لەدوای هەوڵ و فشاری زۆری بەرپرسان بۆ شكاندنی بایكۆت و هەوڵی حیزبەكان بۆ خۆدورگرتن لە خۆپیشاندەران و نا روونی چارەنووسی خۆپیشاندانەكان، دواجار  دەستەی مامۆستایانی ناڕازی مامۆستایانیان سەرپشك كرد بۆ شكاندنی بایكۆت یان بەردەوامی، بەڵام لە كۆبونەوەی ئەمرۆی بەڕێوەبەری گشتی پەروەردەی سلێمانی لەگەڵ بەریوەبەری قوتابخانەكاندا، داوا لە بەڕێوەبەرەكان كراوە سبەی چوارشەممە دەرگای قوتابخانەكان بكەنەوە، ئەوانیش رایانگەیاندووە، هەركات موچە  بە سیستمی نوێ دابەشكرا، ئەوا بۆ رۆژی دواتر دەرگای قوتابخانەكان دەكەنەوە، بۆیە هەوڵی زۆر هەیە بۆ ئەوەی لەم هەفتەیەدا دەرگای قوتابخانەكان بكەنەوەو هاوكات دەسەڵاتیش بەبەڕێوەبەری‌ خوێندنگەكان دراوە سەبارەت بەشێوازی‌ دەوامكردن، ئەمە سەرەرای دواخستنی تاقیكردنەوەی پۆلە ناكۆتاكان لە 28ی نیسانەوە بۆ 15ی ئایاری 2018 . هاوكات بۆردی سەندیكا و رێكخراوەكانی ناوەندی تەندروستی، هەڵپەساردنی گردبونەوەو خۆپیشاندانەكانی بۆ ماوەیەكی كاتی بە شەش مەرجەوە راگەیاند، ئەوانیش:. 1-    پێدانی موچە 30 رۆژ جارێك لە كاتی خۆیدا 2-    چاوخشاندنەوە بە سیستمی موچەو نەهێشتنی پاشەكەوت 3-    دیاریكردنی چارەنوسی موچە فەوتاوەكان 4-    پاراستن و سەلامەتی گیانی ئەندامانی بۆرد، كە بەچەندین شێواز هەڕەشەیان لەسەرە. 5-    رێگەگرتن لە سزادان و لابردنی دەنگە ناڕەزاییەكان 6-    رەخساندنی دەرفەتی دامەزراندن بۆ ئەو خۆبەخشانەی كە لەناو دەزگا تەندروستیەكان بێ وچان هاوشانی هەموان كاریان كردووە. بۆیە چاوەڕوان دەكرێت خۆپیشاندان و ناڕەزاییەكان بۆ ماوەیەكی كاتی كۆتایی پێبهێنرێت و چاوەڕوانی جێبەجێكردنی بەڵێنەكانی حكومەتن.  دەستكەوتی خۆپیشاندانەكانی ئەم دواییە بەوە لێكدەدرێتەوە كە:. 1-    سیستمی كۆنی پاشەكەوتی هەڵوەشاندەوە 2-    موچەی موچەخۆرانی بە زیاتر لە نیوە بەرزكردەوە  3-    پاشەكەوتی لەخوار 400 هەزار دینارەوە نەهێشت 4-    خۆپیشاندانەكانی خستە زۆنی زەردەوەو تەلیسمی هەیمەنەی دەسەڵاتی تێكشكاند 5-    بەرپرسانی ناچاركرد كە گوێ لە خۆپیشاندەران بگرێت و وەڵامیان بداتەوە، كە پێشتر وەڵامی خۆپیشاندەرانی نادایەوە 6-    حیزب و بەرپرسانی ناچاركرد بچنە ناو خۆپیشاندەران پێشتر لە راپۆرتێكی شیكاریدا درەو میدیا  سیناریۆكانی كۆتایی پێهێنانی خۆپیشاندانەكانی خستبووە روو.          بیرهێنانەوە. سیناریۆكانی بەردەوامبون و  كۆتاییهاتنی خۆپیشاندانەكان  

بەرپرسانی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا " پێنتاگۆن" داوا لە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا دەكات لەبری بیركردنەوەی لە كشانەوە ژمارەی هێزەكانی ئەمریكا لە سوریا زیادتربكات، ئەمەش بەوتەی پەیامنێری كەناڵی " ئەلحوڕە" لە واشنتۆن. بەرپرسێكی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكاش لە لێدوانێكیدا بۆ ئەو كەناڵە رایگەیاند شكستپێهێنانی داعش لە سوریا كاری لەپێشینەی ئیدارەی ئەمریكا دەبێت. ئەو بەرپرسەی وەزارەتی دەرەوە وتیشی هێزەكانی ئەمریكا بۆ شەڕی داعش لە سوریان و شەڕ هێشتا بەردەوامە هەرچەندە داعش لە چەندین بەرەی شەڕ تێكشكێنراوە و ئەو رووبەڕەی لەژێر دەسەڵاتیدا بووە زۆر بچوكبوەتەوە. هەفتەی رابردوو دۆناڵد ترەمپ لە كۆبونەوەیەكی جەماوەریدا لە شاری ریچفێڵد لە ویلایەتی ئۆهۆیۆ وتی " گورزی یەكلاكەرەوەمان لە داعش وەشاندووە و بەمزوانە سوریا بەجێدەهێڵین بۆئەوەی ئەوانی تر بایەخی پێبدەن."  

نەتانیاهۆ بۆ ئەردۆغان: ئەوەی عەفرینی داگیردەكات و مەدەنی دەكوژێت مافی نییە ئامۆژگاریمان بكات، جارێكی تر بنیامین نەتانیاهۆ سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل هێرشی توندی كردەوە سەر رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا و بە كوشتنی هاوڵاتیانی مەدەنی عەفرین تۆمەتباریكرد. نەتەنیاهۆ لە تویتێكی تردا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر هێرشدەكاتە سەر ئەردۆغان و نوسیویەتی" ئەردۆغان را نەهاتوووە لەسەرئەوەی كە وەڵام بدرێتەوە.. پێویستە لەسەر ئەوە رابێت.. ئەو كەسەی باكوری قوبرس داگیردەكات و ناوچە كوردییەكان داگیردەكات و هاوڵاتیانی مەدەنی لە عەفرین سەردەبڕێت، مافی ئەوەی نییە  بەوانەی بەها و ئەخلاق  ئامۆژگاریمان بكات" لە رۆژی یەكشەممەی رابردووەوە دوای ئیدانەكردنی هێرشی ئیسرائیل بۆسەر كەرتی غەزە لەلایەن سەرۆكی توركیاوە، هێرشی قسەی نێوان ئەردۆغان نەتەنیاهۆ دەستیپێكردووەو ئەردۆغان لە وتەیەكیدا بۆ نەتانیاهۆ وتی " كەس نییە لەم جیهاندا خۆشی بوێیت، وەڵامی دەوڵەتان لە نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ هەنگاوەكانت بەرامبەر قودس ئاشكران، خاوەندارێتی چەكی ئەتۆمیی لەخۆبایت نەكات، لەكاتی پێویستدا كارناكەن."  

