیەكی ڕوونە لەسەر بێداربوونەوەی سەرانی ئاكپارتی. ئەردۆگان لەكۆبوونەوەی والیەكانی سەربەحزبەكەی ئاماژەی بەدابەزینی دەنگی حزبەكەی كردووە لەدواھەمین ھەڵبژاردندا، گوتویەتی: ئێمە( ٢٩٠ ھەزار) دەنگمان كەم كردووە، بەڵام بەدوایدا نەچوون،  ئاكپارتی خاوەنی(10 ملیۆن و 600 هەزار) ئەندامە، كەچی لە (٢٩٠ )ھەزار دەنگ دەپێچێتەوە.!!! دوای جیابوونەوەی داودئۆغڵۆ و باباجانیش زیاتر لە( ٨٠٠ ھەزار )كەس دەستیان لەئاكپارتی كێشایەوە، كەوایە ئێستا ژمارەی ئەندامانی ئاكپارتی( ٩ ملیۆن و ٨٧٠ )ھەزار كەسە. بۆیە ئەردۆگان لەحاڵێكی شپرزەدایەو زۆرینەی كات بەدوای لێكۆڵینەوەیە لەئۆرگانەكانی حزب و ئەندامانەكانی. لاوڕاو پیتەل چی دەڵێت؟ داود ئۆغڵۆ بە یۆرۆنیوزی راگەیاندووە:  لەچەند مانگی ئایندەدا بەتەواوی دێینە مەیدان دڵنیاشین لە ٢٠٢٣ براوەی یەكەمی ھەڵبژاردنەكان دەبین. لەلایەكیترەوە ڕۆژنامەی( TIME )ی بڕیتانی لەڕێی (Laura Pitel) نوسیویەتی؛ ئەگەر علی باباجان لەھەڵبژاردنی سەرۆكایەتیدا ١٠٪‏ی دەنگەكان بەدەست بێنێت ئەوا ئەكڕەم ئیمامۆغڵوی سەرۆكی شارەوانی ئیستانبۆڵ دەبێتە براوەی یەكەمی كۆماری. ئەو ڕۆژنامەیە پێی وایە كە باباجان و داودئۆغڵۆ تەنھا دەنگی ئاكپارتی دەبەن، لەم سۆنگەیەشەوە تێڕوانینەكەیان ڕاستە. بانگھێشتنامەی ڕەفا  لەدوای دەستھەڵگرتنی داودئۆغڵۆ و باباجان و تیمەكەیان لەئاكپارتی حزبی ڕەفا لەڕێی (محەمەد ئاڵتنۆز) جێگری بەڕێوەبەری گشتی مالیەی حزب بانگی داودئۆغڵۆ و یاوەرانی دەكات بۆ ناو حزبەكەی و دەڵێت؛ پارتی ڕەفا دایكی گشت پارتە ئیسلامیەكانی توركیایەو داواتان لێدەكەین بێنەوە ناو پارتەكەتان و لێرە درێژە بەسیاسەت بدەن، وەك گەنجترین سەرۆكی توركیا (فاتیح ئەربەكان) دەوڵەت لەنوێوە داڕێژنەوەو ئیدارەی وڵات بگرنەدەست، لەوڵامدا داودئۆغڵۆ ڕێزی نواندووەو دەڵێت؛ ئێمە بەگڕوتینێكی نوێ و تیم و بەرنامەیەكی نوێ دەمانەوێ توركیا بەڕێوە ببەین. داودئۆغڵۆ سەردانی كوێ دەكات؟ دەوترێت عەبدوڵا ئۆجەلان سەرۆكی زیندانیكراوی( PKK )گوتویەتی؛ دوای ئازادبوونم لەزیندان دەمەوێ  ئەو شوێنەی كە یەكەمجار پێی لێ دادەنێم شاری (ھەكاری) بێت، چونكە زۆرترینی خەڵكی ئەو شارە ئاپۆچیەو زۆرینەی ماڵەكان لەگەریلایەك زیاتریان بەخشیوە بە پەكەكە. داودئۆغڵۆش یەكەم شار دوای جیابوونەوەی لەئاكپارتی كە بۆی چووە (مانیسیا)یە، بەڵام