یاسای بودجەی گشتی عێرای 2018ی عێراق لە رۆژنامەی وەقائعی عێراقیدا بڵاوكرایەوە و كەوتە بواری جێبەجێكردنەوە. وەزارەتی دادی عێراق لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند " ژمارە ( 4458)ی رۆژنامەی وەقائعی عێراقی رۆژی 2ی نیسانی 2018 دەركراوە و یاسای بودجەی گشتی كۆماری عێراقی ئیتیحادیی تێدا بڵاوكراوەتەوە" بە بڵاوكردنەوەی یاساكە لە رۆژنامەی رەسمی عێراقدا ئیتر یاسای بودجە دەكەوێتە بواری جێبەجێكردنەوە،  یاسای بودجەی گشتی عێراق كە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەبێ‌ بەشداری فراكسیۆنە كوردستانییەكان رۆژی 3ی ئازاری رابردووو پەسەندیكرد، هەرچەندە لایەن سەرۆك كۆمارەوە رەتكرایەوە، كۆی گشتی بودجەی عێراق بۆ 2018 بریتیە لە(  91 ترلیۆن و 643 ملیار و 676 ملیۆن و 236 هەزار دینار) خەمڵێنراوە لەسەر بنەمای هەناردەكردنی سێ ملیۆن و 888 هەزار بەرمیل نەوت لە رۆژێكدا كە ( 259 هەزار بەرمیل) ی هی بۆ هەرێمی كوردستان دیاریكردووە بە نرخی ( 46 دۆلار ) بۆ هەر بەرمیلێك، نرخی 100 دۆلاریش بە 118 هەزار دینار. http://drawmedia.net/page_detail?smart-id=211  بیرهێناوە بەوتەی عاسم جیهاد وتەبێژی وەزارەتی نەوتی عێراق لە مانگی 3ی 2018 دا سۆمۆ ( 107 ملیۆن و 50 هەزار بەرمیل )نەوتی هەناردەی بازاڕەكانی جیهان كردووە و داهاتەكەشی( 6 ملیار و 418 ملیۆن و 58 هەزار دۆلار بووە. بە تێكڕا رۆژانەی هەناردەكردنی نەوت لە مانگی ئازاردا گەیشتوەتە ( 3 ملیۆن و 453 هەزار )بەرمیل و هەر بەرمیلێك بە( 59.9 دۆلار) فرۆشراوە. واتا نرخی بەرمیلێك بەبەراورد بە فرۆشراوی مانگی ئازار ( 12.9 دۆلار) زیاترە

رۆژنامەی " زەمان" ی توركی رایگەیاند عوسمان بایدەمیر پەرلەمنتاری پارتی دیموكراتی گەلان " هەدەپە" لە شاری ئورفە لە لێدوانێكیدا دەربارەی لەشكركێشی سوپای توركیا لە ناو سوریا و عێراق دەمیرتاش وتی " ئەنكەرە رۆڵێكی ناشرینی گێڕا لەگەڵ حەشدی شەعبیی و هێزی تر لە وێرانكاریدا لە شاری كەركوك". بایدەمیر وتیشی" لە كۆنگرەی پاریس وتم ئەگەر كورد بچێتە سەر مەریخ و موشتەری و لەوێ‌ دەوڵەتێك دابمەزرێنێت، ئەردۆغان و حكومەتەكەی رایدەگەیەنن كە هەوڵدەدەن یەكپارچەیی خاكی مەریخ بپارێزێن و رێگە نادەن كورد دەوڵەتی سەربەخۆی لێ‌ دابمەزرێنن". داوای لێبوردن لە پشیلە بایدەمیر رونیشیكردەوە بەروانینە ئەزمەنی رژێمە دیكتاتۆرەكانی وەك هیتلەر و مۆسۆلینی یان فرانكۆ دەبینین مەحاڵەكە ئەو رژێمانە نەڕوخێنرێن وەك رژێمەكەی سەدام حسێنیش لە عێراق و رژێمی توركیاش بەهۆی ستەمە وئەو كۆمەڵكوژییەی دەیكات دەڕوخێت و وتیشی " با نمونەیەك باس بكەم، داوای لێبوردن لە هەموو پشیلەكانی كوردستان دەكەم، بەڵام ئەوەی ئێستا ئەنكەرە دەیكات وەك رەفتاری پشیلەكان وایە، پشیلە بۆ راوكردنی چۆلەكە دەچێتە سەر درەختەكان، بەڵام نازانێت چۆن بێتە خوارەوە لەبەرئەوەی دەترسێت." " ئەگەری دەستپێكردنەوەی پرۆسەی ئاشتی لە ئارادا نییە" دەربارەی ئەوەی كە توركیا و پارتی دیموكراتی گەلان بەنیازنین پرۆسەی دانوستانی ئاشتی زیندووبكەنەوە جارێكی تر بایدەمیر وتی ئەو ئەگەرە ئێستا مومكین نییە و رونیشیكردەوە كە پێویستە لەسەر ئەوەی پرۆسەی ئاشتی كۆتایی پێهێنا درك بە هەڵەكەی بكات و تێبگات كە كۆتاییهێنان بە پرۆسەی ئاشتی هیچ سودێكی نابێت. بایدەمیر ئاماژەی بە وێرانكردنی گوند و شاروچارۆچكەكانی كوردستان كرد لەلایەن دەسەڵاتدارانی توركیاوە و وتی " دەتوانین بڵێین ئێمە لەناو زینداندا دەژیت و كورد كەركوكی لەدەستدا،  بەڵام ئەردۆغان چی دەستكەوت؟ توركیا چی دەستكەوت؟ توركیا بەرمیلێك نەوتی بە 35 دۆلار دەستدەكەوت، بەڵام ئێستا بەرزبوەتەوە بۆ 50 دۆلار، واتە ئەوانیش زیانیان پێگەیشت. وەرگێرانی: نامیق رەسوڵ  http://www.zamanarabic.com/2018/04/03/%D8%A8%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A-%D9%83%D8%B1%D8%AF%D9%8A-%D8%A3%D9%86%D9%82%D8%B1%D8%A9-%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%8B%D8%A7-%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86%D9%8B%D8%A7-%D9%85/

راپۆرتی: درەو  هێدی هێدی حیزبەكان قاچیان لەناو خۆپیشاندەران دەبەنە دەرەوە، بەڵام لە ترسی شەقام و دەنگدەرانیان ناتوانن بە روونی داوای كۆتایی پێهێنانی خۆپیشاندانەكان بكەن و كە بەشێكی زۆری لایەنگرانیان لە ریزی پێشەوەی خۆپیشاندەراندان، پێیان وایە خۆپیشاندانەكان وەزیفەی خۆی تەواوكردووە و حیزبەكانیش مەسجی خۆیان گەیاندوەتە دەسەڵات، بۆیە دەزانن ئەگەر خۆپیشاندەران كۆتایی پێنەهێنن، دەسەڵات هێز بەكار دەهێنێـت بۆ كۆتایی پێهێنیانیان. لە دوو سێ رۆژی رابردوودا بەشێك لە حیزبەكان هەوڵی زۆریاندا بۆ پێچانەوەی خێمەكان و كۆتاییهێنان بە خۆپیشاندانەكان، بەڵام سەركەوتوو نەبوون بە رازیکردنی خۆپیشاندەران بە كۆتایی بایكۆت و خۆپیشاندانەكان، بەڵام لانی كەم سەركەوتووبون لە هەڵگرتنی خێمەی خۆپیشاندەران، ئێستا شەقام بەدەست خۆپیشاندەری توڕە و پڕ قینەوەیە، كە ئامادە نین شەقام چۆڵ بكەن و كاتی خۆپیشاندانەكانیش بە كاتێكی زێڕین دەزانن بۆ ملدانی حیزب و دەسەڵات بە داواكانیان لەبەرئەوەی پێش وادەی هەڵبژاردنە و پێیان وایە ئێستا داواكانیان جێبەجێنەكرێت، ئەستەمە لەدوای هەڵبژاردن فشارەكانیان جێبگرێ و  بگاتە گوێی بەرپرسان. ئێستا حكومەت دەیەوێت سەرەداوی كۆتاییپێهێنانی خۆپیشاندانەكان بدۆزێتەوە، كە پێی وایە لە ژێر خێمەكانی بەردەم مەحكەمەی سلێمانیدایە، بۆیە وەك هەنگاوی یەكەم بە فشارەكانی لە رێگەی ئیدارەی سلێمانیەوە لەسەر سەرپەرشتیارانی مامۆستایانی ناڕازی و حیزبەكان، مامۆستایانی رازی كرد بە پێچانەوەی خێمەكان، كە رەنگە لە هەنگاوی دووەمدا بیانەوێت بە هێزی ئەمنی كۆتایی بە خۆپیشاندانەكان بهێنن، كە سەرەداوی بەكارهێنانی هێزیش لەبەردەم نەخۆشخانەی فێركاری سلێمانیەوە دەستیپێكرد و هێزیان بەكارهێنا بۆ كۆتایی پێهێنانی پزیشك و كارمەندانی تەندروستی و یەكەم هێرش و توندوتیژی هێزەكانیش بە هێرشكردنە سەر ( بێستون فەتاح ) كارمەندی تەندروستی دەستیپێکرد. ئێستا حیزبەكانی وەك سەرەتای خۆپیشاندانەكان بە دەنگی بەرز هاواری پشتیوانی خۆپیشاندانەكان ناكەن، ئێستا هێزەكان دەیانەوێت خۆیان بەدووربگرن لە خاوەندارێتی خۆپیشاندانەكان كە پێشتر هەریەكە و كێبەركێی دەكرد بۆ خاوەندارێتی خۆپیشاندانەكان و كردبویانە مەیدانی بانگەشەی كاندیدەكانیان. رەنگە خۆدوورگرتنی حیزبەكان و پاشەكشەی لەسەرخۆیان لەناو خۆپیشاندانەكانەوە، سەرەتای هەستكردنبێت بە فشار و هەوڵی كۆتایی پێهێنانی خۆپیشاندانەكان لەرێگەی هێزەوە.  

راپۆرتی شیكاریی: درەو  شەڕی هەڵمەتی هەڵبژاردن جیاواز لە پارێزگاكانی دیكەی هەرێم و تەنانەت عێراقیش لە پارێزگای سلێمانی گەرمتر دەبێت، بەجۆرێك  بەر لە دەستپێكردنی هەڵمەتی هەڵبژاردن كە بڕیارە 15ی نیسان لە هەرێم بەرێوەبچێت، لە ئێستاوە شەڕی ئیعلامی هێزەكان لە سلێمانی گەرمە و بەجۆرێك هێرشەكان گەیشتونەتە فایل هەڵدانەوە و تۆمەتدروستكردن و پەلاماردان، ئەمە لە كاتێكدا كە ئاستی بەدەمەوە چونی هاوڵاتیان بۆ تۆماری بایۆمەتری،  كە هەنگاوی سەرەكی بەشداری هاوڵاتیە لە پرۆسەی هەڵبژاردندا لاوازە و بەپێی ئامارەكانی كۆمسیۆنیش هاوڵاتیان زۆر بە ساردی بەدەمەوە چونیان هەیە  بۆ پرۆسەكە.  عەلی قادر بەڕێوەبەری ئۆفیسی هەولێری كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن، بە درەو میدیای راگەیاند:  ئاستی تۆماری  بایۆمەتری لە پاریزگای سلێمانی 49%یە واتا كەمتر لە نیوەی هاوڵاتیان چون بۆ تۆماری بایۆمەتری كە ژمارەی دەنگدەرانی پارێزگای سلێمانی بۆ هەڵبژاردنی 12ی ئایار  ( یەك ملیۆن و 343 هەزار و 521 ) كەسە بەو پێیەش( 658 هەزار و 325 ) كەس بایۆمەتریان كردووە، ئەمە ئاماژەیەكی روونە بەوەی كە لەم هەڵبژاردنەدا ئاستی بەشداری هاوڵاتیان لە سنوری پارێزگای سلێمانی بەشداریەكی گەرموگوڕ نابێت،جگە لەم ئامارە ئەوەی زیاتر پاڵپشتی ئەم بۆچونە دەكا تئاستی بەشداری هاوڵاتیان بوو لە پرۆسەی ریفراندۆمەكەی 25ی ئەیلولی رابردووداكە لە سنوری پارێزگای سلێمانی رێژەیەكی بەرچاوی هاوڵاتیان بایكۆتی پرۆسەكەیان كرد كە بەپێی ئاماری خودی كۆمسیۆن رێژەی بەشداری لە 50%ی تێنەپەڕاند.  هێزەكان لە ململانێیەكی گەرمدا ئێستا ململانێكە لە نێوان هێزەكاندا شێوازێكی نوێی گرتووە لە شەقامەوە گوازراوەتەوە بۆ لوتكەی دەسەڵات، ئەم ململانێ و یەكتر شكاندانانە كە رق و توڕەیی زۆر دروست دەكەن، زیاتر لە سەرەوە شۆڕ دەبنەوە بۆ خوارەوە نەك لە شەقامەوە بۆ سەرەوە كە پێشتر ململانێكە لە شەقامەوە بوو ناوی دەنرا جوڵەی خۆڕسك، ئەم ململانێ و شەڕانە لە نێوان حیزبەكاندا كە زیاتر بەرگێكی حیزبی گرتووە، تەواوی خەڵكی ماندووكردووە بەتایبەت لە كاتێكدا هاوڵاتیان بەدەست قەیرانی ئابوری و گیرفانی بەتاڵ و كێشەی ئابوری و كۆمەڵایەتیەكی زۆرەوە ماندوبوون، بەڕای زۆرێك لە چاودێران ئەم جۆرە لە ملشكاندنە شەڕی ناشرینكردنی بەرامبەرە لە پێناو میكیاژكردنی خۆت، نەك شەڕی ستراتیژی لە پێناو خەمەكانی خەڵكدا،  لە كاتێكدا خەمی گەورەی هاوڵاتیان دابینكردنی گوزەرانیەتی، ، ئەم ململانێیانە كاریگەری نێگەتیڤی گەورەی هەیە لەسەر ئێستا و ئاییندەی كۆمەڵگەی كوردی  و تێكدانی شیرازەی كۆمەڵگە و ئاشتی كۆمەڵایەتیی. چاوەڕوان دەكرێت شەڕی گەرمی ئەم هەڵبژاردنە كە لە ئێستاوە ئاسۆكانی دەركەوتووە لە نێوان هێزە لێكنزیكەكانەوە بێت، ئەوانەی كە تازە هاتونەتە ناو پرۆسەكەوە، چونكە ئەوەی تازە دروست بووە هەست دەكات بەرامبەرەكەی ئیرەیی پێدەبات و لەناو فەنتازیای خەیاڵی خۆیدا هەڵمەت دەبات و ئەوەشی خۆی بە خاوەن دۆخەكە دەزانێت وابیردەكاتەوە ئەو هێزە نوێیانە لە پشكی ئەو دەبەن. هەموو هێزەكان بەناوی خەڵكەوە قسەدەكەن بەناوی خەڵكەوە بەرنامە دادەرێژن، بەڵام هەموویان خاوەنی گوتارێكی روون نین، گوتاری هەموویان لێك نزیكە، هەموویان لە خەیاڵدانیاندا دوژمنێكی وەهمیان بۆخۆیان دروست كردووە و پەلاماری دەدەن، بۆیە بەئەستەم دەتوانرێت دونیابینی و تێروانینیان بۆ ئایندە و ئەنجامدانی ریفۆرم لە كایەكانی ژیانی كۆمەڵگە لێكجیابكرێتەوە، هەندێكیش هۆكاری پەلاماردانی یەكتر و ئەو شەڕە ئیعلامییە بۆ ئەمە دەگەڕێننەوە.  ئەوەی بە روونی لە دۆخەكە دەخوێنرێتەوە ململانێی هەڵبژاردنی داهاتوو لە پارێزگای سلێمانی بەتۆخی لە نێوان ئەم هێزانە دەبێت: یەكەم/ ململانێی توندی هەڵبژاردن لە نێوان گۆڕان و جوڵانەوە نەوەی نوێ دەبێت، بەو پێیەی  زۆرێك لە بۆچونەكان وای بۆدەچن نەوەی نوێ لە هەناوی  بیركردنەوە و گوتار و هەڵوێستەكانی گۆڕانەوە لە دایکبووە، چونكە ئەگەر لە روی فیزیكیشەوە لە ناو گۆڕانەوە نەهاتبێتە دەرەوە، ئەوا هەڵگری هەمان خیتابی گۆڕانە بەرامبەر بە هێزەكانی دیكە، هەڵگری هەمان گوتاری بەشێك لە پۆپۆلیستەكانی گۆڕانە كە لەسەرەتای دروستبونیەوە بەرامبەر بە یەكێتی و پارتی گرتیە بەر، ئێستا نەوەی نوێ بەهەمان رێچكەی گۆڕاندا دەڕوات بە كۆمەڵێك كارەكتەری گۆڕانەوە و هەمان گوتاری سەرەتاكانی گۆڕانەوە هەنگاو هەڵدەگرێت، بۆیە بەرلە هەر هێزێك پەلاماری گۆڕان دەدات، چونكە پێی وایە بەشێكی زۆری دەنگەكانی لە گۆڕەپانی گۆڕاندایە، نەك لە گۆڕەپانی یەكێتی و پارتی، چونكە پێشتر گۆڕان بەشێكی زۆری دەنگە ناڕازییەكانی ناو ئەو هێزانەی هێنایە دەرەوە، بۆیە ئێستا نەوەی نوێ دەیەوێت بەشێك لە دەنگە ناڕەزاییەكانی ناو كۆمەڵگە بەرێت كە بەشێكی زۆری لە هەڵبژاردنەكانی رابردوو لای گۆڕان بووە. بزوتنەوەی گۆڕانیش ترسی هەیە لە نەوەی نوێ و پێی وایە ئەگەر دەنگەكانیشی نەبات بەشێك لە دەنگدەرە نارازی و دەنگە خۆڵەمێشیەكەی لێسارد دەكاتەوە و ترسی لەوە هەیە كە نەوەی نوێ جڵەوی نارەزایەتییەكانی شەقامی لەدەست وەربگرێت كە ماوەی نزیكەی 10 ساڵە گۆڕان رێبەرایەتی دەكات. لێرەوە هەردوو هێزەكە یەكتری بە مەترسی بۆسەر یەكدی دەبینن، بۆیە چاوەروان دەكرێت  لە نێوان ئەم دوو هێزەدا ململانێی گەرم و شەڕی ئیعلامی توند  دروست بێت و سودمەندی سەرەكیش لەم پرسەدا پارتی دەبێت، چونكە بەشێك لە هەڵمەت و گوتاری ئیعلامیەكەیان لە پارتی و یەكێتیەوە دەگۆڕن بۆ یەكتری. دووەم/ دیوێكی دیكەی ململانێ گەرمەكان لە پارێزگای سلێمانی لە نێوان