ھێشتا مەبەستی سەردانكردنی بۆ ئەم شارە دیار نیە. یەكێ لەوشارە كوردیانەی كە داودئۆغڵۆ لەوكاتەی سەرۆكی حكومەت بوو چەندینجار سەردانی كرد (ھەكاری) بوو. دووجار سەردانی قەزای گەڤەری كرد كە دەنگی بەدەر لەھەدەپە بە پۆینت بوو، كەچی دوای ئەوسەردان و كۆمەڵێك خزمەتی شارەكە ڕێژەی دەنگی ئاكپارتی گەیشتە(9%). جگە لەوەش، داودئۆغڵۆ  جیاواز لەھەر سەركردەیەكی سیاسی توركیا چەندین جار بەبەكارھێنانی چەند وشەیەكی كوردی ئاماژەی بەئارەزووكردنی بەقسەكردن بەكوردی كردووە. ساڵی ٢٠١٦ لەوان بووم، داودئۆغڵۆ سەردانی شارەكەی كرد، لەتیڤی بینیم داودئۆغڵۆ بەزمانی كوردی ستایشی خەڵكی شارەكەی دەكردو باسی لەزاناو نوسەرە بەناوبانگەكانی كورد دەكرد. یەكێكیش بوو لەوانەی كەدژی دەستپێكردنەوەی شەڕی دەوڵەت-پەكەكە بوون، بڕواشی بەبەشداری كوردان ھەیە لەحوكمڕانی توركیادا. بۆیە بێشك دەنگێكی زۆر لەناوچە كوردیەكان بەلایدا كێش دەبن و جگە لەئاكپارتی لەخودی ھەدەپەش دەنگ دەبات، چونكە ھەوادارێكی زۆری لەناو نوخبەی سەرنجدەرو رۆشنبیری كوردان و توركە ئاشتی خوازەكاندا ھەیە.  


درەو میدیا:  مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ژنێك دەكاتە یاریدەدەری خۆی بۆ كاروباری ئابوری. سەرچاوەیەكی باڵا لە حكومەتی هەرێمی كوردستان بە ( درەو میدیا)ی راگەیاند: هاوكات لەگەڵ دەركردنی فەرمانی دەستبەكاربوونی محەمەد حاجی  وەكو یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری تەندرووستی، مەسرور بارزانی فەرمانی بۆ( د. رانیا مەجید ) دەركردووە وەك یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری ئابوری  بەپێی بەدواداچونەكانی (درەو میدیا) د. رانیا مامۆستایە لە زانكۆی ئەمریكی لەدهۆك و دكتۆرای لەبواری ئابوریدا هەیە.  تا ئێستا بەفەرمی مەسرور بارزانی چوار یاریدەدەری بۆخۆی دەستنیشانكردووە كە بریتین لە: •    ئاشتی هەورامی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وزەو سامانە سروشتیەكان •    رێباز حەملان یاریدەدەرێك بۆ كاروباری وەبەرهێناو راژەی گشتی  •    محەمەد حاجی یاریدەدەرێك بۆ كاروباری تەندرووستی  •     د. رانیا مەجید یاریدەدەرێك بۆ كاروباری ئابوری  •    ئەمە سەرەرای یارێدەدەرێك بەناوی یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی، كە بەر بزوتنەوەی گۆڕان كەوتووە. 