یەكێتی و هاوپەیمانێتیدا دەبێت، بەهەمان شێوەی ململانێی نێوان گۆڕان و نەوی نوێ، ململانێیەكی توندو پڕ لە هەڵدانەوەی دۆسیەكانی یەكدی لەنێوان هاوپەیمانی و یەكێتی نیشتیمانی كوردستاندا دەبێت. یەكێتی پێی وایە هاوپەیمانی لەهەناوی ئەوەوە لەدایکبووە و لە خەرمانی ئەو جەواڵی خۆی پڕدەكات و زۆرینەی ئەو دەنگانەی ناو یەكێتی دەبات كە گۆڕان نەیتوانی بۆخۆی بەرێت ئێستا نیگەرانن لەمامەڵەی سەركردایەتی حیزبەكەیان، ئەو هێرشە پێشوەختەی كە لە چەند رۆژی رابردوودا لەلایەن چەند بەرپرسێكی باڵای یەكێتیەوە كرانە سەر هاوپەیمانی و خۆدی بەرهەم ساڵح، ئاماژەیەكی روونە بۆ ئەو مەترسییەی كە سەركردایەتی یەكێتی لە بەرهەم ساڵحی هەیە و بەهەڕەشەیەكی جدی دەزانێت بۆسەر جەماوەرەكەی و بردنی دەنگەكانی. لە بەرامبەردا ئەگەرچی  هاوپەیمانی راستەوخۆ نەچوەتە ناو ململانێوە لەگەڵ یەكێتی نیشتمانی كوردستان، بەڵام هەموو ئەو رەخنە و پەیامانەی كە دەیانخاتە روو و لە پایەكانی حوكمڕانی هەرێمی دەدات، یەكێتی پایەیەكی سەرەکیەتی و شەریكە بەشی هەموو شكستەكانە و ئۆتۆماتیكی ئەو رەخنانەی كە هاوپەیمانی دەیگرێت تیرەكەی بەر یەكێتی دەكەوێت. كێشكردنی هەموو ململانێ و شەرەكان بۆدەڤەری سلێمانی و كورتكردنەوەی تەنها لە ناوچەیەكدا، زیانگەیاندن نیە تەنها بە خەڵكی ناوچەكە، بەلكو زیانگەیاندنە بە خودی هێزەكان خۆیان لە سنوری ئەم پارێزگایەدا،كە لە ئەنجامدا دەبنە كۆمەڵێك هێزی پارچەپارچە و خاوەن دەنگ و پێگەی پەرشوبڵاو كە بۆ ئایندە ناتوانن رەسمی سیاسەتێكی وا بكەن كە بەهەموویان بتوانن قورساییەكی وا دروستبکەن كە بەرامبەر پارتی دیموكراتی كوردستان بوەستنەوە، كە گۆڕەپانەكەیان لە هەولێر و دهۆك بەتەختی بۆ بەجێهێشتووە و دەنگ و كورسییەكانی  پارتیش لە سلێمانی جیێگیرە. لەمەشەوە دەردەكەوێت كە پارتی براوەی یەكەمی هەموو ئەو ململانێ و یەكتر شكاندانەیە كە هێزەكانی سنوری پارێزگای سلێمانی دەستیان پێكردووە، دواجاریش ئەم هێزانە هێندە یەكتری دەشكێنن ناتوانن بەوهەموو ناكۆكیەوە لەدوای هەڵبژاردن یەكبگرن و هێزێكی تۆكمە دروستبكەن و بچنە بەرامبەر پارتی، بۆیە وەك رابردوو  یەك یەك و دوو دوو دەچنەوە بەرامبەر پارتی، بەمەش دۆخەكە لە بازنەیەكی داخراودا دەسوڕێتەوە و دەچینەوە خاڵی سەرەتا.   

نیاز عەبدوڵا – هەولێر  لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ درەو  عەلی قادر بەرێوەبەری گشتی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق لە هەولێر رایدەگەیەنێت، ئێستا لە پارێزگای هەولێر  نزیكەی 60% و لە پارێزگای سلێمانی 49%و لە پارێزگای دهۆكیش نزیكەی 71%ی دەنگدەران بایۆمەتریان ئەنجامداوە.  عەلی قادر راشیدەگەیەنێت هیچ كەسێك ناتوانێت دەنگ بدا ئەگەر كارتی بایۆمەتری یان كارتی ئەلیكترۆنی پێنەبێت،  سەبارەت بە  چۆنیەتی رێگریكردن لە ساختەكاری تەقلیدی كە لە هەڵبژاردنەكانی پێشوودا ئەنجامدراوە  بەرێوەبەری گشتی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق لە هەولێر رایدەگەیەنێت ئەو ساختەكاریانەی  كراون پێشتر لە دوو قۆناغدا بووە لەو كاتەی كە دەنگدەر زیاتر لە دەنگێكی دەدا یان كەسێك دەچوو لەبری كەسێكی تر دەنگی دەدا، بەڵام ئەو سیستمەی ئێستا  پەیڕەوی دەكەین هیچیان ناتوانن دەنگ بدەن، یەكەمیان  ئەگەرخودی دەنگدەرەكە كارتی پێنەبێت ناتوانێت دەنگ بدات، دووەم  كەسێك دەنگدەدا كات و سەعات و دەقەی تۆماركردنەكەی تۆمار دەكرێت، واتا كارتەكە وەك  كارتی مۆبایلە كە یەكجار بەكارهات دووبارەكردنەوەی نیە، ئەگەر بیەوێت  دووبارە دەنگ بدات سیستمەكە پێی دەڵێ لە سەعاتی ئەوەندە و دەقەی ئەوەندە و سانیەی ئەوەندە دەنگی داوە ئێستا مافی دەنگدانی نیە، ئەمە لەلایەك لەلایەكی ترەوە  كەسێك ناتوانێت لەبری كەسێكی تر دەنگ بدات كە كۆچی كردبێت یان تۆماری بایۆمەتری نەبێت چونكە ئەبێت پەنجەمۆری لەگەڵ هەڵبژاردنی 2014 یەكانگیر بێت، خاڵێكی تر ئەوەی پەیوەستە بە ساختەكاری لە كاتی ئەنجامی دەنگەكان،  ئێستا ناتوانرێت چونكە ئەنجامەكە ئەلیكترۆنیە ئامێرەكان پێشكەوتوون، ئەوەی ئامێری ئەژماركردن و جیاكردنەوە و دابەشكردنی دەنگەكان ئامێرێكی نوێیەو لەسەر سندوقی دەنگدان دەبێت، كاتێك دەنگدەر دێت و دەنگەكەی دەخاتە سندوقی دەنگدانەوە سندوقەكە سندوقێكی ئەلیكترۆنیە سكانەرێكی زیرەكی لەسەرە وێنەیەكی وەرەقەی دەنگدانی دەنگدەر دەگرێت و لای خۆی خەزنی دەكات، ئەگەر دەنگەكە دروست بێت دەیخاتە ناو سندوقەكەوە ئەگەر دروست نەبێت ئەوا خەتمی پۆچەڵبونی لێدەدا. عەلی قادر رونتر دەڵێت  هیچ رێگەیەك  نەماوە بۆ ساختەكاری ئەوانەی مەترسی ئەوەیان هەیە لەكاتی ئەژماركردن و جیاكردنەوەی دەنگەكان، دەنگەكان بۆ خەڵكی تر ئەڕوا بە تەواوی ئەو مەترسیەمان رەواندوەتەوە كە ئەم سیستمە تەزویر و ساختەكاری تیا ناكرێت بەوەی سندوقی دەنگدان وێنەیەكی وەرەقەی دەنگدان دەگرێت، ئەو وێنانە هەمووی كۆئەكرێتەوە ئەخرێتە هاردێكەوە هەر حیزبێكی سیاسی ئەتوانێت بێت نوسخەیەكی وەربگرێت و بەراوردی بكات لەگەڵ ئەو ئەنجامانەی راگەیەنراوە، ئەو وەرەقەیەش تەزویر ناكرێت چونكە سكانەرەو ئەو كاتەش دەگیرێت كە دەنگدەر لەسەر سندوقەیەكە.  سەبارەت بە  كاتی راگەیاندنی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان، عەلی قادر رایدەگەیەنێت لە یەكەم دەقەو سانیەی دوای تەواوبوون واتا سەعات شەش ئەتوانرێت رابگەیەنرێت، ئەتوانرێت هەتا شەش سەعات دەنگی 95%ی سەرجەم وێستگە و بنكەكان رابگەیەنرێت و ئەنجامی دەنگی حیزبەكان براوەو دۆڕاویان دەرئەكەوێت و ئەزانن چەند كورسیان بەدەست هێناوە. 

ئەنجامی هەڵبژاردنە سەرۆكایەتییەكەی میسر راگەیەنراو عەبدولفەتاح سیسی بە بەدەستهێنانی 97.08%ی دەنگەكان، خولی دووەمی سەرۆكایەتی بەدەستهێنایەوە. لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لاشین ئیبراهیم سەرۆكی دەستەی نیشتمانی هەڵبژاردنەكانی میسر رایگەیاند رێژەی بەشداریكردن لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیدا 41.05 بووە و لەكۆی 59 ملیۆن كەس كە مافی دەنگدانیان هەبووە 24 ملیۆن و 250 هەزار كەس دەنگیانداوە. سەرۆكی دەستەی نیشتمانی هەڵبژاردنەكانی میسر وتیشی موسا مستەفا موسا كە تاكە ركابەری سیسی بوو لەو هەڵبژاردنەدا 2.92%ی دەنگەكانی بەدەستهێناوە.

دادگایەكی عێراق بەتۆمەتی پەیوەندییان لەگەڵ رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامیی" داعش" سزای لەسێدارەدانی بەسەر شەش ژنی بە رەگەز توركدا سەپاند. سەرچاوەیەك لە دەسەڵاتی دادوەری عێراقلە لە لێدوانێكیدا بۆ ئاژانسی " فرانس پرێس" وتی" دادوەری دادگای تاوانەكان بە تۆمەتی ئەندامبوون و هاوكاریكردنی داعش سزای لە سێدارەدانی بەسەر شەش ژنی بەرەگەز توركدا سەپاند و سزای زیندانیكردنی هەمیشەیشی بەسەر ژنێكی تردا سەپاند." بەوتەی ئەو سەرچاوەیە ئەو ژنانە لەمیانی دادگاییكردنیاندا دانیانبەوەدا ناوە كە بە نایاسایی چونەتە سوریا و دواتر هاتونەتە عێراق بە هاوڕێیەتی هاوسەرەكانیان كە چەكداری داعش بوون. شوباتی رابردووش دادگای عێراق بە تۆمەتی ئەندامێتی داعش سزای لە سێدارەدانی بەسەر 15 ژنی بە رەگەز توركدا سەپاند كە تەمەنیان لە نێوان 20 بۆ 50 ساڵاندایەو پێشتریش دادگاكە سزای لە سێدارەدانی بەسەر ژنێكی ئەڵمانیدا سەپاند و ژنێكی فەرەنسیی ئازادكرد و دیپۆرتی فەرەنسا كرایەوە. تا ئێستا لایەنە پەیوەندیدارەكانی عێراق ژمارەی ئەو كەسانەیان ئاشكرانەكردووە كە لەكاتی كۆتاییهێنان بە داعش لە عێراقدا دەستگیركراون و بە گوێرەی چەند سەرچاوەیەك ژمارەی دەستگیركراوان بە تۆمەتی ئەندامێتی و هاوكاریكردنی داعش دەگاتە 20 هەزار كەس.  

لیندسی گراهام سیناتۆری كۆماری لە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا هۆشداریدەداتە دۆناڵد ترەمپ لە كشانەوەی سوپای ئەمریكا لە سوریا و دەڵێت ئەو هەنگاوە دەبێتە هۆی زیندووبونەوەی داعش و زیادتربوونی هەژموونی ئێران لە سوریا. گراهام كە ئەندامی لیژنەی هێزە چەكدارەكانی ئەنجومەنی پیرانە لە لێدوانێكیدا بۆ كەناڵی " فۆكس نیوز" وتی" ئەو بڕیارە ئەگەر بدرێت خراپترین بڕیار دەبێت كە سەرۆك تاكلایەنە دەیدات". گراهام وتیشی " رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامیمان لە لێواری شكستهێنان نزیك كردووەتەوە، ئەگەر دەتانەوێت لەو لێوارە دووری بخەنەوە سەربازانی ئەمریكا بكشێننەوە". ئەمریكا نزیكەی دوو هەزار سەربازی لە رۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا هەیە، پێشبینیدەكرێت ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریكا سەرەتای هەفتەی داهاتوو بۆ تاوتوێكردنی هەڵمەتی دژ بە داعش لە سوریا كۆببێتەوە و بەرپرسێكی باڵای ئیدارەی ئەمریكا بە ئاژانسی رۆیتەرزی راگەیاند راوێژكارەكاتی ترەمپ بڕوایان وایە سوپای ئەمریكا پێویستە بە ژمارەیەكی كەمتر لەوەی ئێستا لانیكەم بۆ دوو ساڵی تر لە سوریا بمێننەوە. لەو بەرنامە تەلەفزیۆنییەدا لیندسی گراهام مەترسی راوێژكارانی كۆشكی سپی لە كشانەوەی خێرای سوپا ئەمریكا لە سوریا دووپاتكردەوە وتی " ئەوە كارەساتێكە ئامادەكاری بۆ دەكرێت." وتیشی " هێشتا زیاتر لە 3000 چەكداری داعش لە سوریا دێن و دەچن، ئەگەر هێزەكانمان لەماوەیەكی نزیكمدا بكشێنینەوە، ئەو رێكخراوە دەگەڕێتەوە و شەڕی نێوان توركیا و كوردیش لە كۆنترۆڵ دەردەچێت و دیمەشق رادەستی ئێرانییەكان دەكرێت بە بێ‌ بوونی ئەمریكا".  