درەو میدیا: یەكێتی نیشتیمانی كوردستان  پۆستەكانی لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان پڕ دەكاتەوە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) یەكێتی چەند كاندیدێكی یەكلاكردۆتەوە بۆ وەرگرتنی پۆستی بریكاری وەزارەتەكان ( د. سۆران جەمال تاهیر) بۆ بریكاری وەزیری تەندروستی، ( سەردار محەمەد غەفور) بۆ بریكاری وەزیری شەهیدان و ئەنفالكراوان، ( لیوا چەتۆ ساڵح) بۆ بریكاری وەزیری ناوخۆ، كە بە فەرمانێكی سەرۆكی هەرێمی كوردستان جەلال شێخ كەریم لە پۆستی بریكاری وەزیری ناوخۆ خانەنشینكرا، ( حاجی مەسیفی) بۆ سەرۆكی دەستی مین.   بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) یەكێتی چەند كاندیدێكی یەكلاكردۆتەوە بۆ وەرگرتنی پۆستی بریكاری وەزارەتەكان ( د. سۆران جەمال تاهیر) بۆ بریكاری وەزیری تەندروستی، ( سەردار محەمەد غەفور) بۆ بریكاری وەزیری شەهیدان و ئەنفالكراوان، ( لیوا چەتۆ ساڵح) بۆ بریكاری وەزیری ناوخۆ، كە بە فەرمانێكی سەرۆكی هەرێمی كوردستان جەلال شێخ كەریم لە پۆستی بریكاری وەزیری ناوخۆ خانەنشینكرا، ( حاجی مەسیفی) بۆ سەرۆكی دەستی مین.


درەو میدیا:  " ڕیفراندۆم پڕۆسەیەكی هەڵەبوو، وەك شتێك بوو "عەشایەرانە" كرا، لەگەڵ ئەوەم لە ئێستاوە كاربكەین بۆ ئامادەكاری كردن بۆ ڕیفراندۆمێكی حەقیقی" ئەمە وتەی بەهار مەحمود پەرلەمانناری بزوتنەوەی گۆڕان كە بە دەنگی ئەمریكای راگەیاندووە.  بەهار مەحمود ریفراندۆم بە پرۆسەیەكی هەڵە ناو دەبات" ڕیفراندۆم پڕۆسەیەكی هەڵەبوو بەڵام مانای ئەوەنیە ئێمە لەگەڵ ڕیفراندۆم نین بۆ سەربەخۆیی كوردستان بەڵام ڕیفراندۆم كارتێكی ئەوەندە ئاسان نیە كە هەموو ساڵێك جارێك یا دووجار بێیت یاری پێبكەیتت و دووبارەی بكەیتەوە و دووبارەی بكەیتەوە دەبێت ژینگەی خۆی بۆ ئامادەبكەیت من لەگەڵ ئەوەم كە لە ئێستاوە كاربكەین بۆ ئامادەكاری كردن بۆ ڕیفراندۆمێكی حەقیقی كە مەبەستەكەی سەربەخۆیی كوردستان بێت"  ئەو پەرلەمانتارەی بزوتنەوەی گۆڕان بەكارهێنانی كارتی ریفراندۆم بە هەڵە ناو دەبات" ئەو ڕیفراندۆمەی تر كارتێك بوو بەكارهێنرا و سوتێنرا بەمەبەستی شاردنەوەی چەند كێشەیەك بوو لەوكاتەدا بەمەبەستی شەخسی بوو ئیتر بەهەر مەبەستێك بوبێت یا بەهەڵە بوو كە لەوانەیە بەهەڵە كاتەكەیان هەڵبژاردبێت "ئەلموهیم" ڕاست نەبوو." بەهار مەحمود پرۆسەی ریفراندۆم بە كارێكی عەشایەری لەقەڵەم دەدات"لەڕاستیدا ئەنجامدانی ڕیفراندۆم بۆ دروستكردنی دەوڵەتی كوردی یەكێكە لە ئامانجەكانی هەموو كوردێك بەڵام ئامانج جیایە وە ئەوەی لە واقیعدا هەیە جیایە، ئەوەی كە كرا لەهەرێمی كوردستان من پێشتر هەموو ئەنجامەكانیم وەك خۆی پێشبینی كردبوو، چونكە ئامادەكاری بۆ نەكرابوو كات و ئامادەكارییەكەی پێویست نەبوو خۆی ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی پێویستی بە ژینگەیەكە كە لەڕووی نێودەوڵەتی و نێوخۆیی و هەرێمیەوە ئامادەكاری بكەیت ئنجا دەست پێبكەیت، جگەلەوەی كەدەبێت لەناوخۆدا لەڕێگای دامەزراوە دەستورییەكانەوە كە پەرلەمانە ئەنجام بدرێت ئەمانە هیچی نەكرابوو وەك شتێك بوو "عەشایەرانە" كرا ئەوەبوو لە 51%ی خاك لەدەست درا دۆخی كورد زۆر زۆر هاتۆتەوە دواوە خۆی كورد سێ- چوار كێشەی هەیە لەبەغداد، كێشەی خاك، نەوت، بودجە، پێشمەرگە، شەراكەتی ڕاستەقینەیی) ئەگەر سەیر بكرێت كێشەی خاك كە هەرە كێشە گەورەكانە بەیەكجار هاتۆتەوە دواوە سەیری ڕیفراندۆم بكرێت كورد لەناوچە دابڕێنراوەكان چەند "موسەیتر" بوون بەڵام ئێستا هەمووی لەدەست دراوە." سەبارەت بە دەنگدانی رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان بە بەڵی بەهارمەحمود رونی دەكاتەوە"یەكەمین شت دەنگدانی "بەڕێز ڕێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان" ئەوە بۆچونێكی شەخسی "جەنابی "بوو ، ئەوە بزوتنەوەی گۆڕان نەبوو كە بەڕۆژێكی مێژووی ناوی برد و بە "بەڵێ" دەنگیدا بەڵام بەو شێوەیەی ئەو "ڕێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان" هەموو جەستە و ژیانی خۆی بۆ خەبات و خزمەتی كوردستان پێشكەشكردووە ئاساییە و مافی خۆیەتی بەوشێوەیە سەیری ڕیفراندۆم بكات و گوزارشتی لێبكات بەڵام هەڵوێستی فەرمی بزوتنەوەی گۆران هەڵوێستەكەی جڤاتی گشتی بزوتنەوە گۆڕان بوو كە وتی" دەنگدەرانمان ئازاد دەكەین كەچۆن دەنگدەدەن بە ڕیفراندۆم "بە بەڵێ یاخود بە نەخێر" وە من هەڵوێستی خۆم چەند مانگێك پێش ڕیفراندۆم ڕاگەیاندووە."


درەو میدیا: یەكێتی نیشتیمانی كوردستان سەرچاوەی دارایی ژمارەیەك لە كەناڵە میدیاییە نافەرمییەكانی رادەگرێت و بەشێك لەو میدیایانەش بەناچاری دادەخرێن. چەند رۆژێكە سایتی تۆڕی هەواڵی سلێمانی ( SNN ) لەكاركردن راوەستاوە، بەپێی زانیارییەكانی ( درەو میدیا) دەزگای میدیایی كوردسات كە لە پێنج كەناڵ پێكهاتووە لەگەڵ دامەزراوەی خاك، لەبەردەم ئەگەری داخستندان. ئەم دامەزراوانەی كە رووبەرووی مەترسی داخستن بونەتەوە، ئەو دامەزراوانەن كە لەلایەن (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) هاوسەری (جەلال تاڵەبانی) و ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتیەوە سپۆنسەر دەكران، بەڵام ئێستا بەهۆی دووركەوتنەوەی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) لە شانۆی سیاسی، پشتیوانی سیاسی و داراییان لەدەستداوە.  بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لەدوای دووركەوتنەوەی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد)ەوە سەرچاوەی دارایی ئەم دامەزراوانە رادەستی دارایی گشتی یەكێتی كراوە، یەكێتی ئێستا لە رێگەی لیژنەیەكەوە بەناوی (لیژنەی دارایی) سەرقاڵی كۆكردنەوەو رێكخستنەوەی سەرچاوە داراییەكانییەتی، لیژنەی دارایی بڕیاریداوە ئەو دەزگایانەی كە راستەوخۆو بەفەرمی سەربە مەكتەبی راگەیاندنی یەكێتی نین و سەربە كارەكتەرەكانی ناو حزبن، سەرچاوەی داراییان لەناو حزبدا ببڕێت، بۆیە دامەزراوەكانی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) بڕیارەكە گرتونیەتیەوە. لەیەكەم كاردانەوەشدا (شاناز ئیبراهیم ئەحمەد) خۆشكی (هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد) لە تۆری كۆمەڵایەتی فەیس بووك پۆستێكی بڵاوكردۆتەوەو نوسیویەتی(كوردسات یادگاری دادە و مام جەلالە وەك بیلبیلەی چاومان دەیپارێزین). ( درەو میدیا) زانیویەتی بەرپرسانی یەكێتی نیگەرانن لە سیاسەتی كەناڵی كوردسات، كە هەواڵ و چالاكی بەرپرسانی یەكێتی بڵاوناكاتەوە، بەدیاریكراویش هەواڵ و چالاكیەكانی (كۆسرەت رەسوڵ عەلی) جێگری یەكەمی سكرتێری گشتی یەكێتی و (بەرهەم ئەحمەد ساڵح) سەرۆك كۆمار و جێگری سكرتێری گشتی یەكێتی بڵاوناكاتەوە.  بەپێی زانیاریەكانی( درەو میدیا) ئێستا كارمەندانی ( SNN) موچەی پێنج مانگ و كەناڵەكانی كوردسات موچەی چوار مانگیان دەكەوێتە لای دەزگاكانیان و چاوەڕەوانن بۆیان بگەڕێننەوەهەرچەندە لەژێر فشاردا ئەمڕۆ موچەیەكی كارمەندانی كوردستان دراوە. 


 (درەو میدیا): مەسعود بارزانی تەنها (18) وشەی بۆ یادی ریفراندۆم نوسی بەڵام لە دوایین پرسەنامەیدا كە بۆ كۆچی( مستێ سمگەمور)ى نوسیوە بە (96) وشە گوزارشت لە دڵگرانی خۆی دەكات، لایەنە سیاسیەكانی دیكەی هەرێم كە بەبەڵێ دەنگیان بۆ ریفراندۆمەكەدا، ئەمڕۆ بێدەنگیان هەڵبژارد، بەرەی نەخێریش بە پەیامێك شكستی ریفراندۆمی بیرهێنایەوە. ئەمڕۆ دوو ساڵ تێپەڕی بەسەر ریفراندۆمەكەی ساڵی 2017ی هەرێمی كوردستان بۆ سەربەخۆیی‌و جیابونەوە لە عێراق، تا ساتی نوسینی ئەم هەواڵە، هیچ یەكێك لە لایەنە سیاسییەكانی هەرێم بەیاننامەیان بەبۆنەی ئەو یادەوە بڵاونەكردوەتەوە. مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان كە خۆی رێبەرایەتی ریفراندۆمەكەی كرد، بۆ یادی دوو ساڵەی ریفراندۆم تەنیا لە ئەژماری تایبەتی خۆی‌و بە زمانی ئینگلیزی پەیامێكی كورتی لەبارەی ئەو یادەوە بڵاوكردەوە، چەند كاتژمێرێك دواتر پەیجی بارەگای بارزانی دەقی ئەو پەیامە كورتەی بە زمانی كوردی بڵاوكردەوە. پەیامەكەی بارزانی بۆ یادی دوو ساڵەی ریفراندۆم تەنیا (18) وشە بوو كە نوسراوە:" لەم رۆژە پیرۆزەدا، سڵاو و ڕێزو پێزانینم هەیە بۆ هەموو ئەوانەی خۆیان نەچەماندو، ناچەمێنن، دەست‌و چاوی هەموویان ماچ دەكەم". ئەمە لەكاتێكدایە بارزانی لە دوایین پرسەنامەدا كە بۆ كۆچی(مستەفا ئیسماعیل حاجی) ناسراو بە (مستێ سمگەمور) كەسایەتی كوردی سوریا، مەسعود بارزانی بە(96) وشەی