سبەی سێشەممە حەسەن رۆحانی سەرۆك كۆماری ئێران و ڤلادیمێر پۆتن سەرۆكی روسیا و رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكی توركیا لە ئەنكەرەی پایتەختی توركیا كۆدەبنەوە. كۆشكی سەرۆكایەی روسیا " كرملن" رایگەیاند ئەمڕۆ دووشەممە ڤلادیمێر بوتن سەردانی توركیا دەكات و سبەی سێشەممە لەگەڵ هاوتا ئێرانی و توركییەكەیدا كۆدەبێتەوە. ئاماژەیبەوەشدا  پۆتن و ئەردۆغان بە رەسمی یەكەمین یەكەی وێستگەی ئەكۆیۆی ئەتۆمیی بۆ بەرهەمهێنانی وزەی كارەبا دەكەنەوە. هاوكات پەروێز ئیسماعیلی راوێژكاری راگەیاندنی حەسەن رۆحانی سەرۆك كۆماری ئێران رایگەیاند  سبەی سێشەممە رۆحانی دەگاتە ئەنكەرە لە كۆبوونەوەی لوتكەی تایبەت بە سوریا لەگەڵ سەرۆكی توركیا و روسیا كۆدەبێتەوە. ئیسماعیلی وتیشی جگە لەوە حەسەن رۆحانی كۆبونەوەی دوو قۆڵی لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان و ڤلادیمێر پۆتن ئەنجامدەدات و پەیوەندییەكان و هاریكاری هەرێمی و نێودەوڵەتی نێوان هەر سێ‌ وڵات تاوتوێدەكرێن.

راپۆرتی: نامیق رەسوڵ هەڵبژاردنی خولی چوارەمی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە بڕیارە 12ی ئایاری داهاتوو بەڕێوەبچێت و بەپێی بڕیاری كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق 14ی مانگی نیسانی بۆ دەستپێكردنی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردن دیاریكردووە، بەڵام لە ئێستاوە هەڵمەتی هەڵبژاردنی لیست و هاوپەیمانی و كاندیداكانی هەڵبژاردن دەستی پێكردووە.  دەستپێكردنی بانگەشەی پێشوەختی هەڵبژاردن كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی هێنایە دەنگ و كۆمسیۆن رایگەیاند  سزای ئەو كاندید و قەوارە سیاسیانە دەدەن كە دەستیانكردوووە بە پۆستەری بانگەشەی هەڵبژاردن لە شەقامەكانی بەغدا و سەرجەم پارێزگاكان و سزاكان دەگەنە ئاستی بێبەشكردنی كاندید و قەوارەكەی لە بەشداریكردن لە پرۆسەی هەڵبژاردن. لەلایەن خۆشیەوە سەعید كاكەیی ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیارانی عێراق ئاگاداریەكی بڵاوكردۆتەوەو تیایدا هاتووە: هەرلایەن و كاندیدێك پێش رۆژی هەڵمەتی بانگەشەكردن، كە 14ی نیسانی 2018یە بانگەشە بۆ خۆی بكات، بۆ جاری یەكەم بە بڕی ( 50 ملیۆن) دینار سزا دەدرێت و ئەگەر ئەو پێشێلكارییەی دوبارە بكاتەوە، سزاكەی دوبارە و سێبارە دەبێت و لە چواربارەدا مافی كاندیدبونی لێدەستێنرێتەوەو حیزب و هاوپەیمانێتیەكەشی بە بڕە پارەیەكی زۆر سزا دەدرێت.  هەرچەندە هێشتا دوو هەفتەی ماوە بۆ دەستپێكردنی بانگەشەی هەڵبژاردن، بەڵام لە بەغدای پایتەخت و شارەكانی ناوەڕاست و باشووری عێراق و هەرێمی كوردستانیش بانگەشەی پێشوەخت دەستیپێكردووەو گەرمە، بە جۆرێك حزب و قەوارە سیاسییەكان و كاندیدەكان سەرەتا تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانیان كردە مەیدانی بانگەشە و هەزاران پەیج و ئەكاونتیان بۆ بانگەشەكردن بۆ خۆیان كردوەتەوە و لەو رێگەیەوە بانگەشە بۆخۆیان دەكەن و هێرشیش دەكەنە سەر كاندید و لیستە ركابەرییەكانیان.. جگە لەوەش سەرۆكی حزب و قەوارەكان و سەرۆكی لیستەكان و كاندیدەكان دەستیانكردووە بە چالاكی رۆشنبیری و هونەری و زانستی  و سەردانی كۆمەڵایەتی و بەسەركردنەوەی ناوچەكان و بۆنە كۆمەڵایەتییەكانیان قۆزتوەتەوە بۆ بانگەشەكردن بۆخۆیان و كۆكردنەوەی دەنگ. مەیدانێكی تری بانگەشەی پێشوەختی هەڵبژاردن خۆپیشاندان و گردبوونەوەی ناڕەزایەتییەكانی هاوڵاتیان و فەرمانبەران و مامۆستایانە و لە هەر شار و شارۆچكەیەك گردبونەوەیەك یان خۆپیشاندانێك هەبێت چەند كاندیدێك ئامادەن و بەشێكیشیان وتار و لێدوانی حەماسیانە پێشكەشدەكەن.. ئێستا بانگەشەی پێشوەختی هەڵبژاردن لە هەرێمی كوردستان گەرمە بە جۆرێك لیستە نوێیەكان كۆبونەوەو هەڵمەتەكانی بانگەشەیان دەستپێكردووە جگە لە ناوهێنانی ژمارەی لیستەكانیان هەموو جۆرەكانی دیكەی هەڵمەتەكانی هەڵبژاردنیان دەستپێكردووە، رۆژنامەو سایت و كەناڵە ئاسمانیەكان پڕبوون لە هەڵمەتی هەڵبژاردن و پەلاماردان و هێرشكردنە سەر یەكدی، بەو پێیەش ئەوەی ئێستا دەكرێت هیچ واتایەكی نەهێشتۆتەوە بۆ وادەی دیاریكردنی بانگەشەی هەڵبژاردن كە كۆمسیۆن لە 12ی نیسانەوە كردیە 14ی نیسان. جگە لە بانگەشەی پێشوەختی هەڵبژاردن دەنگۆی ئەوەش هەیە كە لە هەندێك ناوچە كڕین و فرۆشتن بە كارتی دەنگدانەوە دەكرێت ، رۆژی یەكشەممە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق  لە كۆبونەوەی ئاسایی خۆیدا میوانداری ئەنجومەنی كۆمسیاران و بەڕێوەبەری نوسینگەی پارێزگاكانی كۆمسیۆنی كرد و بڕیاریدا كە لایەنە پەیوەندیدارەكان بە هەماهەنگی لەگەڵ كۆمسیۆنی هەڵبژاردن رێوشوێنی یاسایی پێویست بگرنەبەر بەرامبەر هەر كەسێك كە كڕین و فرۆشتن بە كاری دەنگدانەوە دەكات یان بەكاریدەهێنێت . ئەگەرچی رێژەی بەشداریكردنی هاوڵاتیان لە تۆماری بایۆمەتری لە پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان زۆر كەمەو رەنگە كاریگەری لەسەر بەشدارینەكردنی زۆری هاوڵاتیان هەبێت لە هەڵبژاردنەكاندا، كە بە وتەی عەلی قادر بەریوەبەری ئۆفیسی هەولێری كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق، ئاستی تۆماركردنی بایۆمەتری لە پارێزگای هەولێر ( 60%) و لە سلێمانی ( 49% ) و لە دهۆكیش ( 71%) بەڵام حیزبەكان دەیانەوێت گەرم و گوڕی بخەنە شەقامەوە.  

هەوڵەكان بە ئاراستەی شكاندنی بایكۆت بەردەوامە و حكومەت و دەزگا ئەمنییەكان و دامەزراوەكانی تایبەت بە تەندروستی و پەروەردە لە هەوڵدان بۆ شكاندنی بایكۆت و كۆتاییهێنان بە خۆپیشاندانەكان و خۆپیشاندەرانیش سورن لەسەر بایكۆت و خۆپیشاندانەكان تا ئەوكاتەی سیستمی موچە هەڵدەوەشێتەوە لە نوێترین هەنگاودا بۆ شكاندنی بایكۆتی مامۆستایان بەڕێوەبەری گشتی پەرەردەی سلێمانی و پەروەردەی قەزاكان كۆبونەوە و دواتریش لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەنووسیدا دڵشاد عومەر بەرێوەبەری گشتی پەروەردەی سلێمانی بە ئامادەبوونی تەواوی بەرێوەبەرەكانی سنورەكە رایگەیاند دۆخی پەروەردە لە مەترسیدایە و تا حەفتەی ئاییندە دەرگای قوتابخانەكان نەكرێنەوە پرۆسەی خوێندن لەمساڵدا دەفەوتێت، بۆیە  داوایكرد لە سبەینێوە  دەرگای قوتابخانەكان بكرێنەوە و كۆتایی بە خۆپیشاندانی مامۆستایان بهێنرێت.  ئەم هەنگاوەی بەرێوەبەری گشتی پەروەردەی سلێمانی لەدوای راگەیەنراوەكەی پارێزگاری سلێمانی هات كە دوێنێ 1/4/2015 بڵاوكرایەوە و  تیایدا داوای كرد لەپێناوی دروستكردنەوەی متمانە و نەوەستانی ژیانی گشتیدا تا كاتی دڵنیابوون لە سیستمی نوێ‌، خوێندنگا و نەخۆشخانە و تەواوی فەرمانگەكان بكەنەوە و بیانكەنە پێگەی چاودێریكردنی حكومەت‌ و پاراستنی داوا ڕەواكان و كاراكردنەوەی خزمەتگوزارییەكان. ئەمڕۆش جموجوڵی هێزە ئەمنییەكان بە ئاراستەی شكاندنی بایكۆتی موچەخۆران بەتایبەتیش كەرتی تەندروستی زیاتر بوو، هەوڵی زۆریاندا فەرمانبەران ناچاربكەن دەرگای نەخۆشخانەكان بكەنەوە. بەپێی زانیاریەكانیش پارتی دیموكراتی كوردستان فشاری لە یەكێتی كردووە بۆ ئەوەی تا رۆژی پێنج شەمە كۆتایی بە خۆپیشاندانەكان بهێنرێن و بایكۆت بشێندرێت، بەڵام  خۆپیشاندەران سورن لەسەر بەردەوامی و نەشكاندنی بایكۆت.  

راپۆرتی/ محەمەد رەئوف خۆپیشاندانەكان تا ئێستا بەردەوامن، ئەمجارە خۆپیشاندەران توندتر و توڕەتر و جەریئانەتر و نیگەرانتر لەسەر شەقامن، دروشمەكانیان تەنها لە موچەدا نەوەستاوە، بەڵكو داوای رۆیشتن و كۆتایی هێنانی بەرپرسانی هەرێم دەكەن، كە بە دز و شەریكی دز ناویان دەبەن، ئەگەرچی سەرۆكی حكومەتی هەرێم چوارشەممەی رابردوو دەستكاریكردنی پاشەكەوتی موچەی راگەیاند، بەڵام ئەم دەستكاریكردنە دڵی گەرمی موچەخۆرانی ساردنەكردەوە، چونكە ئەوان ماوەی زیاتر لە دوو ساڵە سیستمی پاشەكەوتی موچەیان بەسەریان بەسەردا سەپێنراوە، تەنانەت ئەو چارەكە موچەیەشی لە كاتی خۆیدا پێدابیننەكراوە، بۆیە بەشێك لە هۆكاری بەردەوامی خۆپیشاندانەكان نەبونی متمانەیە، متمانە بە بەڵێنەكانی حكومەت، ئەوان دەزانن ئێستا كاتی هەڵمەتی هەڵبژاردنەكانە بۆیە سوربونی خۆیان لەسەر داواكاریەكانیان دوپاتدەكەنەوە. ئێستای خۆپیشاندانەكان لەبەردەم دوو ئەگەردان، درێژەدان بە خۆپیاشندانەكان یاخود كۆتاییهێنان بە خۆپیشاندانەكان، لە هەردوو حاڵەتەكەدا لێكدانەوەی جیاوازی بۆ دەكرێت و كاریگەری خۆی جێدەهێڵیت. ئەگەر خۆپیشاندانەكان بەردەوام بن: لە ئەگەری بەردەوامی خۆپیشاندانەكاندا، وەك خۆپیشاندەران ئاماژەی بۆ دەكەن سوورن لەسەر بەردەوامی خۆپیشاندانەكان تا ئەو كاتەی داواكاریەكانیان جێبەجێدەكرێت: -    لەئەگەری بەردەوامی خۆپیشاندانەكاندا، بەهۆی نزیکبوونەوە لە هەڵمەتی هەڵبژاردنەكاندا حكومەتی هەرێم ناچارە مل بدات و بەو پێیەش فشار لەسەر خۆی و سازشی زیاتر بۆ بەغداد دەكات تا موچە بنێرێت. -    یاخود پارتی و یەكێتی بە رێكەوتن و هێز كۆتایی بەخۆپیشاندانەكان دەهێنن، هاوشێوەی خۆپیشاندانەكانی 17ی شوبات، كە ئەمەیان هەرچەندە باس لە فشاری پارتی دەكرێت لەسەر یەكێتی بۆ كپكردنی خۆپیشاندانەكان بەتایبەتیش لە دەڤەری سلێمانی، بەڵام ناكۆكیەكانی ناوخۆی یەكێتی و ترسی یەكێتی لە هەڵبژاردن، ئەستەمە یەكێتی  بچێتە ژێر باری ئەو رێگەیە بۆیە ئەم ئەگەرەیان لاوازە، لایەنەكانی دەرەوەی پارتی و یەكێتیش ئەگەرچی بەردەوام لەناو خۆپیشاندانەكاندان و پشتیوانی بۆ دەردەبڕن، بەڵام چاودێران دەڵێن كە بارودۆخە بەجۆرێك ئیحراجی بۆ درووستکردون كە ناتوانن پشتی تێبكەن ئەویش بەهۆی ئەوەی ئەزانن پشتیوانی نەكردنیان زیانیان بەردەكەوێت لە هەڵبژاردنەكاندا، لەلایەكی تریش ئەوان ئەجێندای رونیان نەبووە بۆ خۆپیشاندانەكان لەبری پێشڕەوی خۆپیشاندەران  ئەمان كەوتونەتە دوای خۆپیشاندەران، بۆیە ئەجێندایەكی رونیان نیە، هەروەك نوسەر و روناكبیر ئاراس فەتاح لە نوسینێكدا بەناوی ( كاتی چیە) دەنوسێت:( سەردان و بەسەركردنەوەی خۆپیشاندەران هیچ بەھایەكی سیاسیی و واقیعیی نییە گەر تەنها قەرزێكی ئەخلاقیی و خۆنماییشكردنێكی ڕەمزیی ئەم سەرۆك و ئەو ئەندام پەرلەمان و فڵان كاندیدی داهاتووی هەڵبژاردنەكان بێت، بەڵكو دەبێت وێنەكە گەورەتر ببینرێت و بیری عەقلانیی لە دروستكردنی دەرچەیەكی سیاسیی و كۆمەڵایەتیی بۆ ئەم ھەرێمە بكرێتەوە. خێوەتی خۆپیشاندەران خێوەتی پرسەی كۆمەڵایەتیی نییە، بەڵكو دەبێت بكرێت بە خێوەتێكی سیاسیی فاتیحەخوێندن بۆ ئەم دەسەڵاتە. كوردستانی دوای ریفراندۆم پێویستی بەوە نییە مەینەتی خەڵك بكرێت بە كەرەسەی بانگەشەی ھەڵبژاردن و وەھم و خەونی عەوامفەریبیی ئەوەیان لادروستبكەن گەر دەنگ بە فڵان ھێز بدەن، ئیتر ئەوان لە ھەموو زوڵمێك ڕزگاریان دەبێت. بەڵكو دەبێت بە قووڵیی و بەرپرسانە بیر لە پەیوەندیی كۆمەڵگای ئێمە بە دەسەڵاتی خۆی و بە بەغداوە بكرێتەوە و پێكڕا ڕێگە لەوەبگرن كە چیدی ئاساییشی كۆمەڵایەتیی و نیشتیمانییمان لەوە زیاتر وێراننەكرێت كە ئەم دوو حیزبە لەماوەی ئەم نیوسەدەیەدا بەسەر هەرێمدا ھێناویانە. -    یان ئەوەتا بەرپرسانی حكومەتی هەرێم  بێدەنگی لەسەر خۆپیشاندانەكان دەردەبڕن و خۆپیشاندەران بەویستی خۆیان كۆتایی بە خۆپیشاندانەكان دەهێنن، وەك ئەوەی لە ساڵی رابردوودا بەناچاری مامۆستایان كۆتاییان بە خۆپیشاندانەكان هێنا، بەڵام ئەم ئەگەرەیان لاوازە چونكە ئەم جارەیان تەواوی شار و شارۆچكەكان هاتونەتە شەقام، بۆیە ئەگەری ملدانی حكومەت بۆ خۆپیشاندەران ئەگەرێكی بەهێزە.   