گوزارشت لە دڵگرانی خۆی دەكات، واتا بە (78) وشە زیاتر لە یادی ریفراندۆم لە (مستێ سمگەمور) زیاتر نوسیوە. لەبەرامبەردا لایەنە بەشدارەكانی تری ریفراندۆم بەدیاریكراویش یەكێتی نیشتمانی‌و كوردستان‌و یەكگرتووی ئیسلامی كە ئەندامیان لە لیژنەی باڵای ریفراندۆمدا هەبوو، پشتیوانی ریفراندۆمەكەیان كرد، بۆ یادی ئەو رۆژە هیچ پەیام‌و بەیاننامەیەكی سیاسییان بڵاونەكردەوە. بزوتنەوەی گۆڕان‌و كۆمەڵی ئیسلامیش كە لە لیژنەی باڵای ریفراندۆمدا نەبوون‌و دواین ساتەكان پشتیوانیان لە ریفراندۆمەكە كرد، بەهەمان شێوە ئەمڕۆ بێدەنگ بوون‌و هیچ بەیاننامەیەكی سیاسییان نەبوو. شاسوار عەبدولواحید كە لە رۆژانی بەر لە سازدانی ریفراندۆمدا سەرۆكایەتی جوڵانەوەیەكی كرد بەناوی جوڵانەوەی "نەخێر لە ئێستادا"، ئەمڕۆ بۆ یادی دوو ساڵەی ریفراندۆم پەیامێكی ڤیدیۆیی بڵاوكردەوە‌و تێدا رایگەیاند" هیواداربووین پێشبینییەكەی ئێمە هەڵە دەرچێت‌و پێشبینی ئەوانە راست بێت كە ریفراندۆمەكەیان كرد". بەرەی نەخێر لە ئێستادا تاكە جوڵانەوەی فەرمی بوو كە لەسەروبەندی سازدانی ریفراندۆم دروستبوو، بەئاشكرا داوای دەكرد ریفراندۆم نەكرێت‌و دوابخرێت بۆ كاتێكی تر، ئەوانەی لەم جوڵانەوەیەدا بوون پێیوان وابوو دۆخی ناوخۆیی هەرێم‌و دۆخێكی هەرێمی‌و نێودەوڵەتی لەبار نییە بۆ سازدانی ریفراندۆم، پێشبینییەكەیان راست دەرچوو، ئەم جوڵانەوەیە دواتر بوو بە بنەما بۆ دروستبوونی حزبێكی سیاسی نوێ لە هەرێم بەناوی "جوڵانەوەی نەوەی نوێ" كە ئێستا شاسوار عەبدولواحید سەرۆكایەتی دەكات. محەمەد حاجی مەحمود سكرتێری حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان تاكە لایەنی بەشداری پرۆسەی ریفراندۆم بوو، كە ئەمڕۆ بەبۆنەی ئەو ساڵیادەوە پەیامێكی روون‌و رەوانی بڵاوكردەوە‌و تێیدا جارێكی تر پشتیوانی خۆی بۆ پرۆسەكە دوپاكردەوە، سكرتێری حزبی سۆسیالیست لە پەیامەكەیدا وتی:" ریفراندۆم تاپۆیەكی رەشە لە گیرفانی هەموو كوردێكدا". بەبۆنەی ساڵیادی ریفراندۆمەوە لە دامەدەزگا فەرمییەكانی هەرێم كوردستان هیچ بۆنەیەكی تایبەت رێكنەخرا، جگە لە پەرلەمانی كوردستان كە دانیشتنی ئەمڕۆدا رێواس فایەق سەرۆكی پەرلەمان بەوبۆنەیەوە وتارێكی خوێندەوە، رەنگە ئەمە هۆكارەكەی بۆ ئەوە بگەڕێتەوە، حكومەتی هەرێمی كوردستان لە رۆژی 24ی ئۆكتۆبەری 2017 بەفەرمی سڕكردنی ئەنجامی ریفراندۆم‌و پابەندبوونی بە بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی عێراقەوە راگەیاند، ئێستا كردنەوەی ئەم بابەتە لەسەر ئاستی دامودەزگا فەرمییەكان رەنگە بە زیان بۆ حكومەتی هەرێم كۆتایی بێت، بۆیە ئەمڕۆ حكومەت بێدەنگی هەڵبژارد.  