لە ئەگەری كۆتاییهاتنی خۆپیشاندانەكاندا: ئەگەر خۆپیشاندەران كۆتایی بە نارەزایی و خۆپیشاندانەكانیان بهێنن ئەوا، خۆپیشاندەران دەستكەوتی گەورەیان بەدەستهێناوە كە خۆی دەبینێتەوە لە: - سەرەڕای  ئەوەی ترسی و گومان هەیە كە ئەم دەستكاریە بۆ كپكردنەوەی توڕەیی شەقام بێت، بەڵام رێژەی پاشەكەوتیان بەرێژەیەكی بەرچاو دابەزاندووەو ئەوانەی موچەكەیان كەمە پاشەكەوتیان لەسەر هەڵگیراو ئەوانەشی لە سەرو ملیۆنێكەوەیە رێژەیەكی كەم لە موچەكەیان دەبڕدرێت،  واتا خۆپیشاندەران حكومەتیان ناچاركرد بەشێكی زۆری موچەیان بۆ بگەڕێنێتەوە كە موچەی ئێستایان بۆ دوو هێندە زیادكرد، واتا موچەخۆرێك ئەگەر موچەكەی لەسەرو ملیۆنێك دینارەوە بوبێت و بە پاشەكەوت كرابێتە 400 هەزار دینار، ئەوا ئێستا بەرزبۆتەوە بۆ 800 هەزار دینار. -  خۆپیشاندانی ئەمجارە جیاواز لە رابردوو ئاماژەیەكی گرنگیدا بە دەسەڵاتداران بەتایبەتیش دەسەڵاتی پارتی و یەكێتی كە  خۆپیشاندەران ناوچەی سەوزیان كۆنترۆڵكردووەو هەركات بیانەوێت كش مەلیكی دەسەڵاتی ئەم ناوچەیە دەكەن و هاوكات قەڵای زەردیشیان بە بوێری وئازایەتی و جورئەتەوە لەقاندووەو هەركات بیانەوێت قەڵای باستیلی پارتی وەك یەكێتی كۆنترۆڵ بكەن. - خۆپیشاندەران لە دەڤەری هەولێر و دهۆك ئەگەرچی روبەرووی گرتن و لێدان و رێگری زۆر بونەوە، بەڵام دەسەڵاتی پارتیان ناچاركرد خۆی لەگەڵ خۆپیشانداندا رابهێنێت و تەشقی دەسەڵاتی شەقوەشێن و ئەمنی پارتیان لەو دەڤەرە تێكشكاند،بەواتایەكی تر ئاماژەكانی خۆپیشاندانی ئەمجارە لەدەڤەری زەرد  دەستكەوتە گەورەكەی لە داهاتوودا دەچنرێتەوە.  سەرەرای هەمو ئەو دەستكەوتانەی كە خۆپیشاندەران بەدەستیانهێناو ملیان بە حكومەت كەچكرد كە دەستكاری پاشەكەوتی موچە بكات، بەڵام گرنتی نیە كە حكومەت پەیوەست دەبێت بەو گۆڕانكاریانەو بڕیارەكانی جێبەجێ دەكات و كاتی نیە. ............................................................................... بیرهێنانەوە.... وەزیری دارایی حكومەتی هەرێم رایگەیاند ئەوان مانگانە لەكاتی خۆیدا موچە دەدەن و پشت بەو سەرچاوانەی داهات دەبەستن ئەوانیش :   یەكەم/ مانگانە 375 ملیار دینار لەداهاتی نەوتی وەزارەتی سامانە سەروشتیەكان دووەم/ مانگانە 317 ملیار دیناری بەغداد سێیەم/ مانگانە 25 ملیار دیناری ئەمریكیەكان بۆ پێشمەرگە  كە  بەپێی وتەی وەزیری دارایی مانگانە داهاتەكەیان دەكاتە ( 720 ملیار دینار)، بەڵام هەموو ئەو سەرچاوەی داهاتانەی كە دەستیان دەكەوێت، جێگیر نیەو گرنتی بەردەوامی نیە، بەو پێیەی : یەكەم/ ئەو بڕە پارەیەی لە بەغداوە بۆیان دێت كە ( 317 ملیار دینار)ە گرنتی بەردەوامی نیە، بەپێی وتەی عەلی حەمە ساڵح جێگری سەرۆكی لیژنەی دارایی و ئابوری پەرلەمانی كوردستان، ناردنی پارە لە بەغداوە كاتیە تاوەكو بڵاوكردنەوەی یاسای بودجەی عێراقە لە ڕۆژنامەی وەقائع و ئەنجامدانی هەڵبژاردنەكان، چونكە بەپێی یاسای بودجەی عێراق، هەرێمی كوردستان دەبێت ڕۆژانە( ٢٥٠ هەزار )بەرمیل نەوت بداتە بەغدا، نەك هەرێم نەوتی خۆی بفرۆشێت و بەغداش پارە بدات، پێشی وایە ئەم كارەی حەیدەر عەبادی  لەپێناو ئەوەدایە پشتیوانی كورد بەدەستبهێنێت بۆ ئەوەی بكرێتەوە سەرۆك وەزیرانی عێراق، هەركاتیش كرایەوە سەرۆك وەزیران، یاسای بودجە جێبەجێدەكات. دووەم/ مانگانە بڕی ( 375 ملیار ) دینار لە داهاتی نەوت دەست دەكەوێت، چونكە لە ئێستا حكومەتی هەرێم رۆژانە نزیكەی ( 370 هەزار بەرمیل ) نەوت بەرهەمدەهێت و نزیكەی ( 335 هەزار ) بەرمیل نەوت دەفرۆشێت و ئەوەی دیكەی بۆ ناوخۆیە، كە بەپێی راپۆرتی ( سۆمۆ) هەرێمی كوردستان لە مانگی سێدا ( مارس ) رۆژانە ( 344 هەزار ) بەرمیل نەوتی رەوانەكردووە. بەڵام ئەم پارەیە گرنتی نیە لەبەر ئەوەی:. ا- هەركات یاسای بودجە لە بەغداد جێبەجێبكرێت پێویستە هەرێم رۆژانە ( 250 هەزار ) بەرمیل نەوت بداتە بەغداد، ئینجا بەغداد پارە دەنێرێت. ب- زۆرجار فرۆشتنی نەوت هەرێم كێشەی تێ دەكەوێت لە ( رەوانەكردن ، فرۆشتن، هێنانەوەی داهاتەكەی، كێشەی كۆمپانیاكانی نەوت ). بۆیە پارەی نەوتەكەی هەرێمیش كە مانگانە ( 375 ملیار) دینارە گرنتی نیە لە كاتی خۆیدا مانگانە بگاتە دوەستی وەزارەتی دارایی و ئەویش دابەشی بكات.  سێیەم/ ئەو پارەیەی ئەمریكیەكان بۆ پێشمەرگە كە بڕەكەی ( 25 ملیار دینار)ە كۆمەڵێك مەرج و پێوەری توندیان دیاری كردووە لەبەرامبەر پێدانیان بە پێشمەرگە ئەویش پشتی پێنابەسترێت. چوارەم/ داهاتی ناوخۆ كە بڕكەی مانگانە ( 120 ملیار  دینار)ە كەم و زیاد دەكات و ئەگەر یاسای بودجەی عێراق جێبەجێبكرێت ئەبێت ئەو داهاتانە بەتایبەتیش گومرگ و خاڵە سنوریەكان و فڕۆكەخانەكان بگەڕێنەوە بەغداد، كەواتا ئەو داهاتەش گرنتی نیە.    http://drawmedia.net/page_detail?smart-id=175