بەڵام بەرپرسانی پارتی لە دەرەوەی دامودەزگا فەرمییەكان، لە چەند شارو ناوچەیەكی هەرێم ئەمڕۆ بەبۆنەی دوومین ساڵڕۆژی ریفراندۆمەوە، چەند مەراسیم‌و پانێڵێكیان رێكخست. مەیدانی گەرمی روبەڕووبونەوەی دەنگی "بەڵێ"‌و دەنگی "نەخێر"و ئەوانەی ریفراندۆمیان "بایكۆت" كرد، لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبووك بوو، ئەمڕۆ وێنەكانی رۆژانی پێش ریفراندۆم‌و رۆژانی دواتری، پەڕەی تۆڕی كۆمەڵایەتی هەرێمی كوردستانی داگیركرد، هەركەسە‌و لەرونگەی خۆیەوە بەجۆرێك گوزارشتی لەو یادە كرد. (درەو میدیا) پێشتر ئاشكرایكرد، پارتی دیموكراتی كوردستان دەیەوێت بە فەرمی لەرێگەی پەرلەمانی كوردستانەوە رۆژی 25ی ئەیلول بكات بە پشووی فەرمی‌و رۆژی سازدانی ریفراندۆم بكات بە رۆژێكی نیشتمانی، ئەمڕۆ ئومێد خۆشناو سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی كوردستان بە فەرمی پێشنیازی بەنیشتمانیكردنی ئەو رۆژەی كرد.  


(درەو میدیا): یەكگرتووی ئیسلامی پشتڕاستیكردەوە، پرۆژەی دروستكردنی ئەنجومەنی باڵای حزبەكان پێشنیازی سەلاحەدین بەهادین بووە، بەڵام ئەو پێشنیاز نوێ نییە‌و مێژووەكەی بۆ ساڵی 2006 دەگەڕێتەوە. نوسینگەی ئەمینداری گشتی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان وەڵامی لێدوانێكی فازل میرانی سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستانی كوردستانی دایەوە. وەڵامدانەوەكەی نوسینگەی ئەمینداری یەكگرتوو سەربارەت بە لێدوانێكی فازل میرانییە بۆ (دەنگی ئەمریكا)، كە تێیدا لەبارەی دروستكردنی ئەنجومەنی باڵای حزبەكان دەڵێ:" ئەسڵی پێشنیارەكە لە برایانی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستانەوە بوو، هەموو حیزبەكان رەزامەندبووین‌و كاریشی بۆكرا خودی مامۆستا سەلاحەدین بەهائەدین كاری بۆی كردو لە كۆبونەوەیەكدا بۆی شیكردینەوە". پرسی دروستكردنی ئەنجومەنێكی باڵا بۆ حزبە سیاسییەكان وەكو پرۆسەی بە مەرجەعكردنی مەسعود بارزانی لێكدەدرێتەوە، هەندێك لەوانەی رەخنەیان لە دروستكردنی ئەنجومەنێكی لەمجۆرە هەیە، ترسیان هەیە ئەنجومەنەكە بەهۆی مەسعود بارزانییەوە ببێت بە بەدیلی پەرلەمان‌و حكومەت‌و لەسەرو ئەوانەوە بڕیار بدا. لە رونكردنەوەكەیدا نوسینگەی ئەمینداری گشتی یەكگرتوو پشتڕاستیدەكاتەوە كە پێشنیازی دروستكردنی ئەنجومەنی حزبەكان پێشنیازی سەلاحەدین بەهادین بووە، بەڵام ئەمینداری یەكگرتوو ئەو پێشنیازەی لەدوای ساڵی 2006و یەكگرتنەوەی دوو ئیدارەیی‌و لە هەلومەرجێكی تایبەت بووە. نوسینگەی ئەمینداری یەكگرتووە، باسی لەوەكردووە" سەبارەت بەوەی ئێستا لە راگەیاندنەكان باس لە دروستكردنی ئەنجومەنی پارتە سیاسییەكانی كوردستان دەكرێ، بەڕێز ئەمینداری گشتی یەكگرتوو هیچ لێدوانێكی نوێی لەسەر ئەم بابەتە نەبووەو هیچ لایەنێكیش ئەم باسەی بە فەرمی لەگەڵ ئێمە نەكردۆتەوە".



مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand